Lambda Blog

Tag: Ур чадвар

  • Шинэ ажилд амжилттай дасан зохицох зөвлөмж

    Шинэ ажилд амжилттай дасан зохицох зөвлөмж

    Та идэвхтэй ажил хайж, улмаар сонгон шалгаруулалтад тэнцэн, өөрт тохирох ажлаа амжилттай олсон бол одоо анхаарлаа нааш хандуулаарай.

    Шинэ ажил эхлэнэ гэдэг бол таны өмнө шинэ боломжууд нээгдэж буй маш чухал үе юм. Гэхдээ шинэ орчин, танил биш хамт олон, үл мэдэх дүрэм журам дунд хурдан дасан зохицоно гэдэг амар байдаггүй. Тэр дундаа ажилтны сэтгэл ханамж, бүтээмжид шууд нөлөөлдөг чухал хүчин зүйл бол ажлын уур амьсгал бөгөөд түүнд хэрхэн дасан зохицох нь таны ирээдүйн амжилтад шийдвэрлэх үүрэгтэй юм.

    Ажлын уур амьсгалын тухай

    Ажлын уур амьсгал гэдэг нь тухайн байгууллагын харилцааны хэв маяг, ажилтнуудын хоорондын итгэлцэл, удирдлагын хандлага, хамтын ажиллагааны соёл зэрэг сэтгэлзүйн орчныг хэлнэ. Үүнийг өөрөөр тухайн байгууллагын нүдэнд харагдахгүй дүрэм ч гэж ойлгож болно. Тиймээс шинэ ажилд ороход зөвхөн ажил үүргээ сайн гүйцэтгэхээс гадна тухайн уур амьсгалд ухаалгаар дасан зохицох нь амжилтын үндэс болдог.

    Шинэ орчинд дасан зохицох зөвлөмжүүд

    1. Ажиглаж сурах нь дасан зохицох эхний алхам

    Эхний өдрүүдэд илүүтэйгээр сонсож, ажиглаарай. Хамт олон хэрхэн харилцдаг, шийдвэрүүдийг хэрхэн гаргадаг, удирдлагын хандлага ямар байдаг, албан бус дүрмүүд юу болохыг анзаарах нь чухал. Энэ нь танай байгууллагын соёлыг таних эхний арга юм.

    2. Нээлттэй, эерэг харилцааг санаачлах

    Шинэ хүн бүрд танил биш гэдэг мэдрэмж төрдөг. Гэхдээ үүнийг эвдэх хамгийн үр дүнтэй арга бол нээлттэй, эелдэг харилцаа. “Сайн байна уу?”, “Баярлалаа”, “Тусалсанд баярлалаа” гэх энгийн үгсээр харилцаагаа эхлүүлснээр хамт олны итгэлийг аажмаар олж авах болно.

    3. Асуухаас бүү санаа зов

    Шинэ ажилтан байх үед бүх зүйлийг төгс ойлгох албагүй. Хэрвээ та эргэлзээтэй зүйл байвал, шууд асууж сурах нь зөв. Энэ нь таныг ажлын уур амьсгалд хурдан дасан зохицох, алдаа гаргах магадлалыг бууруулахад тусална.

    4. Өөрийгөө танилцуулж, харилцаа тогтоох

    Зарим байгууллагад шинэ ажилтанг албан ёсоор танилцуулах цаг гардаг ч заримд нь харин үгүй. Тиймээс өөрөө санаачлагатай байж, хамт олондоо өөрийгөө танилцуулж, бусдад хүндэтгэлтэйгээр хандах нь таныг хурдан хүлээн зөвшөөрүүлэх алхам юм.

    5. Байгууллагын үнэт зүйлс, зорилгыг ойлгох

    Таны ажиллаж буй байгууллага ямар үнэт зүйлд итгэдэг, ямар зорилготой вэ гэдгийг ойлгох нь таны ажилдаа хандах хандлагыг зөв байлгахад тустай. Энэ ойлголт нь таныг зөв харилцаа, зөв орчинд байршихад тусална.

    Ажлын орчинд хамтран ажиллагсдыг хүндэтгэх, харилцаанд мэргэжлийн байж итгэлцэл үүсгэх, нүүр тулсан нээлттэй харилцаа зэрэг нь чухалд тооцогддог. Зарим тохиолдолд албан бус дүрэм, дотоод харилцааны соёл илүү давамгайлдаг тул зөн совинтой байх нь мөн чухал юм. Өөрөөр хэлбэл, аливаа зүйлийг ил хэлэхээс илүү уур амьсгалыг унших хэрэгцээ танд гарна.

    Дасан зохицох нь цаг хугацаа шаарддаг

    Үргэлж санаж байх нэг зүйл бол өөрийгөө шууд төгс уур амьсгалд оруулна гэж хэт хүчлэх хэрэггүй. Зарим хүмүүс нэгээс 2 долоо хоногт дасан зохицдог бол, заримд нь 3 сар шаардлагатай байдаг. Гэхдээ та өөрийн зүгээс чин сэтгэл, эелдэг хандлага, мэдрэмж, хичээл зүтгэл, соёлд нийцэх хүсэл зэргийг зөв үеүүдэд гаргаж чадвал цаг хугацаа өнгөрөх тусам та тухайн орчны нэгэн үнэт гишүүн болно гэдэгт итгээрэй.

    Шинэ ажил эхлүүлэх нь танд сорилт төдийгүй өсөлтийн боломж юм. Та зөв хандлагатай байж, ажлын уур амьсгалыг ойлгож, хүндлэл дээр суурилсан харилцааг бүтээж чадвал энэ сорилтыг амжилтаар даван туулж чадна.

    Унших: Карьерийн өсөлтөд networking (сүлжээ) ямар чухал нөлөөтэй вэ?

    Талент та илүү олон карьер төлөвлөлтийн зөвлөгөө, туршлагыг LAMBDA BLOG -оос уншаарай.

    Төстэй нийтлэл унших: Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

  • Хэрхэн Монголд амьдрангаа дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болох вэ?

    Хэрхэн Монголд амьдрангаа дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болох вэ?

    Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд ажиллах боломж заавал гадаадад амьдрах, гадаадад боловсрол эзэмшихтэй  холбоотой байх албагүй. Та Монголдоо суугаа ч дэлхийн томоохон компанид ажиллаж, олон улсын төсөл дээр туршлага хуримтлуулж, дэлхийтэй холбогдсон мэргэжилтэн болж чадна. Гол нь зөв чиглэл, тууштай чадвар хөгжүүлэлт, зөв платформыг ашиглах л юм.

    Монголд амьдарч буй олон залуус зайнаас ажиллах боломжийг ашиглан гадаад зах зээлд өөрийгөө таниулж, өндөр цалин, уян хатан ажлын орчин, олон улсын багт хамтран ажиллаж байна. Энэ бол боломж төдийгүй шинэ үеийн мэргэжилтнүүдийн сонголт болжээ.

    Монголдоо байнгаа  дэлхийн хэмжээнд ЯМАР АЖИЛ хийж болох вэ?

    Оршин сууж буй газар тань биш, харин ур чадвар, харилцааны соёл, зохион байгуулалт, дижитал хэрэгсэл ашиглах чадамж тань гадаад, дотоодын ажил олгогчдын хувьд хамгийн чухал шалгуур болжээ. Зайнаас ажиллахын тулд заавал IT мэргэжилтэн байх шаардлагагүй бөгөөд таны англи хэлний мэдлэг, оффисын үндсэн программ ашиглах чадвар байхад хангалттай ажлын чиглэл олон байна.

    Тухайлбал, харилцагчийн үйлчилгээний ажилтан (Customer Support) нь хэрэглэгчийн асуултад онлайн орчинд шуурхай, мэргэжлийн түвшинд хариу өгөх чадвартай байхыг л шаарддаг. Орчуулга болон бичгийн редактор нь хэлний мэдлэгээ ашиглан чанартай бичвэр, албан бичиг боловсруулахад чиглэдэг бол виртуал туслах буюу Virtual Assistant нь уулзалт товлох, e-mail хариулах, тайлан гаргах гэх мэт өдөр тутмын менежментийн ажлуудыг хариуцдаг. Эдгээр ажлуудыг та ч бас Монголдоо байнгаа хийж болно.

    Мөн график дизайны чадвараа сайжруулж визуал контент бүтээх, сошиал медиа менежерээр ажиллан бизнесүүдийн цахим орчинд харагдах байдлыг хариуцах, судалгаа болон дата оруулалтын ажилд оролцох, дижитал маркетинг, e-mail кампанит ажлыг удирдах, SEO стратеги боловсруулах зэрэг карьерын чиглэлүүд танд нээлттэй байна.

    Эдгээрийн ихэнх нь англи хэлтэй, интернэттэй, үндсэн оффисын хэрэгсэл, дижитал платформуудыг ашиглаж чаддаг хэн бүхэнд боломжийн хаалгыг нээж өгдөг. Тиймээс таныг дэлхийтэй холбох дараагийн шат хаанаас ч эхэлж болно.

    Дижитал чадвараа шат ахиул

    Интернэт холболттой хэн бүхэн дэлхийтэй холбогдож чаддаг болсон энэ үед дижитал ур чадвар бол суурь хэрэгцээ. Excel, Google Docs, Notion зэрэг оффисын хэрэгслүүдээс эхлээд, Canva, ChatGPT болон бусад бүх AI сайт, Trello, Slack зэрэг ажлын хэрэгслүүдийг эзэмшсэн байхад та хаана ч ажлын орчинд бэлэн байна гэсэн үг.

    Суралцахад туслах эх сурвалжууд:

    Зайнаас ажиллах боломжуудыг хаанаас олох вэ?

    Англи хэлтэй, үндсэн дижитал чадвартай хэн бүхэн дараах сайтуудаас олон улсын болон зайнаас ажиллах боломжуудыг олох боломжтой:

    Зайнаас ажил олгодог гол платформууд:

    • LinkedIn Jobs – Remote гэсэн шүүлтүүрээр олон ажлын байр гардаг.
    • We Work Remotely – Бүх ажлууд нь зайнаас хийх боломжтой.
    • Remote OK – Remote ангилал бүхий tech болон non-tech ажлууд.
    • Upwork, Fiverr – Жижиг, том төслөөр ажиллах фриланс платформууд.
    • Jobspresso – Хөгжүүлэгч, маркетер, бичгийн мэргэжилтнүүдэд зориулсан.
    • AngelList Talent – Startup болон remote ажилд төвлөрсөн платформ.

    Lambda Global зөвлөмж: хайлтаа хийхдээ “remote”, “freelance”, “work from home”, “virtual assistant” гэх мэт түлхүүр үгсийг ашиглаарай.

    Интернэт орчинд ӨӨРИЙГӨӨ ТАНИУЛАХ

    Та интернэтэд өөрийгөө “харагдахуйц”, “олдохуйц” байлгавал танд ажлын санал аяндаа орж ирэх өндөр магадлалтай. Ажил олгогчид таныг Google хайлт хийж шалгах нь энгийн үзэгдэл болсон тул өөрийгөө оновчтой, итгэл төрүүлэх байдлаар танилцуулах хэрэгтэй.

    LinkedIn бол таны хамгийн гол суурийн нэг. Зураг, товч танилцуулга, туршлага, ур чадварууд англи хэл дээр, мэргэжлийн түвшинд бүрэн бөглөгдсөн байх нь ажил хайх болон олон улсын зах зээлд хандахад онцгой чухал.

    Portfolio эсвэл Notion танилцуулга нь таны хийж байсан ажлууд, төслүүдийг хялбар, ойлгомжтой байдлаар харуулах хэрэгсэл. Ялангуяа дизайнер, орчуулагч, зохиолч,  Web хөгжүүлэгчдэд хэрэгтэй.

    Бичвэр ба контент ч мөн хүчтэй хэрэгсэл. WordPress, Medium, LinkedIn дээр өөрийн салбарын тухай хуваалцах, санал бодлоо илэрхийлэх нь таныг бодлоготой, мэргэжлийн хандлагатай хүн гэдгийг илтгэнэ.

    Харин уран бүтээлч, visual контент бүтээгч талдаа хүн бол Instagram, YouTube, TikTok зэрэг платформ дээр өөрийн ур чадвар, процесс, бүтээлийг хуваалцах нь ихээхэн анхаарал татах боломжийг олгодог. Контент бүтээх нь зөвхөн дагагч нэмэх биш, ажил олгогчдод бодитоор өөрийгөө “харуулах” хэрэгсэл болдог.

    Мэдлэгээ тогтмол шинэчил, СУРАЛЦ

    Та онлайн сургалтуудаар дамжуулан мэдлэгээ тогтмол шинэчилж чадна. Жишээлбэл Youtube,  LinkedIn Learning, Google Career Certificates, HubSpot Academy зэрэг платформууд олон улсын чанартай, үнэ төлбөргүй эсвэл боломжийн үнэтэй сургалтууд санал болгодог.

    Мөн олон улсын webinar, workshop-т оролцох, өөрийн салбарын Discord болон Slack community-д гишүүнчлэлтэй байх нь шинэ чиг хандлага, технологи, сэтгэлгээтэй танилцах сайхан боломж болно. Glassdoor, Indeed зэрэг сайтаар дамжуулан гадаадын компаниудын соёл, ажлын байрны нөхцөл, цалингийн мэдээллийг судалж, өөрт тохирох орчныг илүү мэдрэх боломжтой.

    Сүүлийн үед Google, Meta, IBM зэрэг технологийн аварга компаниуд олон улсын чанартай онлайн сургалтуудыг гаргаж, төгсөгчдөдөө албан ёсны сертификат олгож эхэлсэн. EdX, Coursera, Udemy зэрэг платформууд дээрээс та “Google IT Support”, “Meta Social Media Marketing”, “UX Design” зэрэг хөтөлбөрүүдийг авч болно.

    Эцэст нь хэлэхэд хаана амьдарч, ямар гарал үүсэлтэй байх чинь биш, хэрхэн ажиллаж, хөгжиж байгаа чинь дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болохыг тодорхойлдог. Олон улсын орчинд ажиллах хүсэлтэй бол, хаанаас ч, хэзээ ч эхэлж болно. Гол нь амбиц, суралцах хүсэл, нээлттэй сэтгэлгээ, хэлний чадвар хэрэгтэй.

    Монголдоо ажиллах нь ч олон үнэ цэнтэй чадварыг хөгжүүлдэг. Үндэсний соёлдоо суурилсан давуу тал, уян хатан байдал, шийдэл олох ур чадвар гээд гадаадад ч хэрэгтэй чанарууд ч Монголд их бий. Үүний тулд та Lambda Global -тай үргэлж цуг байгаарай. 

    Гадаад валютаар цалинжих, олон улсын туршлага хүсэж байвал, тасралтгүй суралцаж, өөрийгөө хөгжүүлсээр байх нь чухал. Монголд байнгаа ч дэлхийн түвшинд ажиллах боломж бий — гол нь зөв хандлага, зөв бэлтгэл юм. 

  • Их сургуулиа төгсөөд юу хийх вэ: Монголдоо ажиллах уу, гадаадад сурах уу?

    Их сургуулиа төгсөөд юу хийх вэ: Монголдоо ажиллах уу, гадаадад сурах уу?

    Их сургуулиа төгсөх мөч бол баяр баясгалантай атлаа бага зэрэг айдастай цаг үе. “Цаашдаа яг юу хийх вэ?” гэдэг асуулт хэний ч толгойд орж ирдэг. Нэг хэсэг нь ажил хийхээр шийдэж байхад, нөгөө хэсэг нь гадаадад сурахаар төлөвлөж эхэлдэг. Аль аль нь зөв зам. Гагцхүү таны зорилго, хүсэл, боломж бололцоотой хэр нийцэж байгааг л бодолцох хэрэгтэй.

    Монголдоо ажлын гараагаа эхлэх нь

    Хэрэв та хурдан бие даасан амьдрал эхлүүлж, практик туршлага олж авахыг хүсэж байгаа бол эх орондоо ажлын гараагаа эхлэх нь маш ухаалаг алхам юм. Энэ сонголт танд зөвхөн орлого авчирахаас гадна нийгмийн амьдралд идэвхтэй оролцох, өөрийн мэргэжлийн чиглэлээ бодитоор ойлгох боломжийг олгодог.

    1. Монголын хөдөлмөрийн зах зээлийн бодит байдал

    2025 онд Монгол Улсын хөдөлмөрийн зах зээлд 83,700 гаруй ажиллах хүчний эрэлт байгаа нь боловсон хүчний хэрэгцээ нэмэгдсээр байгааг харуулж байна. Энэ нь таны хувьд сайн мэдээ. Зөв стратегитай хандвал Монголд том боломжууд нээлттэй хэвээр байна.

    Одоогийн хамгийн эрэлттэй салбарууд бол уул уурхай, барилга, мэдээллийн технологи, дижитал маркетинг, боловсрол, төрийн үйлчилгээ, мөн олон улсын төсөл хөтөлбөрүүд юм. Та Lambda Global платформыг идэвхтэй ашиглаж, өөрийн сонирхсон салбараа судлаарай.

    2. Эхний ажилд хэт их хүлээлт бүү тавь

    21-23 насандаа төгссөн залуучуудын хувьд ажил амьдрал дөнгөж эхэлж байгаа гэдгийг санаарай. Эхний ажил тань заавал мөрөөдлийн ажил байх албагүй. Гэхдээ ямар ч ажил таныг өөр түвшинд гаргаж, ирээдүйн карьерын суурийг тавьдаг. Гол нь туршлага хуримтлуулж, ур чадвараа хөгжүүлж байх явдал юм.

    Ажил олгогчид зөвхөн дипломыг бус, бодит ур чадварыг чухалчилдаг болсон. Англи хэл, дижитал мэдлэг(Digital Literacy), багаар ажиллах чадвар, харилцааны ур чадвар, цагийн менежмент зэрэг нь таны том давуу тал болно.

    3. Хүрээлэлтэй бол

    Монголын зах зээл харьцангуй жижиг тул зөв хүмүүстэй холбогдож чадвал карьерынхаа эхний алхамд асар их давуу тал олж авна. Семинар, уулзалт, ажил олгогчдын арга хэмжээнд оролцож, өөрийгөө танилцуулах, мэргэжлийн холбоо тогтоох боломжийг бүү алдаарай. Онлайнаар ч зөвлөгөө авах, туршлагатай хүмүүстэй холбогдох нь карьерын тань эхний жилүүдэд маш их үр нөлөөтэй.

    4. Орчин үеийн ажлын хэлбэрүүдийг туршиж үз

    Монголд ажиллана гэдэг нь зөвхөн дотоодын байгууллагуудад ажиллах ёстой гэсэн үг биш. Олон залуус өнөөдөр гадаадын компаниудад зайнаас ажиллаж, гадаад валютаар орлого олж, олон улсын туршлага хуримтлуулж байна. Upwork, Fiverr, LinkedIn зэрэг платформуудыг судалж, фрийланс ажлын боломжуудыг эрэлхийлээрэй.

    Гадаадад суралцах нь

    Хэрвээ та өөрийгөө илүү сорьж, шинэ орчинд орж, мэргэжил дээшлүүлж, судалгаа шинжилгээ хийх дуртай, мөн олон улсын түвшинд ажиллах зорилготой бол гадаадад магистрт суралцах нь хамгийн зөв сонголт байж болно.

    1. Гадаадад сурахын үнэ цэнэ

    Гадаадад сурах нь олон давуу талтай үнэ цэнтэй шийдвэр юм. Нэгдүгээрт, дэлхийн хэмжээний боловсрол эзэмших боломжтой бөгөөд энэ нь ирээдүйн ажил мэргэжлийн амжилтад томоохон нөлөө үзүүлдэг. Мөн хэлний чадвараа сайжруулж, олон улсын орчинд харилцах чадвар нэмэгдэнэ. Үүнээс гадна олон улсын ажил, тэтгэлэг, визний төрөл бүрийн боломжууд нээгдэж, карьераа олон улсын төвшинд хөгжүүлэх нөхцөл бүрдэнэ. Гадаадад суралцсанаар шинэ найз нөхөдтэй болж, мэргэжлийн өргөн хүрээний сүлжээ үүсгэх нь ч бас чухал давуу тал юм.

    2. Монголчуудад тохиромжтой орнууд

    • Өмнөд Солонгос – Тэтгэлэг элбэг, соёл ойр, сурангаа ажиллах боломж
    • Япон – Инженер, бизнес, технологийн чиглэлээр хүчтэй
    • Герман – Үнэгүй, чанартай боловсрол, өөр соёлд суралцах боломж
    • АНУ, Канад, Их Британи – Шилдэг боловсрол, төгсөөд ажиллах боломж
    • Австрали – Оюутнуудад ээлтэй, ажлын боломж их

    3. Ирээдүйн зорилгоо тодорхой болго

    Гадаадад суралцах нь өөртөө болон боловсролдоо хийж буй чухал хөрөнгө оруулалт. Гэвч төгссөний дараа дахин нэг том шийдвэртэй тулгарна — үлдэх үү, буцах уу?

    Урт хугацаанд гадаадад амьдарсны дараа таны үзэл бодол, амьдралын хэв маяг өөрчлөгдсөн байдаг. Хэрэв зорилгоо тодорхойлоогүй бол үлдэх, буцах хоёрын хооронд эргэлзэж, сэтгэлзүйн хувьд гацсан мэдрэмж төрж болзошгүй.

    Аль ч сонголт нь зөв байж болно. Гол нь зорилгоо тодорхой болгосноор та илүү тайван, сэтгэл хангалуун амьдарч цаг хугацаа хэмнэх боломжтой.

    Хосолсон стратеги: Хоёр замыг нэгтгэх боломж

    Хэрэв та аль замыг нь сонгохоо мэдэхгүй байгаа бол, заавал яарах хэрэггүй. Та залуу, цаг хугацаа танд бий. Эхлээд 1-2 жил Монголдоо ажиллаж, практик туршлага олж авч, санхүүгийн боломжоо бэлтгэсний дараа гадаадад суралцах замыг сонгож болно. Эсвэл гадаадад суралцах хугацаандаа ажиллан туршлагаа давхар олж авах ч боломжтой. Амжилттай хүмүүс ихэвчлэн нэг шулуун замаар явдаггүй. Тэд нөхцөл байдалдаа тохируулан уян хатан, алсыг харсан шийдвэр гаргасаар зорилгодоо хүрдэг. Гол нь өөрийн зорилго, үнэт зүйлдээ үнэнч байж, боломжуудыг эрэлхийлэх явдал.

     Эцэст нь

    Шинэ төгсөгч бүрийн зам өөр. Монголдоо үлдэх үү, гадаадад сурах уу гэдэг нь зөв буруу сонголтын асуудал биш — таны зорилго, нөхцөл байдал, үнэт зүйлээс л хамаарна.

    Хаана ч амьдрах боломж бий. Улс орнууд хөгжлөөрөө ялгаатай байж болох ч гадаадад байлаа гээд илүү жаргалтай байна гэсэн баталгаа байхгүй. Сэтгэл хангалуун байх эсэх нь таны зан чанар, ертөнцийг үзэх үзэл, тухайн орчинтой хэр нийцэхээс шалтгаална.

    Тиймээс аль ч замыг “зөв” эсвэл “буруу” гэж хэт шүүх хэрэггүй. Энэ бол таны л аялал.

    🎯 Дараагийн алхмаа тодорхойлоход тусламж хэрэгтэй байна уу?
    Lambda Global -оос та хамгийн орчин үеийн өндөр цалинтай ажлыг олох боломжтой.

  • Яагаад цалингаас илүү карьерын өсөлт чухал вэ?

    Яагаад цалингаас илүү карьерын өсөлт чухал вэ?

           Шинэ ажлын зар харангуутаа хүмүүс хамгийн түрүүнд “Цалин хэд вэ?” гэж асуудаг. Мэдээж орлого бол амьдралын чухал хэсэг. Гэхдээ цалин өндөр байна гэдэг нь урт хугацаанд сэтгэл ханамжтай ажиллах баталгаа болж чаддаггүй байна.

    Gallup-ийн 2023 оны судалгаагаар, тасралтгүй хөгжих боломжгүй орчинд ажиллаж буй хүмүүсийн ажлын сэтгэл ханамж 63%-иар буурдаг бөгөөд тэд илүү хурдан ядарч, бүтээмж багатай болдог байна. Энэхүү нийтлэлээр яагаад  цалингаас илүү кареьрын өсөлт  чухал болохыг товч бөгөөд тодорхой хүүрнэлээ. 

    1. Цалин бол өнөөдөр, карьер бол ирээдүй

    Сар бүрийн орлого түр зуур таныг сэтгэл хангалуун байлгаж мэднэ. Гэхдээ нэг байрандаа удаан “гацаад” байвал хэдэн жилийн дараа:

    • Өөрийгөө хөгжүүлээгүй
    • Цалин өсөөгүй
    • Шинэ боломжууд хаалттай болох эрсдэлтэй.

    Харин карьерын өсөлттэй ажил гэдэг нь:

    • Албан тушаалын шат ахих боломжоор дүүрэн
    • Илүү хариуцлагатай, үнэ цэнтэй үүрэг гүйцэтгэх
    • Өөртөө итгэлтэй, бие даасан мэргэжилтэн болох боломжийг өгдөг.

    1. Карьерын өсөлт таныг тасралтгүй хөгжүүлдэг гэдгийг санах хэрэгтэй.

    Тасралтгүй сурч, шинэ ур чадвар эзэмших нь цалингаа нэмэх хамгийн ухаалаг зам.
    Харин карьертаа өсөлт хийх боломжгүй ажлын байранд:

    • Сурах зүйл хязгаарлагдмар
    • Бүтээлч байдал унтардаг
    • Ажлаасаа уйдах хандлага үүсдэг

    1. Ирээдүйд юу бүтээх вэ гэдэг хамгийн чухал

    Өнөөдрөөс 5 жилийн дараа өөрийгөө хэрхэн харж байна вэ?

    • Удирдах албан тушаал?
    • Мэргэжлийн эксперт?
    • Хувийн брэнд, хүндлэл?

    Эдгээрийг бодож сонголтоо хийхгүй бол цалин сайн ч гэлээ “орлого-зарлага”-ын мөчлөгөөс хэзээ ч гарч чадахгүй.

    1. Карьер өссөнөөр цалин аяндаа дагаад өсдөг

    Хамгийн амжилттай явж байгаа хүмүүс бүгд анхны ажлаа “цалингийн хэмжээгээр” бус, суралцах орчин, өсөлтийн замнараал нь сонгосон байдаг.
    Тэд дараагийн шатанд очих тусам:

    • Цалин дагаад өсдөг
    • Сонголтууд нэмэгддэг
    • Зах зээл дээр үнэ цэн нь өндөр болдог

     Эцэст нь:

    Цалин таныг 1 сарын турш урамшуулдаг бол карьерын өсөлт таныг амьдралын турш урамшуулдаг.  Тиймээс дараагийн ажлаа сонгохдоо “Эндээс би юу сурч, хэрхэн өсөн дэвжих вэ?” гэж өөрөөсөө асуугаарай.
    Магадгүй цалин бага байж болох ч, энэ сонголт таны мөрөөдлийн карьерт хүрэх эхлэл байж ч мэднэ шүү. Өөрийн үнэ цэнэ, ур чадвараа нээж, алсын хараагаа бодит болгох алхмуудыг хийхэд тань гүүр болох https://lambda.global/ платформ дээр  Монголын хамгийн шилдэг, таатай орчин нөхцөлтэй байгууллагууд таныг хайж, хүлээж байгаа шүү.

  • Ажилтай ч, ажилдаа сэтгэл хангалуун биш байна яах вэ?

    Ажилтай ч, ажилдаа сэтгэл хангалуун биш байна яах вэ?

    Өглөө бүр өнөөх л нэгэн хэвийн уйтгартай, залхсан янзаар ажилдаа арай гэж очиж, өдрийг ямар ч үр бүтээмжгүй өнгөрүүлж байгаа юм биш биз? Бүтэн цагийн ажилтай, орлоготой ч нэг л зүйл болж өгөхгүй, цаанаасаа л ядраад, урам зориг үгүйлэгдээд сэтгэл дундуур байна уу?  

    Хэрвээ та энэ мэдрэмжтэй өдөр бүр нүүр тулж байгаа бол дараах нийтлэлийг анхааралтай уншаарай. Танд хэрэгтэй үнэт зөвлөгөөнүүд энд байна.

    Gallup-ийн 2023 оны олон улсын судалгаагаар дэлхийн хэмжээнд ажилтнуудын зөвхөн 23% нь ажлын байрандаа бүрэн сэтгэл хангалуун байдаг гэж хариулжээ. Харин үлдсэн 77% нь “зүгээр л цалингаа аваад ажиллаж байна” эсвэл бүр “сөрөг сэтгэлтэй ажиллаж байна” гэжээ. 

    ❓ Яагаад ажилдаа сэтгэл ханамжгүй болдог вэ?

    1. Өсөлтгүй орчин

    Нэгэн хэвийн, давтагддаг ажил нь таны бүтээлч сэтгэлгээг бууруулж, улмаар өсөн дэвших боломжгүй мэт мэдрэмж төрүүлдэг.

    2. Удирдлагын арга барил

    Таны гаргасан шинэ санаа, шийдлийг байнга үгүйсгэх, хийж бүтээж байгаа ажлыг тань үнэлдэггүй удирдлагатай бол сэтгэл ханамж буурдаг байна.

    3. Ажлын ачаалал ба цалин

    Хэт их үүрэг хариуцлагатай, олон цаг ажиллаж байгаа ч цалингийн үнэлгээ бага бол сэтгэл ханамжийг үгүй хийдэг.

    4. Зорилгын зөрүү

    Та өөрийн хүсэл, үнэт зүйл, чадварт нийцэхгүй ажил хийж яваа бол ажилдаа ямар ч сэтгэл ханамжгүй, гацсан мэдрэмжтэй, эрч хүчгүй болдог.

    Энэ байдлаас хэрхэн гарах вэ?

    1.  Өөрөөсөө асуу

    • Энэ ажлын юу нь надад таалагддаггүй вэ?
    • Юуг өөрчилбөл илүү сэтгэл ханамжтай байж чадах вэ?

    2. Ажлын орчноо анхааралтай ажигла

    Асуудал ганц танд биш байж мэднэ. Багийн уур амьсгал, удирдлагын хандлага, ажлын зохион байгуулалтыг нэг сайн ажигла.

    3.  Бага багаар өөрчлөлт хий

    Шинэ ур чадвар эзэмших, өөр салбарт судалгаа хийх, эсвэл дотоод шилжилтэд оролцох зэрэг алхамууд таны урам зоригийг сэргээж чадна.

    4. Мэргэжлийн зөвлөгөө аваарай

    Карьер коуч эсвэл HR мэргэжилтэнтэй ярилц. Тэд танд шинэ өнцөг, гарц харуулж чадна.

    5. Гарах шийдвэрийг айдсаар биш, зорилгоор удирдуулах

    Заримдаа ажил солих нь таны эрүүл мэнд, урам зориг, цаашдын амьдралын чанарт хамгийн зөв шийдвэр байх тохиолдол бий.

    Ажилдаа сэтгэл хангалуун байх гэдэг нь цалин, албан тушаалын тухай биш. Энэ нь:

    • Хувь хүний хөгжил
    • Үнэлэмж
    • Харилцаа
    • Орчин
    • Зорилготой ажиллах мэдрэмж гэсэн олон хүчин зүйлтэй гүн холбоотой.

    Хэрэв та  ажилдаа сэтгэл хангалуун бус байвал энэ бол таны сул тал биш харин өөрчлөлтийн цаг ирснийг илтгэх дохио байж мэднэ. Ирээдүйнхээ төлөө хийж чадах хамгийн чухал хөрөнгө оруулалт болох өөрийгөө нээж, өөрчлөлт хийх чухал аяллаа  lambda.global-тай хамт эхлүүлээрэй.

  • Зайнаас ажиллахад хамгийн эрэлттэй ур чадварууд

    Зайнаас ажиллахад хамгийн эрэлттэй ур чадварууд

    Цаг үе өөрчлөгдөж, технологийн хурдацтай хөгжилтэй холбоотойгоор хүмүүс улам бүр зайнаас ажиллах хэлбэрийг сонгох болсон. Үүнийг дагаад remote буюу зайнаас ажиллах боломжтой ажлуудын тоо нэмэгдэж, энэ чиглэлийн ажил горилогчдоос шаардагдах ур чадварууд онцгой ач холбогдолтой болж байна. Хэрэв та зайнаас ажиллах ажлын боломжийг хайж байгаа бол дараах ур чадваруудыг эзэмшсэн эсэхээ шалгаарай.

    ЭНД ДАРЖ зайнаас ажиллах боломжтой ажлын заруудтай танилцаарай.

    1. Харилцааны ур чадвар (Communication skills)

    Зайнаас ажиллах үед нүүр нүүрээ харж уулзах боломж хомс тул цахим харилцаа маш чухал. Ажлын чат, имэйл, видео уулзалтаар өөрийн санаа, үүрэг хариуцлагаа тодорхой илэрхийлэх, бусдын мэдээллийг зөв ойлгох чадвар зайлшгүй шаардлагатай.

    📌 Зөвлөмж:

    • И-мэйл, Slack, Zoom зэргээр мэргэжлийн түвшинд харилцаж сурах
    • Тодорхой, ойлгомжтой байдлаар бичих, хариу өгөх
    • Цаг баримтлах, уулзалтууддаа идэвхтэй оролцох

    2. Өөрийгөө удирдах чадвар (Self-management)

    Remote ажилтнууд ихэнхдээ удирдлагаас хамааралгүйгээр өөрөө зохион байгуулалттай ажиллах шаардлагатай байдаг. Цагийн менежмент, ажлын төлөвлөлт, хариуцлага хүлээх чадвар нь таныг ажлын байран дээр амжилттай байхад тусална.

    📌 Зөвлөмж:

    • Ажлаа урьдчилан төлөвлөж сурах
    • Хийж буй ажлаа цаг хугацаанд нь дуусгах
    • Asana, Trello, Notion зэрэг хэрэгслүүдийг ашиглан ажлаа удирдах

    3. Дижитал ур чадварууд (Digital literacy)

    Зайнаас ажиллахад технологийг бүрэн ашиглаж чадах чадвар маш чухал. Ялангуяа оффисын програмууд, онлайн хамтын ажиллагааны платформууд дээр ажиллах чадвар шаардлагатай.

    📌 Эрэлттэй дижитал ур чадварууд:

    • Microsoft Office, Google Workspace
    • Zoom, Slack, Teams
    • Trello, Notion, ClickUp

    4. Багаар ажиллах чадвар (Team collaboration)

    Хэдий та гэрээсээ ажиллаж байсан ч багаараа хамтран ажиллах чадвар нэн чухал хэвээр байна. Ажлаа бусадтай уялдуулах, хамтран шийдвэр гаргах, санал бодлоо солилцох зэрэг нь төслийн үр дүнд шууд нөлөөлдөг.

    📌 Зөвлөмж:

    • Дижитал хамтын ажиллагааны хэрэгслүүдэд (Google Docs, Miro гэх мэт) сайн ажиллаж сурах
    • Ажлын үр дүн, явцыг тогтмол мэдээллэх
    • Ажлын уулзалтуудад идэвхтэй оролцох

    5. Англи хэлний чадвар

    Олон улсын компаниуд ихэнхдээ зайнаас ажиллах ажлууд санал болгодог. Тиймээс англи хэлний яриа болон бичгийн чадвар нэн шаардлагатай. Сайн англи хэлтэй байснаар та олон ажлын санал хүлээж авах юм.

    📌 Зөвлөмж:

    • CV, портфолио, LinkedIn профайлаа англи хэл дээр бэлдэх
    • Англи хэл дээр мэргэжлийн контент унших, сонсох дадалтай болох
    • Ярилцлагын асуултуудыг англи хэл дээр бэлдэж үзэх

    ЭНД ДАРЖ бүртгэлээ үүсгээд мэргэжлийн CV-тэй болоорой.

    Зайнаас ажиллах нь цаг хугацаа, газарзүйн хувьд уян хатан байхын зэрэгцээ өөрийгөө хөгжүүлэх том боломж болдог. Гэхдээ энэ хэлбэрийн ажилд өөрийн ур чадварыг тасралтгүй хөгжүүлж, шинэ технологид дасан зохицох нь чухал. Дээр дурдсан ур чадваруудыг эзэмшсэн байснаар та олон улсын болон дотоодын remote ажлын байрнуудын хамгийн шилдэг кандидат болж чадна.

  • Хүчирхэг CV хэрхэн бичих вэ? (+CV хөрвүүлэгч AI)

    Хүчирхэг CV хэрхэн бичих вэ? (+CV хөрвүүлэгч AI)

    Таны хувьд шинэ ажилд орох, шинэ боломжуудыг өөртөө нээх эсвэл карьерынхаа алхамыг ахиулахын тулд хамгийн түрүүнд анхаархал зүйл бол таны CV /Curriculum Vitae/ юм. Таны CV нь таны амжилт, туршлага, чадварыг зөв, оновчтой, бөгөөд тодорхой байдлаар харуулах ёстой. Хүчирхэг CV нь таныг тухайн ажлын байранд хамгийн тохиромжтой хүн гэдгийг ажил олгогчид маш хурдан, ойлгомжтой, илэрхийлнэ. Энэ нийтлэлд хүчирхэг CV хэрхэн бичих талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө.

    ЭНД ДАРЖ CV-ээ ганц товшилтоор мэргэжлийн түвшинд болгоорой.

    CV гэж юу вэ?

    CV /Curriculum Vitae/ нь таны туршлага, ур чадвар, амжилт зэргийг оновчтой, товч бөгөөд тодорхой байдлаар илэрхийлж, таныг ажил олгогчид анхаарал татахуйц хүн болгон хувиргадаг бичиг баримт юм. Учир нь ажил олгогч өдөр тутамдаа маш олон CV-тэй танилцдаг тул ажил олгогч эсвэл мэргэжилтэн таны CV-г дунджаар 15-20 секундэд гүйлгэн харахад эмх цэгцтэй, тодорхой харагдаж байвал таны мэдээлэл илүү анхаарал татаж, дэлгэрэнгүйгээр унших боломжийг нэмэгдүүлнэ. Мэдээж CV-ээ бэлтгэхдээ ажил мэргэжлийн онцлог бүрт зориуланөөрчлөх шаардлагатай байдаг хэдий ч бүх төрлийн CV-д дараах шинж чанаруудыг заавал агуулсан байх ёстой байдаг. Үүнд:

    • CV нь таны карьерийн зорилго, мэдлэг, ур чадварыг тодорхой, нарийвчилсан байдлаар харуулдаг.

    • CV нь зөвхөн тухайн ажилд шаардлагатай мэдээллийг агуулдаг. Хэт олон мэдээлэл оруулах нь уншихад хүндрэлтэй болдог. Тиймээс:

      • Мэдээллээ товчхон, цэгцтэй жагсааж, bullet point ашиглах

      • Бараан өнгийн, уншигдахуйц жигд үсгийн фонт сонгох

      • Албаны өнгө аястай байж, мэргэжлийн хэллэг ашиглах

      • Зураг оруулах шаардлагагүй

      • CV-ээ нэг хуудас дээр багтаах (шаардлагагүй мэдээлэл оруулахгүй байх)

      • PDF форматд оруулах

    • CV нь таны ажил үүрэг, туршлага амжилт, ур чадварын үр дүнг ажил олгогчид ойлгомжтой байдлаар хүргэх зорилготой байх ёстой.

    2. CV-нд заавал оруулах зүйлс

    2.1. Хувийн мэдээлэл

    CV-ийн эхэнд таны үндсэн хувийн мэдээллийг оруулах хэрэгтэй:

    • Нэр: Өөрийн бүрэн нэрийг, том үсгээр бичихээс зайлсхийж, зөв, алдаагүй бичнэ.

    • Холбоо барих мэдээлэл: Утасны дугаар, имэйл хаяг, таны ажил мэргэжлийн профайл буюу LinkedIn эсвэл өөрийн вэбсайтын холбоос зэргийг оруулна. Таны хувийн цахим шуудангийн хаяг нь ажилд тавигдах шаардлагыг хангаж байх ёстой. Жишээ нь, “john.smith@gmail.com“ илүү мэргэжлийн харагдана, харин “funnyguy123@yahoo.com“ гэх мэт хаягууд ашиглах нь тохиромжгүй.

    • Оршин суугаа хаяг: Хэрэв тухайн ажилд байрлах газар, нутаг дэвсгэр зайлшгүй шаардлагатай бол хаягаа оруулах нь зүйтэй. Таны оршин суугаа газартай холбоотой байр суурийг ажил олгогч судлах тохиолдолд энэ мэдээлэл хэрэг болно.

    2.2. Товч танилцуулга

    Товч танилцуулга нь таны карьерийн зорилго, амжилт, ур чадварыг 2-3 өгүүлбэрт илэрхийлсэн хэсэг юм. Энэ хэсэг нь анхаарал татах хамгийн чухал хэсэг бөгөөд таны CV-ийн эхний хэсэгт байрлаж, ажил олгогчид хамгийн түрүүнд анхаарал хандуулах болно. Товч танилцуулга нь таны карьерийн зорилго, өөрийн давуу талуудыг харуулж, ямар ур чадвартай болохыг илэрхийлэх боломжтой.

    Жишээ:

    “Худалдааны салбарт 7 жил ажилласан туршлагатай маркетингийн мэргэжилтэн, сүүлийн 5 жилд олон улсын брэндийн маркетингийн кампанит ажлуудыг удирдан явуулж, борлуулалтын өсөлтийг 30%-иар нэмэгдүүлсэн. Хэрэглэгчийн зан төлөвийг судалж, оновчтой стратеги боловсруулахдаа мэргэшсэн.”

    2.3. Ажлын туршлага

    Таны ажлын туршлагаа оруулахдаа хамгийн сүүлд хийсэн ажлаас эхлэн оруулах нь хамгийн зөв арга юм. Энд та тухайн ажлын байрны зард хамааралтай өөрийн хийж гүйцэтгэсэн ажлын туршлага, үүрэг, үр дүн, амжилтуудыг оруулах хэрэгтэй.

    • Ажлын байрны нэр, байгууллагын нэр: Та өөрийн ажиллаж байсан бүх байгууллагуудыг нэрлэж, тухайн байгууллагад хамаарах мэдээллийг дурдах нь чухал.

    • Гүйцэтгэсэн ажил, үүрэг: Тухайн ажилдаа ямар үүрэг гүйцэтгэж байсан талаар товч, тодорхой бичнэ. Та өөрийн хийсэн ажлаа тоон үзүүлэлтүүдээр батлах нь хамгийн сайн арга юм. Жишээ нь: “Борлуулалт 25%-иар өсгөсөн”, “Төслийн багийн ажлыг удирдаж, хугацаанд нь дуусгасан” гэх мэт.

    • Амжилт, онцлог үр дүн: Ажлынхаа хүрээнд гаргасан амжилт, байгууллагад оруулсан хувь нэмрээ тодорхой зааж бичнэ.

    Жишээ:

    • “Маркетингийн ахлах менежер, ABC Брэнд” (2019-2023)

    • “Харилцагчын үйлчилгээг сайжруулсаны үр дүнд, борлуулалт 30%-иар нэмэгдсэн”

    • “Цахим маркетингийн стратегийг боловсруулж, 1 жилийн дотор брэндийн танигдалт 40%-иар өсгөсөн.”

    2.4. Боловсрол

    Боловсролын хэсэгт, өөрийн эзэмшсэн боловсролын зэрэг, цолыг бичнэ. Суралцсан хугацаа, сургуулийн нэрийг оруулна. Боловсролын хэсэг нь таны мэргэжлийн ур чадварын хувьд чухал байр суурь эзэлдэг байх ёстой.

    Жишээ:

    • “Бакалавр, Шинжлэх Ухаан, Технологийн Их Сургууль, 2015-2019”

    • “Мастер, Санхүүгийн Удирдлага, Монгол Улсын Их Сургууль, 2020-2022”

    2.5. Ур чадвар

    Ажлын байранд шаардлагатай өөрийн эзэмшсэн гол ур чадваруудыг энэ хэсэгт оруулна. Мэргэжлийн ур чадваруудаа жагсааж, тухайн чадвар таны гүйцэтгэсэн ажлын байранд хэрхэн ашиглагдсан тухай товчхон бичих нь илүү үр дүнтэй.

    Жишээ:

    • Программчлал (Python, Java, SQL)

    • Баг удирдах (Agile, Scrum)

    • Харилцаа, олон нийтийн удирдлага

    2.6. Сертификат, сургалт

    Мэргэжлийн курс, сургалт, эсвэл таны карьерын хувьд чухал сертификатуудыг оруулж болно. Энэ нь таны мэргэжлийн ур чадварыг баталгаажуулж, таны мэргэжлийн салбарт эзэмшиж буй шинэ мэдлэг, ур чадврыг илэрхийлнэ.

    Жишээ:

    • “Google Analytics Сертификат, 2022”

    • “Project Management Professional (PMP), 2021”

    2.7. Ололт, амжилт

    Таны карьерийн хугацаанд гаргасан онцлох амжилтууд, хэрэгжүүлсэн төсөл, ажил олгогчид болон багийн амжилттай холбоотой мэдээллийг оруулна.

    3. CV-нд оруулах шаардлагагүй зүйлс

    3.1. Хувийн мэдээлэл

    Төрсөн огноо, хүйс, гэр бүлийн байдал, арьсны өнгө, банкны данс, шашин шүтлэг зэрэг хувийн мэдээллийг CV-д оруулах шаардлагагүй. Энэ нь хараат бус байдлаар таныг үнэлэхэд саад болох боломжтой.

    3.2. Өөрийн зургийг оруулах

    Зураг оруулах шаардлагагүй бөгөөд зарим улс орон болон мэргэжлийн салбаруудад бүр хориглосон байдаг.

    3.3. Хамааралгүй мэдээлэл оруулах

    Хэрэв таны илгээж буй ажлын байранд хамааралтай ямар нэгэн ажил мэргэжлийн ур чадвар эсвэл туршалага байвал тэдгээрийг аль болох оруулах хэрэгтэй, харин хамааралгүй мэдээллийг оруулахгүй байх хэрэгтэй.

    3.4. Цалин, хөлс

    Цалин, хөлс зэрэг мэдээллийг зөвхөн ярилцлагын үеэр ажил олгогч асуусан тохиолдолд эсвэл ажил олгогчтой тохиролцсон тохиолдолд хуваалцах нь зүйтэй.

    ЭНД ДАРЖ CV-ээ ганц товшилтоор мэргэжлийн түвшинд болгоорой.

    4. Хүчирхэг CV бичих зөвлөмжүүд

    Хүчирхэг CV нь таны мэргэжлийн туршлага, ур чадвар, амжилтуудыг оновчтой, нөлөөтэй байдлаар илэрхийлэх боломжийг олгоно. Хамгийн гол нь мэдээллийг бүрэн дүүрэн, зөв оруулах нь чухал төдийгүй, хэрхэн оновчтой илэрхийлэх, мэдээллийг зөв зохион байгуулах ч бас өндөр ач холбогдолтой. Таны CV нь таныг ажил олгогчид хамгийн тохиромжтой байдлаар харуулах хэрэгтэй, үүний тулд дараах зөвлөмжүүдийг дагах нь чухал.

    Унших: Хэрхэн мэргэжлийн CV-тэй болох вэ? Юуг оруулах бас юуг оруулахгүй байх хэрэгтэй вэ?

    4.1 Товч, тодорхой бай

    Хүчирхэг CV нь ихэнхдээ нэг хуудас байдаг. Учир нь олон ажлын байрны зарны ард, ажил олгогчид таны CV-ийг дэлгэрэнгүй уншихад маш бага хугацаа зарцуулах хандлагатай байдаг. Тиймээс, таны CV нь хэрэгцээтэй бүх мэдээллийг нэг хуудаснаас багтаах ёстой. Хэрэв хоёр хуудас шаардлагатай бол үнэхээр чухал, дэлгэрэнгүй, хэрэгцээтэй мэдээллийг агуулсан байх ёстой.

    Зөвлөмж:

    • Хэтэрхий олон зүйлс нэмэхээс зайлсхий. Хэдхэн секундийн анхаарал татах хугацаанд хамгийн чухал зүйлсийг илэрхийлэх хэрэгтэй.

    • Цэгцтэй, товчхон байлгах нь хамгийн сайн үр дүнг өгнө.

    4.2 Өөрийн туршлага, амжилтаа тоон үзүүлэлтээр баталгаажуул

    Ажил олгогчид таны амжилт болон гүйцэтгэлийг тодорхой үнэлэхийг хүсдэг. Хэрэв та өөрийн ажилласан байгууллагадаа ямар үр дүнд гаргасан тухай тоон мэдээлэл оруулбал, таны CV илүү хүчтэй болно. Тоон үзүүлэлт нь таны амжилтыг илүү тодорхой, баталгаатай байдлаар харуулж, таныг илүү итгэлтэй, чадвартай гэж үзүүлэхэд тусална.

    Зөвлөмж:

    • “Борлуулалтыг 15%-иар нэмэгдүүлсэн” гэж бичихийн оронд, “Нийт борлуулалт 15%-иар өссөн, 6 сарын хугацаанд 2 сая ам.долларыг нэмсэн” гэж нарийвчлан тусгаарай.

    • Хэрэв боломжтой бол бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлт, гүйцэтгэсэн төслийн тоо, зардал хэмнэлт, эдийн засгийн өгөөж гэх мэт амжилтаа тоон үзүүлэлтээр илэрхийлэх хэрэгтэй.

    4.3 Өөрийн ур чадварыг хамгийн чухал зүйлсээр харуул

    Таны ур чадвар бол CV-ийн хамгийн чухал хэсгүүдийн нэг. Таны ур чадварыг зөв ангилж, чадвар бүрийг тодорхой жишээгээр харуулж байвал илүү сайн үр дүнд хүрнэ. Тухайлбал, таны техникийн ур чадвараа хэрхэн ашигладагаа илэрхийлж, гүйцэтгэсэн төслийн амжилтыг онцолж, удирдлагын ур чадвараа хэрхэн ашигласан тухай илэрхийлэх нь чухал.

    Зөвлөмж:

    • Өөрийн боловсруулсан болон амжилттай гүйцэтгэсэн томоохон төслүүдийг танилцуул.

    • Хатуу болон зөөлөн ур чадваруудыг аль алиныг нь илэрхийлж, энэ чадваруудын тусламжтай гаргасан амжилтаа дурдах хэрэгтэй.

    Жишээ ур чадвар:

    • Программчлал: “Python, Java, SQL, HTML/CSS”

    • Харилцагчын үйлчилгээ: “Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг 90%-иас дээш байлгасан”

    • Удирдлагын менежмент: “Баг удирдаж, нийт 20 гаруй төсөл амжилттай хэрэгжүүлсэн”

    4.4 Тохирсон түлхүүр үгсийг ашиглах

    Өнөө үед олон байгууллагуудын HR мэргэжилтнүүд CV-г онлайнаар шүүлтүүрдэж, түлхүүр үгсийн тусламжтайгаар таны ур чадварыг тодорхойлох нь ихээхэн түгээмэл болсон. Тиймээс, таны CV нь тухайн ажлын байрны шаардлагад нийцэж байгаа түлхүүр үгсийг агуулж байх нь чухал.

    Зөвлөмж:

    • Ажлын байрны зар, шаардлагын дагуу түлхүүр үгсийг CV-д оруулна. Жишээ нь, хэрэв ажилтнаас “харилцагчын үйлчилгээ”, “баг удирдах” гэсэн ур чадваруудыг шаардаж байгаа бол тэдгээрийг оруулсан байх хэрэгтэй.

    • CV-гээ бичихдээ тухайн компанийн шаардлагатай ур чадвар, мэргэжлийн нэр томьёо, техник хэллэгийг ашиглах нь зөв.

    Унших: Applicant Tracking System(ATS)-д нийцтэй CV загвар гэж юу вэ?

    4.5 Төгсгөлийн хэсэгт амжилт, ололтоо оруулах

    Таны ажиллаж байсан байгууллагад гаргасан ахиц дэвшил, таны ур чадварын өсөлт, шагнал урамшууллыг онцлох нь таны CV-г улам хүчирхэг болгодог. Мөн, ажлын байрны өөрчлөлтүүд, нэмэлт хариуцлага, шинэ байр сууринд шилжсэн амжилт нь таны мэдлэг, ур чадварыг баталдаг.

    Зөвлөмж:

    • Хэрэв та ямар нэгэн багийг удирдаж байсан, шинэ төсөл эхлүүлсэн, зах зээлд амжилттай нэвтэрсэн бол эдгээрийг нарийвчлан бичиж өгнө.

    • Шагнал, урамшуулал, түгээмэл хүлээн зөвшөөрөгдсөн хэрэгслүүдийн тухай мэдээллийг оруулж, түүнд хэрхэн хүрсэн талаар тайлбарлана.

    Жишээ:

    • “Шилдэг ажилтан” шагнал, 2022 оны 12 сард авсан.

    • “Оны шилдэг бүтээгдэхүүн шагнал”, 2021 онд багийнхаа хамт хамгийн том төсөл зах зээл дээр амжилттай хэрэгжүүлсэнд олгогдсон.

    4.6 Энгийн, ойлгомжтой, цэгцтэй CV дизайн ашиглах

    CV-ийн дизайн нь илүү мэргэжлийн, боловсронгуй байх шаардлагатай. Гэхдээ, дизайн нь зөвхөн харагдах байдлаас илүүтэйгээр мэдээллийг уншихад амар байлгахад анхаарах хэрэгтэй. Таны CV нь хэтэрхий их өнгө будаг ашигласан, олон төрлийн хэмжээтэй үсэгтэй байх хэрэггүй.

    Зөвлөмж:

    • Цэвэрхэн, энгийн: Ажил олгогч таны CV-г уншихад хялбар байх ёстой. Үсгийн хэмжээг уншигдахуйц болгож, зай завсар болон өнгөний зохицлыг зөв ашиглана.

    • Зохион байгуулалттай бай: Мэдээллүүдээ дэд хэсгүүдэд хувааж, товч танилцуулга, туршлага, ур чадваруудыг хэсэгчлэн гаргах нь хялбар уншихад тусална.

    • Хэрэв зургийг оруулах бол, мэргэжлийн зураг байх ёстой: Зураг оруулах гэж байгаа бол мэргэжлийн дурангаар авсан зураг байх ёстой.

    4.7 CV-гээ анхааралтай шалгах

    Эцэст нь өөрийн CV-ийг бичихдээ анхаарах ёстой хамгийн чухал зүйл бол анхааралтай шалгаж, анхаарал хандуулах явдал юм. Тохиромжгүй үг хэллэг, алдаатай үгс, дүрмийн алдаа таны мэргэжлийн байдалд сөргөөр нөлөөлөх боломжтой.

    ЭНД ДАРЖ CV-ээ ганц товшилтоор мэргэжлийн түвшинд болгоорой.

    Зөвлөмж:

    • CV-ээ хэд хэдэн удаа уншиж, шалгах хэрэгтэй.

    • Хэрэв шаардлагатай бол найз нөхөд болон мэргэжилтнээс зөвлөгөө аваарай.

    Хүчирхэг CV нь таны мэргэжлийн талаар дэлгэрэнгүй, оновчтой мэдээллийг өгч, таныг ажил олгогчид хамгийн тохиромжтой байдлаар харуулах зорилготой юм. Та CV-дээ хамгийн чухал мэдээллүүдийг багтааж, хүчирхэг CV-тэ болсноор ажил олгогчид таныг анхаарал авч та ажлын байрны сонгон шалгаруулалтын дараагийн шат руу амжилттай шилжих болно.

    Унших: CV-ээ оновчтой бичих нь: Шинэ төгсөгч ба туршлагатай ажилтны онцлог

  • Ажлын байрны тодорхойлолт гэж юу вэ?

    Ажлын байрны тодорхойлолт гэж юу вэ?

    Ажлын байрны тодорхойлолт нь тухайн байгууллагын ажилтанд гүйцэтгэх үүрэг, хариуцлагыг, шаардлагатай ур чадвар, мэдлэг, туршлага, ажиллах нөхцөлийг тодорхойлон бичсэн албан ёсны баримт бичиг юм. Энэ нь ажил олгогч болон ажилтны хооронд үүрэг хариуцлагыг харилцан ойлгох, ажлын байрны шаардлага, дүрэм журам, ажлын нөхцлийг ойлгоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Ажлын байрны тодорхойлолт нь байгууллагын үйл ажиллагааг оновчтой зохион байгуулах, ажилтнуудын хоорондын харилцаа, ажлын хариуцлагын хуваарилалтыг шийдвэрлэхэд гол үүрэгтэй байдаг.

    Унших: Ажлын ярилцлагад хэрхэн оновчтой хариулах вэ? STAR, CAR, PAR, SOAR Аргачлалуудын тухай

    1. Ажлын байрны тодорхойлолтын ач холбогдол

    Ажлын байрны тодорхойлолт нь байгууллагад олон талын ач холбогдолтой. Үүнд:

    • Ажилтны үүрэг, хариуцлагыг тодорхойлох: Тухайн ажилтны хийх үүрэг, хариуцлагыг нарийвчлан зааж өгдөг. Энэ нь ямар ажил хийх, хэнийг удирдах, ямар үйл явцыг удирдах, хэзээ ямар ажлыг гүйцэтгэх гэх мэт үүргийг тодорхойлох болно.
    • Туршлага, ур чадвар шаардлага: Ажлын байрны тодорхойлолт нь ажилд орох болон ажлыг гүйцэтгэхэд шаардлагатай ур чадвар, туршлага, боловсролын түвшинг тодорхойлно. Энэ нь зөв хүнээ олоход тусалдаг.
    • Төлөвлөсөн ажлын нөхцөл: Ажлын байрны тодорхойлолт нь ажилтны ажлын нөхцөл, цагийн хуваарь, цалин, урамшуулал болон бусад нөхцлүүдийг тодорхой зааж өгөх тул ажил горилогчид өөрт тохирох эсэхийг мэдэхэд хялбар болдог.
    • Байгууллагын бүтэц, удирдлагын хариуцлага: Ажлын байрны тодорхойлолт нь байгууллагын бүтэц, ажлын үйл явц, хариуцлагын хуваарилалтыг ойлгоход чухал мэдээллийг өгдөг. Энэ нь багийн ажиллагаа, удирдлагын үйл ажиллагааг оновчтой зохион байгуулахад тусалдаг.
    • Томилолт, урамшууллын боломж: Ажлын байрны тодорхойлолт нь тухайн ажилтанд хэрхэн карьерын өсөлт хийх, шинэ үүрэг хариуцлага хүлээх боломжтой талаар мэдээлэл өгдөг.

    2. Ажлын байрны тодорхойлолт хэрхэн зохиох вэ?

    Ажлын байрны тодорхойлолтыг зохиохдоо дараах үндсэн хэсгүүдийг тусгах хэрэгтэй:

    • Ажлын байрны нэр (Ажлын байрны тодорхойлолтын эхлэл): Ажлын байрны нэр нь тухайн ажилтны гүйцэтгэх үүрэгтэй холбоотой тодорхой, ойлгомжтой байх ёстой. Жишээ нь, “Маркетингийн менежер”, “Програм хөгжүүлэгч”, “Багш” гэх мэт.
    • Гүйцэтгэх үүрэг, хариуцлага: Тухайн ажилтанд хүлээх үүрэг, хариуцлагыг нарийвчлан тодорхойлно. Энэ нь ажлын байранд юу хийх, ямар зорилготой байх, тухайн ажилд оролцох бүх үйл ажиллагаа ямар байх зэргийг агуулна.
    • Шаардлагатай ур чадвар, мэдлэг, туршлага: Ажлын байрны тодорхойлолтод ажилтнаас шаардах ур чадвар, мэдлэг, туршлага, боловсролын түвшинг тодорхойлно. Энэ нь ажил горилогчид ямар мэргэжилтэй, ямар ур чадвар эзэмшсэн байх шаардлагатайг ойлгоход тусална.
    • Ажлын нөхцөл: Ажлын цаг, ажлын байрны байрлал, ажлын орчны талаар тодорхой мэдээлэл өгнө. Хэрэв шаардлагатай бол тодорхой томилолтууд, гадаадад ажиллах бололцоог ч дурьддаг.
    • Цалин болон урамшуулал: Зарим тохиолдолд ажлын байрны тодорхойлолтод цалин, урамшууллын нөхцөл, тусламж үйлчилгээ (жишээ нь, эрүүл мэндийн даатгал, амралтын өдрүүд гэх мэт) гэх мэт мэдээллийг багтааж өгнө.
    • Байгууллагын бүтэц: Ажлын байрны тодорхойлолтод тухайн ажлын байр байгууллагын бүтэц дотор хаана байрлах, хэнтэй хамтран ажиллах, хэний удирдлага дор ажиллах гэх мэт мэдээллийг оруулна.
    • Хамтран ажиллах талууд: Тухайн ажлын байр нь бусад албан тушаалтай хэрхэн холбогдох, хамтран ажиллах талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх шаардлагатай.

    3. Ажлын байрны тодорхойлолт болон ажил горилогчийн харилцаа:

    Ажлын байрны тодорхойлолт нь ажил горилогчийн анхааралд хамгийн эхэнд хүрч, түүний сонирхсон ажлын байрны шаардлагатай ур чадвар, хариуцлагыг мэдэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Үүний үр дүнд:

    • Ажилд орох хүсэлтэй хүний сонголт: Хүмүүс тухайн ажилд орохоосоо өмнө тухайн ажилд тохирох эсэхээ сайн шалгах хэрэгтэй. Ажлын байрны тодорхойлолт нь тухайн ажилтанд ямар үүрэг хариуцлага хүлээхийг сайн ойлгуулдаг тул энэ нь тэдэнд хүлээх ёстой зорилт, үүргийн талаар ойлголт өгөхөд тусална.
    • Тохиромжтой ажилтан олж авах: Ажлын байрны тодорхойлолт нь ажил олгогчид тухайн ажилд хамгийн тохиромжтой, чадвартай ажилтныг сонгон шалгаруулахад тусалдаг.
    • Цаг хугацаа, нөөцийн хэмнэлт: Тухайн ажилд тохирох ажилтан хайж олох нь байгууллагын цаг хугацаа, нөөцийг хэмнэхэд чухал үүрэгтэй. Хэрэв ажил горилогч тодорхойлолтыг сайтар уншиж, шаардлагын дагуу хариуцлага хүлээх чадвартай бол, ажил олгогчид зөв сонголт хийх боломжтой болно.

    4. Ажлын байрны тодорхойлолт хийхдээ анхаарах зүйлс:

    • Тодорхой, ойлгомжтой байх: Ажлын байрны тодорхойлолт нь ойлгомжтой, тодорхой байж, ажил горилогчид ямар үүрэг хүлээхийг шууд харуулсан байх ёстой. Хэрэв тодорхойлолт тодорхойгүй бол ажил горилогчид ямар үүрэг хүлээхээ ойлгоход хэцүү байдаг.
    • Шаардлага хангах: Ажлын байрны тодорхойлолт нь зөвхөн тухайн ажлын шаардлагыг хангаад зогсохгүй, байгууллагын соёл, үнэт зүйлсийг тусгах нь чухал.
    • Шинэчлэлт хийх: Байгууллагын хэрэгцээ, шаардлага өөрчлөгдөхөд тус ажлын байрны тодорхойлолтыг шинэчлэн, түүнд тохируулан ажил горилогчид болон ажилтнуудын хүлээлтийг зохицуулах хэрэгтэй.

    Дүгнэлт:

    Ажлын байрны тодорхойлолт нь байгууллагын амжилттай үйл ажиллагааг дэмжих, ажилтнуудын хариуцлага, үүргийг тодорхойлох, зөв хүнээ сонгон шалгаруулахад чухал баримт бичиг юм. Ажилтнуудын шаардлагын дагуу үүрэг хариуцлага, ур чадвар, ажлын нөхцлийг нарийвчлан зааж өгдөг нь зөв хүний сонголтыг хийх, байгууллагын бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд чухал үүрэгтэй.

  • Ажлын байрны ярилцлагын төрлүүд

    Ажлын байрны ярилцлагын төрлүүд

    Унших: Ажлын ярилцлагад хэрхэн оновчтой хариулах вэ? STAR, CAR, PAR, SOAR Аргачлалуудын тухай

    Унших: Ажлын ярилцлагад түгээмэл ирдэг асуултууд болон тэдгээрт хэрхэн оновчтой хариулах вэ?

    Хэрвээ та өөрийн хүссэн ажилдаа амжилттай орохыг хүсэж байвал ажлын ярилцлагын үеэр тухайн ярилцлага хийх арга барил болон асуух асуултны төрөл тус бүрт  бүрэн бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Хэрвээ та аливаа ямар нэг төрлийн асуулт, ярилцлагаас анхаарах зүйлсийг мэдэж, суралцвал амжилттай ярилцлагад орж, хүссэн ажлаа олох боломж тань илүү их өсөх болно. Учир нь ажлын ярилцлага нь ажил олгогчид болон ажил горилогчдын харилцан ойлголцлыг бий болгож, ажилд тохиромжтой хүнийг сонгоход чухал үүрэгтэй алхам юм. Гэхдээ ярилцлага бүр өөр өөрийн онцлог, тодорхой зорилго бүхий арга барилыг ашигладаг. Хэрэв та ажлын ярилцлагад орж байгаа бол эдгээр төрлийн ярилцлагуудын талаар мэдэх нь таны бэлтгэлтэй байх, ярилцлагаа амжилттай даван туулахад туслах болно.

    1. Утсан ярилцлага (Phone Interview / Phone Screen)

    Утсаар ярилцлага хийх нь ихэвчлэн анхны шатны ярилцлагын шүүлтүүрийн шатанд хэрэглэгддэг. Ажил олгогчид таны талаарх тодорхой мэдээлэл авахын тулд таны ур чадвар, туршлагын талаар ярилцаж, таны сонирхсон ажлын байрны талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг ихэвчлэн өгдөг. Утсаар ярилцлага хийхдээ дараах зүйлсийг анхаарах хэрэгтэй:

    • Орчны чимээ шуугианаас зайлсхийх
    • Тайлбарлаж байгаа зүйлсийг анхааралтай сонсож, ойлгож, тодруулах асуулт асуух
    • Өөрийгөө бэлэн байлгах, аливаад сатаарахгүй ажил олгогчид гүн сэтгэгдэл төрүүлэхэд анхаарах

    2. Уламжлалт ярилцлага (Traditional Interview)

    Уламжлалт ярилцлага нь хамгийн түгээмэл хэлбэр бөгөөд таныг ажилд авахаар хүсэж буй байгууллагыг төлөөлсөн сонгон шалгаруулалтын менежер эсвэл таны ажиллах хэлтэс, албаны менежертэй ганцаарчилан уулзалт хэлбэрээр нэг нэгээрээ ярилцдаг ярилцдлага юм. Энэ ярилцлага нь тухайн компанийн соёл, ажлын байрны шаардлагад нийцэу буй эсэхийг тодорхойлоход тусалдаг. Зарим тохиолдолд ялангуяа орчин үед энэ ярилцлагын үеэр виртуал платформ ашиглан уулзалт хийх нь түгээмэл болсон. Энэ ярилцлагын үеэр:

    • Хувцаслалт болон ярилцлагын бэлтгэлд анхаарах
    • Таны ур чадвар, туршлагын талаар асуулт асуухад оновчтой, жишээтэй хариулах
    • Биеийн хэлэмж болон өөртөө итгэлтэй байхад анхаарах

    3. Стресс хэмжих ярилцлага (Stress Interview)

    Стрессийн ярилцлага нь таныг хурцадмал нөхцөлд ажиллах чадварыг шалгах зорилготой. Тухайлбал, та бүх асуултанд түргэн шуурхай хариулах, эсвэл өөрийн сэтгэл санааг удирдах чадварыг үзүүлэх шаардлагатай байдаг. Асуултууд нь таныг сандаргах, сэтгэл түгшүүлэх чиглэлтэй байдаг бөгөөд хэдийгээр стрессийн ярилцлага нь орчин үеийн сонгон шалгаруулалтад ховор хэрэглэгддэг ч, хэрэв ийм төрлийн ярилцлага таарвал:

    • Сэтгэл санаагаа тайван байлгаж, хариултууддаа итгэлтэй байх
    • Нарийвчилсан хариулт шаарддаггүй асуулт асуувал, тайван хариулт өгөх

    4. Цуврал ярилцлага (Serial Interview)

    Цуврал ярилцлага нь хэд хэдэн шаттай, удаан хугацаанд үргэлжлэх ярилцлагын процесс юм. Тухайлбал, эхлээд таныг удирдлагын багийн гишүүдтэй ярилцдаг бол дараа нь тухайн багийн менежертэй болон бусад хамтран ажиллах хүмүүстэй ярилцаж болно. Энэ төрлийн ярилцлага нь ихэвчлэн менежментийн түвшний ажилд орхоор сонирхож буй хүмүүстэй хийгдэхэд тохиромжтой байдаг. Хэрэв та цуврал ярилцлагад орж байгаа бол:

    • Өөрийнхөө давуу болон сул талыг нээлттэй илэрхийлэх
    • Бусад ярилцлагаас олж авсан туршлагуудаа ашиглах
    • Анхааралтай байж, үе шат бүрт бэлтгэлтэй уялдаатай хариулт өгөхөд анхаарах

    5. Өдрийн хоолны үеэрх ярилцлага (Lunch Interview)

    Өдрийн хоолны үеийн ярилцлага нь тухайн компанийн соёлыг илүү сайн танин мэдэх, таны харилцааны ур чадварыг шалгах зорилготой байдаг. Энэ төрлийн ярилцлага нь илүү чөлөөтэй, албан бус байдлаар явагддаг бөгөөд олон хүний өмнө сэтгэл санаа, бие авч яваа байдал зэргээр хандлагыг тодорхойлох зорилготой байдаг. Энэ үед:

    • Зөв, хүндэтгэсэн зан чанар илэрхийлэх
    • Хоол сонгохдоо хэт үнэтэй хоол захиалахгүй байх
    • Ажлын байртай холбоотой асуултуудыг асууж, байгууллагын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах

    6. Панел ярилцлага (Panel Interview)

    Панел ярилцлага нь ажил олгогч талаас та хэд хэдэн хүнтэй хамт ярилцлага орох ярилцлагын хэлбэр юм. Энэ төрлийн ярилцлагад нэгээс олон хүн таныг сорьж, асуулт асуух бөгөөд та хамгийн сайн хариултыг өгөхөд анхаарах хэрэгтэй. Панел ярилцлагад орж байгаа бол:

    • Өөртөө итгэлтэй байх
    • Ярилцлагын үеэр аль нэг гишүүнийг онцгойлохгүйгээр бүх асуултад дэлгэрэнгүй хариулах
    • Бүх гишүүдийн асуултад тэнцвэртэй хариулт өгөх

    7. Нөхцөл байдлын ярилцлага (Situational Interview)

    Нөхцөл байдлын ярилцлага нь таны шийдвэр гаргах чадварыг шалгах зорилгоор бодит амьдрал дээр тохиолдож болох нөхцөл байдлыг танилцуулж, таниас тухайн нөхцөл байдал хэрхэн хариу үйлдэл үзүүлэх байсан талаарх хариултыг хүсдэг. Эдгээр асуултууд нь таны ур чадвар, туршлагаас хамаарч шийдвэр гаргах чадварыг шалгадаг. Энэ төрлийн ярилцлагад:

    • Туршлага дээр суурилсан хариулт өгөх
    • Бодит жишээн дээр төвлөрч, хэрхэн шийдвэр гаргах вэ гэдгээ харуулах
    • Ийм төрлийн нөхцөл байдлыг хэрхэн удирдах талаар танилцуулж байх

    Ажлын ярилцлагын төрлүүд нь таныг ажил олгогчын зүгээс хамгийн сайнаараа таних боломжыг олгоно. Ажлын ярилцлагын төрлүүдэд тохируулан өөрийн туршлага, ур чадварыг тодорхойлох, өөрийгөө амжилттай илэрхийлэх нь амжилттай ярилцлага хийх түлхүүр юм. Тиймээс, эдгээр төрлийн ярилцлагуудад бэлтгэлтэй байж, өөрийн мэдлэг, ур чадвараа оновчтой, бүрэн илэрхийлэхэд анхаарах хэрэгтэй.