Tag: онлайнажил

Монголын олон мянган эмэгтэйчүүд бусдын адилаар ээж болж хүүхдүүдээ өсгөж, хүмүүжүүлэхийн зэрэгцээ гэр бүлийн амьдралдаа санхүүгийн хариуцлагыг ч мөн үүрдэг. Хүүхдээ асарч халамжлан, хүмүүжүүлэх гэдэг бол цаг хугацаа, анхаарал, хичээл зүтгэл шаардсан бүтэн цагийн ажил юм. Гэсэн ч амьжиргааны өртөг нэмэгдсэн энэ үед “ажил хийх үү, эсвэл хүүхдээ гэртээ харах уу?” гэсэн асуулт бүхий л ээжүүдийн өмнө тулгарч байна. Мэдээж мөн хүүхдээ асрангаа ажил хөдөлмөр эрхэлж, гэр бүлээ авч яваа олон аавууд бий. Тэдний зарим нь эхнэрийнхээ ажиллах боломжийг дэмжиж, гэртээ үлдэн хүүхдээ хардаг бол зарим нь уян хатан цагийн ажил эсвэл гэрээсээ ажиллах боломжийг ашиглаж байгаа ч тохиолдол байна.

Хүүхдээ нялх байхад нь гэрт нь харж, анхны үг, анхны алхам бүрийг нь мэдрэхийг хүсдэггүй эх хүн гэж үгүй. Гэвч өнөө цагийн амьдралын эрч, эдийн засгийн нөхцөл байдал олон эхийг “зүгээр сууж болохгүй” гэж бодоход хүргэж байна. Цэцэрлэг хүрэлцээгүй, хүүхэд харах хүнгүй, эсвэл ажилдаа эргэж ороогүйгээс болоод туршлагатай болох, тушаал дэвших боломжуудаа алддаг зэргээр олон хүн хоёрын аль нэгийг сонгох болдог.

Яагаад ээжүүд ажил хийхийг хүсдэг вэ?

Ээжүүд ажил хийхийг хүсдэг олон шалтгаан бий. Тэдгээрээс хамгийн нийтлэг, чухал шалтгаануудыг дурдвал:

Ажил хийхийн үнэ цэнэ

Ажил хийнэ гэдэг зөвхөн орлого олох бус, өөрийгөө хөгжүүлэх, нийгэмтэй холбогдсон байх, ирээдүйд хүүхдийнхээ төлөө илүү боломж бүрдүүлэх чухал алхам юм. Зарим ээжүүд ажлаа орхиод хэдэн жил болсон ч эргэж ажилд орохдоо амаргүй нөхцөлтэй тулгардаг билээ. Энэ нь зөвхөн мэргэжлийн асуудал биш, бас өөртөө итгэх итгэлтэй ч мөн холбоотой байдаг.

Хүүхдээ гэртээ өсгөхийн үнэ цэнэ

Нөгөө талаар хүүхдээ өөрөө өсгөнө гэдэг амьдралын хамгийн үнэ цэнтэй, хэзээ ч дахин давтагдахгүй мөчүүдийг бүрэн мэдрэх боломж юм. Хүүхдийнхээ анхны инээмсэглэл, “ээжээ” гэж хэлэх мөчид хажууд нь байна гэдэг юугаар ч үнэлэхийн аргагүй баяр жаргал билээ. Гэхдээ гэртээ олон жил байх тусам олон эхчүүд сэтгэл зүйн хямралд орж, ганцаардал мэдэрч, нийгмээс тусгаарлагдсан мэт мэдрэмжтэй болдог нь үнэн.

Хөдөлмөрийн зах зээл дэх боломжууд

Өмнө нь ажил олоход “ажлын туршлага”, “ажлын цаг” зэрэг хязгаарлалт тулгардаг байсан бол өнөөдөр цахим шилжилт, ажлын байрны нөхцөл, орчин, зайнаас ажиллах хэлбэр зэрэг хүчин зүйлсийн ачаар тохирсон ажил олох боломж тасралтгүй нэмэгдсээр байна. Тухайлбал,

• Гэрээсээ ажиллах боломжтой ажлын байр: орчуулагч, чат оператор, онлайн багш, редактор

• Цагийн ажил: хагас цагаар оффист ажиллах, богино хугацааны төслүүд

• Онлайн орлого олох сувгууд: сошиал хуудас хөтлөх, TikTok, Instagram контент бүтээгч, YouTube суваг нээх гэх мэт

Бага насны хүүхэдтэй ээжүүдэд тулгардаг нийтлэг бэрхшээлүүд:

• Хүүхэд харах хүнгүй байх

• Ажлын цаг уян хатан биш байх

• Нийгмийн хандлага – “гэртээ хүүхдээ харах ёстой” гэх хүлээлт

• Өөртөө итгэх итгэл сул байх – ур чадвараа дутуу үнэлэх

Эдгээр асуудлыг шийдэхэд нийгмийн бодлого, гэр бүлийн ойлголцол, хувь хүний зорилго, хүсэл, мэргэжлийн чадвар туршлага мөн уян хатан ажлын байр зэрэг нь чухал нөлөөтэй юм.

Хүүхдээ өсгөхийн зэрэгцээ орлого олох тухай

Өнөөгийн нийгэмд өөрийн үнэ цэнийг илэрхийлэх, өөрийгөө хөгжүүлэх, чадваржуулах улмаар өндөр цалин орлоготой болох хүсэлтэй хүчтэй эмэгтэйчүүд маш олон байна. Хэрвээ та ажил хайж байгаа бол өөрийн чадвар, сонирхол, нөхцөл байдалдаа тохирсон ажил олж чадна гэдэгтээ эргэлзэх хэрэггүй.

Эцэст нь энэхүү нийтлэлд хөндсөн хоёр сонголтын аль аль нь буруу биш юм. Харин боломжит ажил, амьдралын тэнцвэрийг олох нь хамгийн чухал алхам билээ. Хүүхдээ сургуульд орох хүртэлх хугацаанд цагийн ажил, гэрээсээ ажиллах боломж, онлайн орлого олох замаар эхчүүд хүүхдээ ч өсгөж, ажил ч хийж чадна.

Ерөнхийдөө “ажил хийх үү, хүүхдээ өсгөх үү?” гэдэг асуултанд зөвхөн танд тохирсон хариулт л хамгийн зөв. Нийгэм, сошиал медиа, хамаатнууд юу гэж хэлэхээс илүүтэй, өөрийнхөө амьдралын хэв маяг, хүүхдийнхээ хэрэгцээ, ирээдүйн зорилго дээрээ тулгуурлан шийдвэр гаргах нь ухаалаг сонголт болох юм.

Санал болгох нийтлэл: Хэрхэн ажлын байрны зараас өөрт тохирсон эсэхийг таньж мэдэх вэ?

Эмэгтэй та гэртээ хүүхдүүдээ асарч, хүмүүжүүлэн, тэдний эрүүл мэнд, боловсролд нь анхаарал тавьж, хайр халамжаа харамгүй зориулж суугаа нэгэн эрхэм ээж бол энэ хариуцлагатай үүргийг биелүүлэхийн зэрэгцээ өөртөө цаг гаргаж, тогтмол нэмэлт орлоготой болохыг хүсэх нь мэдээж. 

“Гэртээ хүүхдээ харж байгаа болохоор ажиллах боломжгүй” гэж өөрийгөө хязгаарлах шаардлагагүй болсон цаг үе хэдийн иржээ. Орчин үеийн технологи, дижитал шилжилт ээжүүдэд гэрээсээ, уян хатан цагаар ажиллах, орлого олох боломжийг бодитоор нээж өгч байна. Монголд ч энэ боломж сүүлийн жилүүдэд улам бүр нээлттэй болж байгаа юм. Гэсэн хэдий ч зарим ээжүүдэд орлого олох боломжийн тухай мэдээлэл дутмаг, арга замаа хараахан олоогүй байх, хаанаас, хэрхэн эхлэхээ мэдэхгүй байх тохиолдол байна. 

Баримт ба нөхцөл байдал: 0–5 настай хүүхдээ харж буй эмэгтэйчүүдийн талаас илүү хувь нь албан ёсны хөдөлмөр эрхэлдэггүй гэсэн судалгаа бий. 2024–2025 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 264,818 хүүхэд сургуулийн өмнөх боловсролд хамрагдсан бөгөөд ээжүүд гэрийн ажил болон хүүхдээ асрахад эрэгтэйчүүдээс хоёр дахин их хугацаа зарцуулж байна. Тиймээс энэхүү нөхцөл байдал нь хөдөлмөрийн зах зээлийн оролцоо болон орлого олох боломжийг тодорхой хэмжээнд хязгаарлаж байгаа юм. 

Бага насны хүүхэдтэй эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшинг бууруулж буй гол хүчин зүйлс: 

• Хүүхэд асрах үйлчилгээний хүртээмж: Цэцэрлэг, хүүхэд харах үйлчилгээний хүртээмж хязгаарлагдмал
• Нийгмийн хандлага: Эмэгтэйчүүдийг гэртээ хүүхдээ асрах үүрэгтэй гэж үзэх уламжлалт хандлага нь хөдөлмөр эрхлэлтийг бууруулах нэг шалтгаан болж байна
• Ажлын байрны уян хатан бус нөхцөл: Хүүхэдтэй эмэгтэйчүүдэд зориулсан уян хатан ажлын цаг, алсын зайнаас ажиллах боломж хомс

Гэхдээ өнөөдөр энэ нөхцөл байдал зарим талаар өөрчлөгдөж эхэлжээ. Хамгийн гол нь боломж бий гэдгийг мэдэх, түүнийгээ хэрхэн ашиглах арга замыг олох нь чухал юм. Тиймээс энэхүү нийтлэлээрээ ээжүүддээ гэртээ хүүхдээ харж байхдаа орлого олох боломжууд, тэдгээрийг хэрхэн эхлүүлж болох тухай мэдээллийг хуваалцаж байгаа юм. 

---

1. Ээж бүрийн шинэ “супер чадвар” – Уян хатан цагаар ажиллах 👩‍👧

Хүүхдээ унтаж, тоглож байхад эсвэл цэцэрлэг дээрээ байх тэр цөөхөн хэдэн цагийг ашиглан бага багаар тогтмол бүтээмжтэй ажиллах боломж ээж бүрд бий. Та өдөрт ердөө 1–2 цагийг өөртөө зориулаад эхэлбэл, 3 сарын дараа тогтмол орлоготой болох суурь тавигдана. Тиймээс бага багаар бүтээлч, үр дүнтэй ажиллах нь ямар ч ээжийн хийж чадах зүйл юм.

Тухайлбал, өдөрт 2 цагийг орчуулга хийхэд зарцуулбал, сард 200,000–500,000 төгрөгийн нэмэлт орлого олох бүрэн боломжтой. Энэ нь гэр бүлдээ нэмэр болоод зогсохгүй, таны өөрийгөө хөгжүүлэх, амьдралын хэтийн зорилгоо шинэчлэн тодорхойлоход дэмжлэг болох болно. 

2. Гэрээсээ ажиллах боломжтой ажлууд санал болгоё

/Мэдээж эдгээрийн зарим нь таны сонирхол, мэргэжил, чадвараас хамаарна/

• Хэрэглэгчийн үйлчилгээний ажилтан – Чат, утасны дуудлага, цахим шуудангаар хэрэглэгчдэд мэдээлэл өгөх
• Сошиал медиа хуудас хөтлөх – Жижиг бизнесүүдийн Facebook, Instagram гэх мэт хаяг хөтлөх
• Гэрээт орчуулагч, редактор 
• Контент бүтээгч (блог, видео, подкаст гэх мэт)
• График дизайнер
• Програм хангамж хөгжүүлэлтийн ажил
• Онлайнаар хичээл заах (гадаад хэл, математикийн сургалт гэх мэт)
• Дижитал маркетинг гэх зэрэг ажлууд байж болох юм. 

3.  Хаанаас эхлэх вэ? 🌐

Ажил бол зөвхөн орлого олох хэрэгсэл төдий биш таны өөрийгөө илэрхийлэх, хөгжих, бусдад үлгэрлэх хүч билээ. Хүүхдээ асарч, гэр бүлээ дэмжингээ, өөрийгөө орхигдуулалгүй амжилттай ажиллах боломж хүн бүрд бий. Та өөрийн боловсрол, ажлын туршлага, сонирхсон чиглэлийн тухай мэдээллээ lambda -д оруулахад л хангалттай. LAMBDA хиймэл оюун ухаан буюу AI технологиор таны мэдээллийг нарийн уншиж, CV-г ухаалгаар шинэчлэн, хамгийн тохирох ажлын заруудыг танд санал болгох болно.

Хүүхдээ халамжилж байхдаа ч өөрийгөө хаяж болохгүй. Учир нь ээж байгаад зогсохгүй, хүссэн л бол боломжоо та өөрөө бүтээж чадна. Ингэхийн тулд мэдээлэлтэй, зоригтой, тууштай байхад л хангалттай юм.

Өөртөө итгэж, өөртөө цаг гарга. Харин LAMBDA таныг дэмжинэ. 

4. “Би чадна” гэдэг хамгийн чухал алхам

Аливаа өөрчлөлт, шинэ зүйлийг эхлүүлэхэд эргэлзээ төрж, өөртөө итгэхгүй байх нь хэвийн мэдрэмж юм. Гэхдээ хамгийн чухал нь та өөрийн орлого, карьер өсөлтийн төлөө эерэг алхам хийж буй ээж гэдгээ санаарай. Эхний орлого, талархсан хэрэглэгч, сэтгэл ханамжтай сурагч – энэ бүхэн таны өөртөө итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэх болно.

5. Ирээдүйгээ өөрөө бүтээх боломжийг ашигла 

Хүүхдээ асарч байх хугацаа бол зөвхөн “гэрт түгжигдэх” үе биш, харин шинэ чадвар эзэмших боломж юм. Түүнчлэн та цахим орчинд бүтээмжтэй ажиллах дадалтай болсноор, хүүхэд тань цэцэрлэг, сургуульд явах тэр үед бүтэн цагаар ажиллах таатай ажлын санал хүлээн авах карьерын шинэ зам нээгдэнэ гэдэгт итгээрэй.

🟣  Хамгийн үнэ цэнтэй хөрөнгө бол таны ур чадвар, зориг, итгэл юм.

---

Онлайн орчинд төвлөрч ажиллах, захиалагчтай зайнаас цахимаар харилцах, ажлынхаа цагийг өөрөө зохицуулдаг ажлууд нь хүүхэдтэйгээ хамт байх төдийгүй гэр бүлдээ гаргах чанартай цагаа хэвээр хадгалах боломжийг танд олгох билээ. 

 Харин “бяцхан төлөвлөгөө” гаргахдаа дараах зүйлсийг анхаараарай:

• Хүүхэд тань ямар насных вэ? (Хөхүүл, мөлхдөг, тоглодог гээд наснаас хамаарна)
• Таны мэргэжил, ур чадвар юу вэ?
• Хүүхдээ харангаа ажиллах үед танд дэмжлэг (гэр бүлийн бусад гишүүдийн туслалцаа) байна уу? гэдгийг харгалзан үзээрэй. 

Эцэст нь өнөө цагийн ээжүүд зөвхөн гэртээ хүүхдээ харж суух биш, амьдралаа өөрчлөх боломжтой болсон шинэ үе ирсэн байна. Гэрээсээ ажиллах, орлого олох, хувь хүний хөгжлөө дэмжих ухаалаг аргуудыг туршиж эхэлснээр ирээдүйгээ бүтээлчээр өөрчлөх алхамыг та тавьж чадна. Яг одооноос эхэлж, боломжоо эрэлхийлээрэй. 

Та ажил хайж байгаа бол https://lambda.global/ хаягаар зочлон, талентаар бүртгүүлээд, өөрт тохирох ажлыг олоорой. lambda таны цаг хэмнэн, урам зориг өгөх болно.

Унших: Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

Зарим мэдээллийн сурвалж: 

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сургалт, үнэлгээ, судалгааны институт – Хөдөлмөрийн зах зээлийн тойм 2024

Боловсрол, шинжлэх ухааны яам – Сургуулийн өмнөх боловсролын 2024–2025 оны хичээлийн жилийн статистик тайлан

mfcc.mn,   cge.gov.mn