Tag: #ХөдөлмөрийнЗахЗээл

  • Эерэг ажлын орчинг хэрхэн бүтээх вэ?

    Эерэг ажлын орчинг хэрхэн бүтээх вэ?

    Ажлын өдөр бүр бидний амьдралын ихэнх цагийг эзэлдэг учир, ажиллах орчин маань бидний сэтгэл ханамж, бүтээмжид шууд нөлөөлдөг зүйл юм. Тиймээс эерэг, дэмжлэгтэй, сэтгэл ханамжтай ажлын орчин бий болгох нь зөвхөн байгууллага төдийгүй ажилтан бүрийн хувьд чухал байдаг.

    Эерэг ажлын орчин гэж юу вэ?

    Эерэг ажлын орчин гэдэг нь тухайн газар ажиллахад хүн бүр өөрийгөө тав тухтай, дэмжигдэж байгаа мэдрэх, хамт олноосоо урам зориг авах, ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх нөхцөл боломж бүхий орчинг хэлдэг. Ийм орчинд стресс багатай, харилцаа сайтай, багийн уур амьсгал эерэг байна. Харин тухайн ажилтан ажлынхаа эргэн тойронд тав тухтай, сэтгэл хангалуун байх нь түүний бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг.

    Ажлын орчинг таны амжилтын тулгуур гэж хэлж болно. Учир нь:

    Сэтгэл ханамжтай ажиллах: Хүн аз жаргалтай байж л өөрийн ажлын онцлогт бүрэн төвлөрч, илүү сайн үр дүнд хүрдэг.

    Стресс багасгана: Стресс ихтэй газар ажиллах нь сэтгэл санаа, эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлдөг. Эерэг орчин стрессийг бууруулж, эрүүл мэндийг хамгаална.

    Бүтээмж нэмэгдэнэ: Хүний сэтгэл санаа сайжрах тусам ажлын бүтээмж сайжирдаг.

    Багийн уур амьсгал сайжирна: Хамт олноороо нягт холбоотой ажиллахад байгууллагын амжилт нэмэгддэг.

    Ажилтан хадгалах: Ажилтнууд сэтгэл хангалуун байвал байгууллагад удаан хугацаанд тогтвор суурьшилтай ажиллана.

    Шинэ ажил хайж буй хүн тухайн байгууллагын ажлын уур амьсгал, орчны талаар урьдчилан бүрэн ойлголттой болох нь үргэлж амаргүй байдаг. Гэсэн хэдий ч дараах зүйлсэд анхаарснаар илүү бодит төсөөлөлтэй болж чадна.

    Юуны өмнө тухайн компанийн соёл, үнэт зүйлсийг сайтар судлахдаа байгууллагын вебсайт, нийгмийн сүлжээ, ажилчдын сэтгэгдэл, танил талаас авах мэдээлэл нь чухал. Мөн ажил горилох үеийн ярилцлага нь орчны талаар мэдээлэл олж авах сайхан боломж юм. Хамт олон, менежерүүдийн харилцах байдал, оффисын уур амьсгалыг та анзаараарай.

    Үүнээс гадна ажлын байрны физик орчин ч мөн анхаарах хүчин зүйл. Байрлал, тав тух, цэвэр байдал, гэрэлтүүлэг, агааржуулалт зэргийг ажиглах нь зүйтэй. Түүнчлэн ажлын цагийн уян хатан байдал нь ажил амьдралын тэнцвэрт байдлыг хадгалах, стресс бууруулахад чухал үүрэгтэй тул энэ талаар тодруулах нь зүйтэй юм. Ийнхүү нарийн ажигч, судалгаатай хандлага нь зөв байгууллагаа сонгоход тусална.

    Эерэг ажлын орчинг бий болгох нь

    Эрүүл, тав тухтай, дэмжлэгтэй ажлын орчин нь зөвхөн тохижилт, тоног төхөөрөмжөөр хязгаарлагдахгүй бөгөөд байгууллагын соёл, удирдлагын хандлага, ажилтны сэтгэл зүйг бүх талаар дэмжих шаардлагатай. Нээлттэй харилцаа, итгэлцлийг бий болгосноор ажилтнууд өөрсдийн санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх боломжтой болж, эерэг уур амьсгал бүрдэнэ. Мөн ажлын байрны эрүүл ахуйн нөхцөл, тохижилт нь ажилтны сэтгэлзүй, бүтээмжид шууд нөлөөлнө. Үүнтэй адил, ажилтнуудын ур чадвар, хувь хүний хөгжлийг дэмжих нь байгууллагын өсөлт хөгжилд томоохон хувь нэмэр оруулдаг. Түүнчлэн ажил ба амьдралын тэнцвэрийг хадгалах нь ажилтны сэтгэл ханамж, сэтгэлзүйн тогтвортой байдлыг хангах үндэс болдог юм.

    Эерэг ажлын орчин гэдэг нь зөвхөн тухайн байгууллагын хөгжил төдийгүй, ажилтан хүн бүрийн сэтгэл ханамж, эрүүл мэнд, бүтээмжийн суурь болдог. Хөдөлмөрийн зах зээлд ажил хайж буй хүн бүр өөрийн тав тухтай, дэмжлэгтэй орчинг эрэлхийлж, ажлын байрны сонголт хийхдээ эдгээр чухал хүчин зүйлсийг анхаарах нь зүйтэй юм.

    Харин байгууллагууд ажилчдынхаа дуу хоолойг сонсож, зөв харилцаа үүсгэж, эрүүл ахуй, аюулгүй байдлыг хангаж, хувь хүний хөгжилд хөрөнгө оруулалт хийснээр илүү бүтээмжтэй, тогтвортой хөгжлийн замд гарах боломжтой билээ. Тиймээс эерэг ажлын орчныг бий болгох нь бүгдэд ашигтай бөгөөд хамтын амжилтын түлхүүр юм.

    Төстэй нийтлэл унших: Ажлын байрны уур амьсгалд яагаад анхаарах ёстой вэ?

    Ажилд орох зөвлөгөө, ярилцлагад бэлтгэх арга, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг LAMBDA блогоос уншаарай.  

  • Карьер төлөвлөлт: Ментортой байхын давуу тал

    Карьер төлөвлөлт: Ментортой байхын давуу тал

    Мэргэжлийн замналын эхэнд, ялангуяа их дээд сургууль төгсөөд удаагүй залуусын хувьд хөдөлмөрийн зах зээлд хөл тавихад мэдээлэл дутмаг байх, туршлагагүйгээсээ болж эргэлзэх нь түгээмэл үзэгдэл юм. Шинэ орчинд дасан зохицох, байгууллагын дүрэм журам, компанийн соёл, ажил олгогчийн хүлээлт гээд олон зүйл тодорхой бус санагдаж, өөртөө итгэх итгэлийг үгүй хийх үе ч гарна. Яг л ийм үед замыг тань зааж, туршлагаасаа хуваалцан, зөв сонголт хийж, итгэлтэй урагшлахад тань менторын туслалцаа хэрэг болох юм. Ментортой байх нь тодорхой чиглэлтэйгээр өсөж хөгжих боломжийг талентуудад нээдэг. 

    Ментор гэж тухайн салбартаа туршлага хуримтлуулсан, бусдад мэдлэг, чадвараа хуваалцан, хөгжиж дэвшихэд нь тусалдаг чиглүүлэгч хүнийг хэлнэ. Тэр таны найз байж болохгүй ч, бодит зөвлөгөө өгдөг, алсын харааг тань тодорхойлж өгдөг карьерын хамтрагч байж чадна. Туршлагатай ментор таныг алдаа гаргахаас сэргийлж, зөв замаар хөгжихөд чиглүүлдэг. Мөн сэтгэлзүйн дэмжлэг үзүүлж, өөртөө итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ салбарын үнэ цэнтэй холбоо сүлжээ, шинэ боломжууд руу таныг хүргэх ач холбогдолтой юм.

    Mentorship гэж юу вэ, яагаад чухал вэ? 

    Mentorship буюу менторын харилцаа нь тухайн салбартаа туршлага, мэдлэгтэй мэргэжилтэн өөрөөс нь туршлага багатай хүнд урт хугацаанд чиглэл өгч, хөгжихөд нь дэмжлэг үзүүлдэг мэргэжлийн харилцаа юм. Энэхүү харилцаа нь зөвхөн ажил мэргэжлийн зөвлөгөөгөөр хязгаарлагдахгүй, хувь хүний хөгжилд ч чухал нөлөө үзүүлдэг олон талт давуу талтай. Менторын дэмжлэгээр карьерын замыг илүү хурдан, ухаалгаар туулж, бодит туршлагад үндэслэсэн үнэт зөвлөгөөг авах боломжтой бөгөөд энэ нь мэргэжлийн сүлжээг тэлж, шинэ боломжуудыг нээхэд ч түлхэц болдог.

    Мөн менторын зүгээс өгсөн урам зориг, итгэл нь өөртөө итгэх итгэлийг нэмэгдүүлж, асуудалд бүтээлч, ухаалаг хандах чадварыг хөгжүүлдэг. Нэг удаагийн уулзалт бус, харилцан итгэлцэл, хүндлэл дээр суурилсан тасралтгүй хөгжлийн энэхүү харилцаа нь шинэ төгсөгчдөд төдийгүй карьерийн дараагийн шат руу ахихыг хүссэн хэн бүхэнд амжилт руу хөтөлсөн үнэ цэнтэй замналыг бүтээхэд нэн чухал үүрэгтэй байдаг билээ.

    Ментортой байх 5 гол давуу тал

    1. Бодит туршлага дээр суурилсан зөвлөгөө авна

    Менторын зөвлөгөө номонд бичсэн ерөнхий зүйлсээс илүү амьдрал дээр туршиж үзсэн, асуудлыг хэрхэн шийдсэн бодит кейс дээр тулгуурладаг. Энэ нь танд богино хугацаанд суралцах, алдааг багасгах боломж олгоно.

    2. Хувь хүний чадваруудыг хөгжүүлнэ

    Та өөрийн харилцааны ур чадвар, шийдвэр гаргах, ажлын байрны соёлд дасан зохицох зэрэг “soft skill”-үүдийг сайжруулахад ментор тусална. Заримдаа та өөрийнхөө сул болон давуу талыг таньж ч чадахгүй байхад, ментор үүнийг тань оношилж, зөв чиглүүлж чадна.

    3. Мэргэжлийн сүлжээ буюу network-д холбогдох

    Менторууд олон байгууллага, салбарын мэргэжилтнүүдтэй холбоотой байдаг тул тэд танд танилцуулга хийж, шинэ боломжуудыг нээж өгөх гарц болж чадна.

    4. Өөртөө итгэх итгэлийг нэмэгдүүлнэ

    Ажил хайж явах үед татгалзсан хариу, сорилт бэрхшээл тулгардаг. Менторын урам өгсөн үгс, бодит жишээ, зөвлөгөө таны итгэлийг сэргээж, зоригжуулж чаддаг.

    5. Карьерын алсыг харж төлөвлөхөд тусална

    Ментортой харилцах нь танд зөвхөн өнөөдрийн ажлыг олоход бус, ирээдүйд хэн болж хөгжихийг тань ойлгуулахад чухал үүрэгтэй. Тэд дараагийн алхам юу байхыг асууж, таныг бодох, төлөвлөх, өсөх сэдлийг төрүүлнэ.

    Хэрхэн ментороо олох вэ?

    Та их сургууль төгсөөд ажил, карьерынхаа гарааг эхлүүлж байна уу? Эсвэл дараагийн сонголтоо хийхээр тохиромжтой ажлаа хайж байна уу? Тэгвэл зөв хандлага, зөв хүнээс суралцах нь таны хамгийн чухал алхмуудын нэг юм. Туршлагатай ментор танд зөв чиглэл зааж, алдаа гаргахгүйгээр урагшлахад тусалж, таны хувийн хөгжилд үнэтэй дэмжлэг болдог. Иймээс өөрийн сонирхож буй салбарынхандаа суралцаж, зөвлөгөө авч чадах хүнээ олох нь таны ирээдүйн амжилтад чухал нөлөө үзүүлнэ.

    Ментороо олохын тулд салбарын арга хэмжээ, мэргэжлийн уулзалтууд, networking event-үүдэд оролцож эхлээрэй. Сошиал платформыг ашиглан тухайн салбарын мэргэжилтнүүдтэй холбогдож, хүндэтгэлтэйгээр зөвлөгөө хүсэх боломж ч бий. Мөн багш, найз нөхөд, хамт олон, гэр бүлийн танилуудаасаа зөвлөх авч болох хүнийг хайж, танилын хүрээгээ өргөтгөх хэрэгтэй. Үүнээс гадна байгууллагууд болон ТББ-уудын санал болгодог менторшип хөтөлбөрүүдэд бүртгүүлж, албан ёсны сувгаар ментортой болох ч бас нэг оновчтой арга юм.

    Дүгнэлт

    Өнөөдөр хөдөлмөрийн зах зээл хурдтай, улам л өрсөлдөөнтэй болж байна. Таныг бусдаас ялгаруулах зүйл бол зөв сонголт, мэргэжлийн зөвлөгөө, тогтвортой хөгжих сэтгэлгээ зэрэг юм. Харин үүнийг зөв чиглүүлж өгөх хүн бол таны ментор байх болно.

    Хэрэв та карьераа өөртөө итгэлтэйгээр эхлүүлэхийг хүсэж байгаа бол, ганцаараа биш ментортой хамт эхлээрэй.

    CV-гээ lambda -гын AI-р шинэчилж, талентаар бүртгүүлээрэй. Дараагийн ажлаа амжилттай олоход тань бид тусална. 

    Илүү олон ажилд орох зөвлөгөө, ярилцлагад бэлтгэх арга, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг манай LAMBDA платформоос аваарай.  

    Холбоотой нийтлэл унших: Төгсөгчдөд зориулсан анхны ажлаа олох зөвлөгөө

  • Одоогоос 10 жилийн дараа та хэн байх вэ?

    Одоогоос 10 жилийн дараа та хэн байх вэ?

    Хөдөлмөрийн зах зээлд амжилттай байх ирээдүйн төлөвлөгөөгөө хамтдаа гаргацгаая

    Яагаад ирээдүйгээ өнөөдрөөс төлөвлөх хэрэгтэй вэ?

    Хөдөлмөрийн зах зээл урьд өмнөхөөсөө илүү хурдтай өөрчлөгдөж байна. Хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалт, дижитал шилжилт зэрэг технологиуд нь уламжлалт ажлын байруудыг шинэчлэн шинэ чадвар, шинэ мэргэжлийг шаарддаг болсон. Таны хувьд 10 жилийн дараа ямар байх вэ? Энэ бол зүгээр нэг асуулт биш. Харин амьдралын тань стратегийн төлөвлөгөө байх ёстой юм.

    Ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээл ямар байх вэ?

    Дэлхийн Эдийн Засгийн Форумын (WEF) судалгаанд дурдсанаар 2035 он гэхэд дэлхийн хөдөлмөрийн зах зээл дээр 1 тэрбум гаруй ажил үүрэг дахин тодорхойлогдоно гэж үзэж байна. Энэ нь зөвхөн олон улсад бус, Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд ч мэдэгдэхүйц нөлөө үзүүлэх юм.

    Өмнө нь тогтвортой, удаан хугацаанд хэрэгцээтэй гэж тооцогддог байсан уламжлалт мэргэжлүүд аажмаар хумигдаж, оронд нь дижитал, бүтээлч чиглэлийн шинэ ажлын байрууд эрэлттэй болж байна. Цаашлаад ганцхан мэргэжил эзэмших хангалтгүй болж, нэг хүнээс олон ур чадвар, салбар дамнасан мэдлэг шаарддаг болж байгаа нь хөдөлмөрийн зах зээлд шинэ сорилт, шинэ боломжийг авчирч байгаа юм.

     Ирээдүйд эрэлттэй байх мэргэжлүүд

    Салбар Ирээдүйн мэргэжил Гол ур чадвар
    Мэдээллийн технологи Программист, Дата шинжээч, AI инженер Код бичих, логик сэтгэлгээ, өгөгдөл боловсруулах
    Финтек ба Санхүү Блокчэйн мэргэжилтэн, Криптовалют шинжээч Дижитал санхүү, өгөгдлийн анализ
    Маркетинг ба медиа Дижитал маркетингч, Контент бүтээгч Бүтээлч сэтгэлгээ, сошиал мэдлэг, өгөгдөл ашиглалт
    Эрүүл мэнд Телемедицин, Дижитал эрүүл мэнд, Сэтгэл зүйч Технологи+сэтгэл зүй, эмнэлгийн программын хэрэглээ
    Боловсрол Онлайн багш, EdTech хөгжүүлэгч Сургалтын дизайн, интерактив орчин бүрдүүлэх чадвар
    Ногоон хөгжил Сэргээгдэх эрчим хүч, Ногоон технологийн инженер Экологийн мэдлэг, техник сэтгэлгээ

    Ирээдүйд амжилттай байхад шаардлагатай ур чадварууд

    Дижитал ур чадвар

    Өнөөдөр бараг бүх ажил дижитал орчинд шилжиж байна. Програм хангамж, өгөгдөл, интернет орчинд ажиллах чадвар бол орчин үеийн “суурь бичиг үсэг” гэхэд болно. MS Excel, CRM, AI хэрэгслүүд зэрэг энгийн мэт програмуудыг бүрэн ашиглаж чаддаг байх нь таны ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлж, албан байгууллагуудад үнэлэгдэх чухал ур чадвар юм. Мөн өгөгдөл задлан шинжилж, үр дүн дээр нь үндэслэн шийдвэр гаргах чадвар нь бизнес, маркетинг, менежмент гээд бүхий л салбарт нэн шаардлагатай болжээ.

    Бүтээлч сэтгэлгээ 

    Маш сайн боловсруулсан санаа, шинэлэг шийдэл нь таныг бусдаас ялгаруулдаг гол давуу тал болно. Бүтээлч сэтгэлгээ гэдэг нь зөвхөн уран зураг, хөгжим гэх мэт урлагийн салбарт хамаатай биш та аливаа асуудлыг уламжлалт аргаар биш, өөр өнцгөөс харж, илүү үр дүнтэй, шинэлэг гарц санал болгох чадварыг хэлж буй.

    Шийдвэр гаргах, асуудал шийдэх чадвар

    Хөдөлмөрийн зах зээл хурдтай өөрчлөгдөж буй энэ үед тогтсон заавар, дүрэм бүгдэд нь тохирохгүй байх нь олонтаа. Ийм үед та асуудлыг хурдан ойлгож, дүгнэлт хийж, шийдэл гаргах чадвартай байх шаардлагатай. Тухайлбал, багийн ажил гацсан тохиолдолд тухайн нөхцөлд хамгийн оновчтой гарц хайж олдог, хариуцлагатай, ухаалаг ажилтан байж чадвал та салбартаа үнэ цэнтэй мэргэжилтэн болох боломжтой.

    Харилцаа ба багаар ажиллах

    Орчин үед ганцаараа амжилтад хүрэх гэдэг ойлголт улам бүдгэрч, оронд нь хамтын амжилт чухал болж байна. Та өөрийн бодлоо ойлгомжтой, эерэг хэлбэрээр илэрхийлж, бусдыг сонсож, хамтран ажиллаж чаддаг байх ёстой. Энэ нь зөвхөн үг ярианы чадвар бус сэтгэлзүйн уян хатан байдал, ойлголцол, хүндлэлийг ч хамарна. Ялангуяа олон улсын багтай ажиллах үед соёлын ялгааг ойлгож, харилцаагаа уялдуулах чадвар чухал юм.

    Өөрийгөө тасралтгүй хөгжүүлэх хандлага

    Амжилттай хүмүүсийн хамгийн том нийтлэг шинж бол тасралтгүй суралцах эрмэлзэл юм. Ажлын байртай байсан ч, шинээр ажил хайж байгаа ч хамаагүй дэлхий өөрчлөгдөж байгаа учраас бид ч өөрчлөгдөх шаардлагатай. Өдөр бүр шинэ мэдээлэл унших, онлайн курс үзэх, туршлага хуримтлуулах нь таны ирээдүйн үнэ цэнийг нэмэгдүүлнэ. Суралцахаа зогсоох эсвэл хангалттай гэж бодох нь боломжуудыг дагаж ирэх амжилтаа хязгаарлаж буй хэрэг юм.

    Тэгвэл хэрхэн бэлтгэх вэ?

    1. Онлайн сургалтад хамрагдах

    • Coursera, EdX, Udemy, HubSpot зэрэг олон улсын платформ дээрээс

      • Data Science, UX/UI Design, Coding, Digital Marketing зэрэг өөрт тохирох төдийгүй сонирхох чиглэлүүдээр суралцаарай. Энэ бол цагаа бүтээлчээр, үр дүнтэй ашиглаж өөртөө хөрөнгө оруулах боломж юм.

    2. Карьерын замналаа тодорхойлох

    • Та яг юу хийх дуртай вэ?

    • Таны сонирхол аль салбарт илүү хэрэг болж чадах вэ?

    • Таны мэргэжил 10 жилийн дараа зах зээлд байх уу? эдгээр асуултуудад үнэнчээр бас бодитоор хариулах хэрэгтэй.

    3. Хувийн брэндээ хөгжүүлээрэй

    • LinkedIn, Lambda дээр өөрийгөө зөв танилцуул, profile-аа хөгжүүлэх

    • Сургалтын сертификат, hard болон soft ур чадварууд, ажилласан төсөл зэргийн мэдээллээ хуваалцаарай

    • Ингэхдээ зорилготой, мэдлэгтэй, хөгжиж буй талент гэдгээ тод илэрхийлээрэй

    Ирээдүйн зорилгоо амжилттай төлөвлөхийн тулд эхлээд өөрийгөө одоо яг хаана байгааг ойлгох хэрэгтэй. Энэ нь таны ур чадвар, мэдлэг, туршлага, үнэт зүйлсийг эргэцүүлэн дүгнэх үйл явц юм. Дараа нь өөрийн давуу болон сайжруулах шаардлагатай талуудаа тодорхойлж, хаашаа хүрэхийг буюу 5-10 жилийн дараах мэргэжил, орлого, амьдралын хэв маягийнхаа дүр төрхийг гаргаарай. Тэр зорилгодоо хүрэхийн тулд шат дараалсан төлөвлөгөө гаргаж, суралцах шаардлагатай зүйлс, хөгжүүлэх ур чадвар, хуримтлуулах туршлагаа тодорхой болгох юм. Энэ бүхнийхээ явцад өөрийн хувь хүний хөгжлийг тогтмол хянаж, шаардлагатай бол төлөвлөгөөгөө шинэчилж, улмаар өөрчлөлтөд уян хатан хандах нь урт хугацааны амжилтад хүрэх чухал алхам болох болно.

    Өнөөдрийн нэг алхам таны маргаашийн амжилтын үндэс юм.

    “Ирээдүй бол бэлтгэлтэй, зорилготой хүмүүст зориулсан шагнал билээ.”

    Зарим мэдээллийн эх сурвалжууд: World Economic Forum (WEF) – Future of Jobs Report, LinkedIn Economic Graph & Future of Work Insights, McKinsey Global Institute – Jobs Lost, Jobs Gained, OECD Skills Outlook, World Bank – Digital Jobs for Youth Reports

    Илүү олон зөвлөгөө, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг манай LAMBDA платформоос аваарай