Lambda Blog

Tag: Хүний нөөцийн бодлого

  • Ажлаас гарах шийдвэрт нөлөөлдөг шалтгаанууд

    Ажлаас гарах шийдвэрт нөлөөлдөг шалтгаанууд

    Энэ ажлаас гарчдаг ч юмуу гэж бараг хүн бүр амьдралдаа нэг удаа заавал бодож үзсэн байдаг. Өдөр бүрийн ажлын стресс, хүлээлт, удирдлага, цалин, хөгжих боломж зэрэг олон хүчин зүйлс нь энэхүү шийдвэрийг гаргахад нөлөөлдөг билээ. Тэр ч утгаараа хөдөлмөрийн зах зээлд олон мэргэжилтнүүд өөрийн хүсэл, боломж, нөхцөл байдалд нийцүүлэн шинэ ажлын эрэлд гарч байна. Нийтлэлээрээ бид ажлаас гарах хамгийн түгээмэл шалтгаануудыг нэгтгэж, ажил хайж буй танд бодит зөвлөгөө, хэрэгцээтэй мэдээлэл хүргэхийг зорилоо.

    1. Цалингийн хангалтгүй байдал ба урамшууллын тогтолцоо

    Цалин бол зөвхөн мөнгөн орлогоос гадна тухайн ажилтны хөдөлмөрийг хэрхэн үнэлж байгааг харуулдаг чухал үзүүлэлт юм. Харамсалтай нь, олон ажлын байранд цалингийн хэмжээ зах зээлээс доогуур, тогтмол нэмэгддэггүй буюу амлалтаа биелүүлдэггүй мөн урамшууллын систем ч тодорхой бус байдаг. Жишээлбэл, борлуулалтын ажилтанд борлуулалтын урамшуулал өгдөг ч шалгуур нь ойлгомжгүй, тухайн урамшуулал цагтаа олгогддоггүй тохиолдол цөөнгүй. Энэ нь ажилтныг итгэл алдарч, идэвх суларч, өөр ажил хайхад хүргэдэг байна.

    2. Мэргэжлийн өсөлт, хөгжлийн боломж хомс

    Өсөж дэвжих боломжгүй ажил нь зогсонги байдалд хүргэдэг. Хувь хүний хувьд сурч хөгжих, шинэ ур чадвар эзэмших, шинэ төслүүдэд оролцох боломж байхгүй бол ажил сонирхолгүй, нэгэн хэвийн болдог. Тухайлбал, 3–аас 4 жил нэг албан тушаалд ажилласан ч тушаал дэвших санал, сургалт хөгжлийн дэмжлэг байхгүй байх нь залуу мэргэжилтнүүдийн хувьд сэтгэл ханамжгүй байдал үүсгэх шалтгаан болох юм.

    3. Ажлын ачаалал ба стресс

    Хэт их ачаалалтай, урт цагаар ажиллах шаардлага нь олон хүнийг ядаргаа, стрессэд оруулдаг. Мөн илүү цагаар ажилласан нэмэлт цалин хөлсөө авч чаддаггүй тохиолдол цөөнгүй байдаг билээ. Түүнчлэн урт хугацаанд илүү цагаар тогтмол ажиллах нь хувийн амьдрал болон эрүүл мэнд сөргөөр нөлөөлөх эрсдэлтэй юм. Дээрээс нь ажлын тодорхойгүй чиг үүрэг, олон үүрэг хариуцлага зэрэг нь стресс, дарамтыг нэмэгдүүлэх хүчин зүйлс болдог байна.

    4. Удирдлага ба хамт олны уур амьсгал

    Сөрөг харилцаа хандлагатай, ойлголцолгүй орчинд ажиллах нь сэтгэл зүйд хүндээр тусдаг. Зарим байгууллагад удирдлага нь тушаан захирах хэлбэртэй байдаг бол зарим нь дэмжиж, чиглүүлж өгдөг. Мөн хамт олны хов жив, талцал зэрэг асуудал ажилтны итгэл үнэмшилд хохирол учруулж, ажлаас гарах нэгэн үндэслэл болдог.

    5. Карьерын өсөлт хязгаарлагдмал байх

    Зарим байгууллагад карьерын шат тодорхой бус, эсвэл цөөхөн байдаг. Жишээ нь, танд ахлах мэргэжилтнээс менежер болоход шаардлагатай ур чадвар байгаа ч удирдах албан тушаалын орон тоо нээгдэхгүй, шинэ төслийн боломж олдохгүй байх тохиолдол бий. Энэ нь ажилтны өсөлтийг хязгаарлаж, ажлаа сольж, улмаар карьерын шилжилт хийхэд хүргэдэг.

    6. Ажлын байршил, гадаад орчны нөлөө

    Ажилд ирж очиход зам хол, унаа ховор, замын түгжрэл их байх нь стрессийг нэмэгдүүлэх магадлалтай. Түүнчлэн ажлын байршил тааламжгүй, байршлаас хамаарсан цаг агаарын нөхцөл буюу өвлийн хүйтэн, зун тоос шороо ихтэй газарт урт хугацаанд ажиллах эрмэлзэл буурдаг.

    7. Сэтгэл ханамжгүй байдал

    Заримдаа гаднаас бүх зүйл боломжийн мэт харагдавч, дотоод мэдрэмж сэтгэл хангалуун бус байдаг. Энэ нь тухайн ажил таны үнэт зүйл, хувь хүний зорилготой нийцэхгүй байгааг илтгэнэ. Ийм тохиолдолд зорилгогүй мэт санагдаж “Би энд юуны төлөө ажиллаж байгаа вэ?” гэсэн бодол дахин дахин урган гарч ирдэг.

    8. Ажлын нөхцөл тааруу байх

    Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал хангагдаагүй, цэвэр цэмцгэр бус орчин, шаардлага хангахгүй техник хэрэгсэлтэй орчинд ажиллах нь эрүүл мэнд, ажлын бүтээмжид сөрөг нөлөө үзүүлдэг.

    Харин одоо ийм нөхцөлд ажиллаж байгаа бол өөрийн хөдөлмөрийн үнэлгээ, карьерын төлөвлөгөө, ажиллах орчин зэргийг дахин нэг дүгнэж, шаардлагатай бол удирдлага, хамт олонтойгоо нээлттэй ярилцаж, санал бодлоо илэрхийлээрэй. Ажлаас гарах шийдвэрт нөлөөлдөг нийтлэг шалтгаанууд нь цалин, ажлын нөхцөл, харилцаа, карьерын боломж зэрэг байдаг тул эдгээр хүчин зүйлсийг эхлээд сайтар үнэлэх хэрэгтэй юм. Мөн стресс, ачааллыг зохицуулах арга замыг эрэлхийлж, ажлаас авах аз жаргал, зорилгоо сэргээхэд анхаарах нь карьерын амжилтын гол түлхүүр юм.

    Ажлын байр бол орлогын эх үүсвэрээс гадна таны амьдралын хэв маяг, аз жаргал, урам зориг урган гардаг чухал газар байх ёстой юм. Тийм ч учраас ажил хайж буй талент та өөрийн амьдрал, карьерын төлөвлөгөөнд тохирсон, эерэг орчинтой ажлын байрыг сонгоорой.

    Таны одоогийн авч буй цалин хэр шударга вэ?

    LAMBDA AI цалин тооцоологч Бид таны ур чадвар, боловсрол, ажлын туршлага, амжилт ололт дээр суурилан тооцоолол хийж ямар мэргэжлээр, хэдэн төгрөгний цалинтай ажиллавал зохимжтойг тооцоолно.

    Унших нийтлэл: Цалин ба байгууллагын соёлыг хэрхэн эрэмбэлэх вэ?

  • Шинэ ажилтны чиглүүлэх хөтөлбөр гэж юу вэ?

    Шинэ ажилтны чиглүүлэх хөтөлбөр гэж юу вэ?

    Унших: Шинэ ажилд ороход хамгийн түрүүнд тавих шаардлага

    “Ажлаас гарах шалтгаан нь цалин биш, ажилд орсон анхны өдрүүд байдаг” гэж та сонсож байсан уу?

    Монголын Хүний Нөөцийн Холбооны 2021 оны судалгаагаар, шинэ ажилтнуудын 40% нь анхны 90 хоногт ажлаасаа гардаг нь тогтоогджээ. Гол шалтгаан нь цалин, ажлын ачаалал бус  харин чиглэл, ойлголт, дэмжлэг дутагдсан байдал аж.

    Тэдэнд юу хийхээ мэдэхгүй, хэнтэй ярих, хаанаас эхлэхээ ойлгоогүй, удирдамжгүй орчинд орж “хаягдсан мэт” мэдрэмж төрсөн байна. Үр дүнд нь байгууллага авьяастай боловсон хүчнээ алдаж, ажилтнууд сэтгэл ханамжгүй болж, бүтээмж унаж эхэлдэг.

    Энэ асуудлыг шийдэх хамгийн энгийн атлаа хамгийн хүчтэй арга бол шинэ ажилтныг чиглүүлэх системтэй хөтөлбөр юм. Энэхүү хөтөлбөр нь шинэ ажилтныг байгууллагын соёл, бүтэц, үүрэг, хамт олонтой нь системтэйгээр танилцуулж, хурдан дасан зохицох орчин бүрдүүлдэг. Олон улсын нэр хүндтэй байгууллагууд үүнийг “Onboarding Program” хэмээн нэрлэж, заавал хэрэгжүүлэх менежментийн стандарт гэж үздэг.

    Судалгаанаас иш татвал:

    • Gallup (2022) судалгаагаар:

      “Onboarding хөтөлбөрт сэтгэл хангалуун ажилтнуудын 70% нь 3 жилээс дээш хугацаанд байгууллагад үлддэг.“

    • Glassdoor судалгаа (2023):

      “Сайн онбординг хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн байгууллагууд шинэ ажилтны бүтээмжийг 54%-иар нэмэгдүүлсэн.“

    • Монголын хүний нөөцийн холбоо (2021):

                “Анхны 90 хоногт чиглэлгүй үлдсэн ажилтнуудын 40% нь ажлаа орхих хандлагатай байдаг.“

    Яагаад энэ хөтөлбөр шаардлагатай вэ?

    1. Ажилтны бүтээмжийг түргэсгэнэ
      – Ажилтныг орчиндоо дасгаж, үүрэг, зорилгоо тодорхой ойлгосноор эртнээс үр дүнтэй ажиллаж эхэлдэг.

    2. Ажлаас гарах эрсдэлийг бууруулна
      – Анхны 3 сарын дотор ажилтны 30–50% нь орхих магадлалтай байдаг. Зохион байгуулалттай чиглүүлэгтэй байснаар энэ эрсдэл буурдаг.

    3. Сэтгэл ханамж, сэтгэл зүйг дэмжинэ
      – Өөрийгөө үнэлэгдэж, дэмжигдэж байна гэж мэдрэх нь ажилтны урам зоригийг нэмэгдүүлдэг.

    4. Байгууллагын соёлд хурдан уусна
      – Байгууллагын үнэт зүйлс, харилцааны хэв маягийг ойлгосноор зөрчил багасна.

    Хөтөлбөрт багтдаг ерөнхий агуулга:

    1. Нээлтийн уулзалт ба танилцуулга

    • Байгууллагын түүх, бүтэц, эрхэм зорилго, үнэт зүйлс
    • Захиргааны мэдээлэл (ажлын цаг, дүрэм журам, цалин, урамшуулал)

    2. Ажлын байрны талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл

    • Албан тушаалын тодорхойлолт, хүлээлт
    • Шаардлагатай систем, программ, багаж хэрэгслийн сургалт

    3. Багийн гишүүд, удирдлагуудтай уулзах

    • Хамтран ажиллах хүмүүс, хэлтэс нэгжүүдтэй танилцах
    • Ментор, зөвлөх томилох

    4. Сургалт ба системийн нэвтрүүлэг

    • Дотоод систем, хэрэгсэл, хэрэглэгдэхүүнд сургах

    5. Сорил, үнэлгээ (хэрэв байвал)

    • Сургалтын дараах шалгалт, үнэлгээ
    • Эхний 1–3 сарын ажлын гүйцэтгэлийн үнэлгээ

    6. Дүгнэлт ярилцлага

    • Хөтөлбөр нь удирдлагын дүгнэлт, ярилцлага, үнэлгээний хуудас бүрдсэний дараа дууссан гэж тооцно. Хэрэв шаардлагатай бол аль нэг талын санаачилгаар хугацааг сунгаж болно.

    Хөтөлбөрийн үргэлжлэх хугацаа

    • Товч хугацаа: 1–3 өдөр (ерөнхий чиглүүлэх)
    • Сунгасан хөтөлбөр: 1–3 сар (системтэй сорил, үнэлгээтэй)

    Амжилттай хэрэгжүүлэх зөвлөмж

    • Нэг ажилтанд нэг ментор: Асуух, ойлгох, дасах орчин бүрдэнэ.
    • Алхамтай хөтөлбөртэй байх: PDF, гарын авлага, цахим сургалт ашиглах.
    • Сэтгэлзүйн дэмжлэг үзүүлэх: Утгагүй даалгавар биш, ойлгомжтой зорилт өгөх.
    • Хоёр талын үнэлгээ хийх: Ажилтны зүгээс санал хүсэлт авах нь хөтөлбөрийг хөгжүүлэх түлхүүр болно.

    Шинэ ажилтныг чиглүүлэх хөтөлбөр бол байгууллагын соёл, үнэт зүйлсийг дамжуулах стратегийн хөрөнгө оруулалт бөгөөд зөв системтэй чиглэл нь ажилтны урам зориг, үнэнч байдал, бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг. Ажилд орсон анхны өдрөөс нь ажилтнаа чухал гишүүн гэж хүндэлж чадвал тэр ч мөн байгууллагын үнэ цэнийг хамтдаа бүтээлцэнэ. Lambda.Global танд зөвхөн ажил санал болгохоос гадна, AI – Карьерээ Төлөвлөгч зэрэг ухаалаг шийдлээр ажилтны дасан зохицлыг бодитоор дэмжин хамт хөгжихийг зорьдог.

  • Хүний нөөцийн бодлого гэж юу вэ?

    Хүний нөөцийн бодлого гэж юу вэ?

    Хүний нөөцийн бодлого нь байгууллагын хүний нөөцийн удирдлагыг зохион байгуулах, хянах, хөгжүүлэх, хамгаалах болон ажлын орчны таатай нөхцөл бүрдүүлэх үйл явцын үндэс юм. Энэхүү бодлого нь тухайн байгууллагын амжилтад хүрэхэд чиглэсэн, ур чадвартай, үр бүтээмж өндөртэй ажилтнуудыг сонгох, хөгжүүлэх, удирдах болон тэдний хүслийг хангах олон хүчин зүйлийг багтаадаг.

    ЭНД ДАРЖ Шилмэл талентуудаар багаа бүрдүүлээрэй.

    Хүний нөөцийн бодлого нь зөвхөн ажилтан сонгох, цалин хөлс тооцохтой холбоотой асуудал биш, харин байгууллагын стратегийн бүрдэл хэсэг, түүний уур амьсгал, байгууллагын соёл, үр дүн, хүчин чармайлттай холбоотой бүх үйл ажиллагааг зохицуулдаг. Энэ бодлогын гол зорилго нь байгууллагын зорилго, алсын хараа, үнэт зүйлсийг ажилтнуудаас бүрдүүлж, тэдний хөгжлийг дэмжихэд оршино.

    Хүний нөөцийн бодлого байгуулахад анхаарах чухал элементүүд

    1. Ажилтнуудын сонгон шалгаруулалт, бүрдүүлэлт
      Хүний нөөцийн бодлогын хамгийн чухал хэсэг нь ажилтнуудыг сонгох үйл явц юм. Байгууллага зөв хүнээ сонгохын тулд тухайн албан тушаалд тохирох мэдлэг, ур чадвар, туршлагатай хүмүүсийг тодорхойлж, тэднийг сонгон шалгаруулах шаардлагатай. Энэ нь зөвхөн ажилтны хувьд чухал биш, байгууллагын бүтээмж, ирээдүйн хөгжлийг тодорхойлдог.
      Хүний нөөцийн менежерүүдийн хувьд ажилтнуудад зориулсан шалгуур үзүүлэлтүүдийг тодорхойлох, тэдний ур чадвар, мэдлэг, хувь хүний зан чанарыг үнэлэх, өөрийн хүссэн ажилтны профайлыг зохиох нь хамгийн эхний алхам юм. Түүнчлэн, ажлын орчинд олон янзын соёл, үзэл бодол, хандлага бүхий ажилтнуудаас бүрдсэн багийг бий болгох нь байгууллагын бүтээмжид эерэг нөлөө үзүүлдэг.
    2. Сургалт, хөгжлийн боломжууд
      Ажилтнуудын сургалт, хөгжлийн стратеги нь байгууллагын нөөцийн удирдлагын гол хэсэг юм. Ажилтнуудад тогтмол сургалт хийх, ур чадварыг шинэчлэх, техник технологийн хөгжлийг даган сайжруулан суралцах нь байгууллагын хөгжлийн үндэс болдог. Энэ нь тухайн ажилтанд ч хэрэгтэй бөгөөд хамт олны нийт бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд чухал нөлөөтэй.
      Байгууллагууд нь ажилтнуудын ур чадварыг хөгжүүлэх зорилгоор янз бүрийн сургалт, семинар, ажлын туршлага солилцох хөтөлбөрүүдийг санал болгодог. Мөн энэ нь ажилтнуудыг илүү ур чадвартай болгох төдийгүй байгууллагын дотоод орчин, хамтын ажиллагааг сайжруулахад ч тусалдаг.
    3. Цалин хөлс, урамшуулал, шагнал
      Ажилтнуудад санал болгож буй цалин хөлс болон урамшуулал нь байгууллагын хүний нөөцийн бодлогын чухал хэсэг юм. Цалин хөлс нь зөвхөн эргэлдэж буй мөнгөний хэмжээ биш, харин тухайн ажилтны мэргэшлийн түвшин, бүтээмж, байгууллагын үнэт зүйлсэд нийцэхүйц үнэлгээ байх ёстой.
      Түүнчлэн, хөдөлмөрийн зах зээлд өрсөлдөх чадвартай байх нь байгууллагын хувьд чухал. Ажилтнуудыг шилжүүлэн, шинэ ажилтан татах болон одоогийн ажилтнуудыг хадгалахын тулд сайн цалин, урамшуулал, төрөл бүрийн хөнгөлөлт болон сургалтын хөтөлбөрүүдийг санал болгох нь зүйтэй. Энэ нь ажилтнуудын сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлж, олон жил тогтвортой ажиллах хүсэлтийг бий болгодог.
    4. Ажилтнуудын сэтгэл ханамж, эрүүл мэндийн бодлого
      Ажилтнуудын сэтгэл ханамж нь байгууллагын хүний нөөцийн бодлогын хамгийн чухал хэсэг юм. Сэтгэл ханамж нь тухайн ажилтны бүтээмжид нөлөөлж, байгууллагад ажиллах хүсэл, эрч хүчийг нэмэгдүүлдэг. Эдгээрийг тодорхойлохын тулд байгууллагын захиргаанаас сэтгэл ханамжийн судалгаа явуулж, хэрхэн ажилтнуудын санал хүсэлтийг авч, түүнийг хэрхэн хэрэгжүүлэх вэ гэдэгт анхаарах хэрэгтэй.
      Ажилтнуудын эрүүл мэндийг дэмжих нь бас чухал. Байгууллага эрүүл ажлын орчин бүрдүүлж, ажилтнуудын сэтгэл санааг дэмжих, бие махбодийн эрүүл мэндийг сайжруулах олон төрлийн хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх ёстой. Хэрэглэгчийн сайн орчин нь бүтээмжтэй ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлж, урт хугацаанд тогтвортой үр дүнг бий болгодог.
    5. Тогтвортой байдал, ёс зүй
      Байгууллагын хүний нөөцийн бодлогын зайлшгүй нэг хэсэг нь ёс зүй, шударга байдлыг хангах асуудал юм. Ажилтнуудын ёс зүйг дэмжих, харилцан хүндэтгэлийг бий болгох нь амжилттай хүний нөөцийн удирдлагын нэг чухал элементийг бүрдүүлдэг. Тиймээс байгууллагууд хүний нөөцийн бодлогоо ил тод, шударга байлгах хэрэгтэй.
      Ёс зүйтэй байх нь байгууллагын дотоод соёл, гадаад харилцаанд ч чухал нөлөөтэй. Мөн эмэгтэйчүүд, эрэгтэйчүүдийн хүйсийн тэгш эрхийг хангах, олон улсын нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдсөн сайн туршлагуудыг хэрэгжүүлэх нь байгууллагын нэр хүндийг нэмэгдүүлдэг.
    6. Бүтцийн оновчлол
      Ажилтнуудыг зөв сонгосны дараа, тэднийг байгууллагын бүтэц болон багийн ажиллагаанд нөлөөлөхүйц байдлаар байрлуулж, уялдаа холбоог бий болгох нь чухал юм. Байгууллага нь багийн гишүүдийн ур чадвар, туршлагыг зөв хослуулан ажилладаг командуудыг бүрдүүлэх хэрэгтэй. Багийн гишүүдийн хоорондын харилцан хүндлэл, итгэлцэл, харилцан ойлголцол нь багийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлдэг.

    Дүгнэлт

    Хүний нөөцийн бодлого нь байгууллагын өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлж, үйл ажиллагааны үр дүнг сайжруулах үндэс болдог. Ажилтнуудыг зөв сонгох, хөгжүүлэх, ажилтнуудын сэтгэл ханамжийг дээшлүүлэх, тэдний бүтээмжийг нэмэгдүүлэх болон байгууллагын үнэт зүйлсийг хэрэгжүүлэх нь хүний нөөцийн бодлогын гол зорилт юм. Байгууллагын стратегийн хүрээнд тогтвортой, шударга, бүтээмжтэй ажиллах орчинг бүрдүүлэх нь амжилттай хүний нөөцийн бодлогын үндэс болно.

    ЭНД ДАРЖ Шилмэл талентуудаар багаа бүрдүүлээрэй.