Lambda Blog

Tag: Зөвлөгөө

  • “Skilling Up” буюу тасралтгүй суралцах нь

    “Skilling Up” буюу тасралтгүй суралцах нь

    21-р зууны ажлын байр, карьерын орчин хурдтай хувьсаж байна. Хөгжлийн хурдаас хоцрохгүйн тулд ажил мэргэжил, ур чадвараа тасралтгүй шинэчилж, өөрийгөө хөгжүүлж байх шаардлагатай. Үүнийг л олон улсад “Skilling Up” гэж нэрлэдэг. Энэ нь “нэг мэргэжилтэй байхад хангалттай” гэсэн хуучин ойлголтыг үгүйсгэж, насан турш суралцах, өөрчлөлтөд дасан зохицох чадвар нь “ажлын байрны баталгаа” болж байгааг баталдаг.

    Судалгаа: Шинэ ур чадвар – шинэ амьдрал 

    Дэлхий дахинд: WEF-ийн Future of Jobs Report 2023-т дурдсанаар

    • 2027 он гэхэд дэлхийн ажилчдын 44% нь шинэ ур чадвар эзэмших шаардлагатай болно.
    • Хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалт, дижитал шилжилт уламжлалт ажлын байрны бүтцийг өөрчилж байна.

    McKinsey Global Institute-ийн тооцоогоор2030 он гэхэд 375 сая хүн өөр чиглэлд дахин мэргэших шаардлагатай болно.

    Монгол Улсад:

    • ХНХЯ-ны 2024 оны судалгаагаар Монголд ажилгүй иргэдийн 60% нь хөдөлмөрийн зах зээлд эрэлттэй байгаа ур чадвар эзэмшээгүй байна.
    • HR Mongolia-ийн ажлын зарын шинжилгээгээр компаниудын 68% нь тухайн албан тушаалд туршлагаас гадна тодорхой ур чадвар шаардаж байгааг онцолсон.

    Skilling Up гэж яг юу вэ?

    “Skilling Up” гэдэг нь:

    • Шинэ мэдлэг, ур чадвар эзэмших
    • Өмнөх чадвараа шинэчлэн сайжруулах
    • Зах зээлд эрэлттэй компетенц бий болгох үйл явц юм.

    Энэ нь зөвхөн мэргэжлийн сургалт, дипломтой холбоотой биш. Харин хувь хүний хөгжлийн амьд процесс юм.

    Тасралтгүй суралцах нь ямар ашигтай вэ?

    1. Карьерын баталгаа
      – Мэргэжлийн чиглэл өөрчлөгдөх үед ажилгүй болохоос сэргийлнэ.
      – Өөрийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлнэ.
    2. Орлогын өсөлт
      – Skills-based hiring буюу ур чадвар дээр суурилсан цалин тогтоох хэлбэр түгээмэл болж байна.
    3. Өөртөө итгэх итгэл
      – Өөрийгөө хөгжүүлэх нь хувь хүний үнэлэмжийг өсгөж, сэтгэл ханамж нэмэгдүүлдэг.
    4. Шинэ салбарт орох боломж
      – Data analyst, UX дизайнер, AI судлаач гэх мэт шинэ ажлуудад орох боломж нээгдэнэ.

    Skilling Up хийх 5 алхам

    1. Өөрийгөө үнэл
      – Би юу мэдэх вэ? Юу сурах хэрэгтэй вэ?
      – MBTI, Career Personality Test, Skills Audit хийх
    2.  Зорилгоо тодорхой болго
      – “Юуны төлөө сурах вэ?”
      – 6 сарын, 1 жилийн карьер төлөвлөгөө гаргах
    3. Нөөцөө зөв ашигла
      – Онлайн платформ: Coursera, EdX, Udemy, Khan Academy, 
      – Монголд: Nomad School, Nest Academy, Lambda global
    4. Сурсан зүйлээ хэрэгжүүл
    5. Давтан, гүнзгийрүүл
      – унших, бичих, заах, турших замаар жинхэнэ чадварыг бий болго

    Эцэст нь:

    Skilling Up бол сонголт биш — шаардлага юм. Ирээдүйн ажил мэргэжил гэдэг тодорхой биш болсон энэ үед ур чадваргүй бол боломж хаагдана. Харин тасралтгүй суралцаж буй хэн бүхэнд ямар ч боломж нээлттэй байх болно. https://lambda.global таны мэргэжлийн хөгжлийн замд хамтдаа урагшлах үнэнч зөвлөх байх болно. 

  • Ажлын зар дээрх “цалин тохиролцоно” гэдэг юу гэсэн үг вэ?

    Ажлын зар дээрх “цалин тохиролцоно” гэдэг юу гэсэн үг вэ?

    Өөрт тохирсон ажил хайн ажлын зар гүйлгэж байх зуур “Цалин тохиролцоно” гэсэн мөрийг олон удаа харж байсан байх. Миний бодож байгаа цалинг өгч чадах болов уу? Яг хэдэн төгрөгний цалин гэдгийг нь бичээгүй нь сэжигтэй санагдаж эргэлзээд өнгөрөх тохиолдол нэлээдгүй билээ. Энэхүү нийтлэл танд эргэлзээ болж үлдсэн асуулт болгонд хариултаа авахад туслана гэж найдаж байна. 

    Ажлын зар дээрх “цалин тохиролцоно” гэдэг нь:

    Цалин тохиролцоно гэх үг  нь ажил олгогчийн зүгээс цалингийн тодорхой дүнг заахгүйгээр, ирээдүйн ярилцлагаар тохиролцоно гэсэн утгыг илэрхийлдэг. Гэхдээ энэхүү хэллэг нь зарим үед тодорхой бус байдал, цалингийн шударга бус тогтолцоог далд хэлбэрээр хадгалсаар байх нэг шалтгаан болдог.

    “Цалин тохиролцоно” гэх үг нь ямар утга агуулдаг вэ?

    1. Ил тод бус байдал – Цалингийн мэдээлэлгүй зар нь ажил горилогчдод харьцуулалт хийх, өөрийн ур чадвартаа тохирсон боломжийг үнэлэх боломжийг хязгаарладаг.
    2. Жендэрийн ялгаа нэмэгдэх эрсдэлтэй – Судалгаагаар, эмэгтэй ажил горилогчид өөрсдийн чадвараа дутуу үнэлэх хандлагатай байдаг тул ижил ажлын байрны цалинг бага санал болгох эсвэл хүлээн зөвшөөрөх магадлал өндөр байдаг.
    3. Харилцааны тэгш бус байдал – Ажил олгогч нь мэдээллийг нууцалж, харин ажил горилогч өөрийн туршлага, шаардлагыг бүрэн илэрхийлэх ёстой болдог. Энэ нь эрх мэдлийн тэнцвэргүй байдлыг бий болгодог.

    Яагаад зарим байгууллага цалингийн хэмжээг заадагүй вэ?

    • Шууд өрсөлдөгчиддөө байгууллагын мэдээллээ алдахаас сэргийлдэг.
    • Байгууллагын доторх цалингийн зөрүүгээ нууцлахыг хүсдэг.
    • Боломжит хамгийн бага цалинг өгөхийг илүүд үздэг байна.

    Цалингийн хэмжээг ил тод байлгах нь яагаад чухал вэ?

    • OECD (2023) оны судалгаагаар, цалингаа нууцалдаг болон “тохиролцоно” гэх хэллэг ашигладаг орнуудад эмэгтэйчүүдийн цалин ижил ажлын байранд 13–18% бага байдаг нь тогтоогдсон. Энэ нь эмэгтэйчүүд өөрсдийн цалинг илүү доогуур санал болгодог, эсвэл байгууллагууд “тохиролцох” нэрийн дор хямд үнэлдэгтэй холбоотой.
    • АНУ-ын Калифорни, Нью-Йорк, Вашингтон мужуудын хөдөлмөрийн хуульд 2023 оноос эхлэн “ажлын зар дээр цалингийн доод, дээд хязгаарыг заавал оруулах” шаардлагыг хуульчилжээ. Энэ нь ажил горилогчдын мэдээлэлд суурилсан шийдвэр гаргалтыг дэмжсэн, Цалингийн ялгааг бууруулсан, Байгууллагуудын нэр хүндийг өсгөсөн байна.

    Цалингийн тодорхойгүй байдал нь зөвхөн байгууллагын асуудал биш юм. 

    Энэ нь хөдөлмөрийн зах зээл дэх шударга байдал, тэгш эрх, нийгмийн итгэлцэлд шууд нөлөөлдөг. Шинээр ажилд орж тухайн байгууллагатай цалин тохиролцохдоо “Та ямар хэмжээний цалин хүсэж байна вэ?” гэдэг асуултад бэлэн бай. Мөн өөрийн орохыг хүсэж буй ажлын байрны зах зээл дээрх дундаж цалинг судалж, өөрийн ур чадвар, туршлагыг харгалзан үзэж өөрийн хүсэж буй цалингийн хэмжээгээ хэлэх нь зохимжтой юм. Ингэснээр дийлэнх хүмүүсийн цалин тохиролцохдоо гаргадаг нийтлэг алдаанаас сэргийлэх боломжтой. Энгийнээр хэлэхэд цалин тохиролцох гэдэг нь байгууллага болон ажилчид хоорондын “үнэ цэнэ”-г тэнцүүлж буй хэрэг юм. https://lambda.global/feed таны ур чадварт нийцсэн, итгэл даах байгууллагуудын ажлын заруудыг нэгтгэн хүргэж, хөдөлмөрийн үнэлэмжээ хамгаалж, үнэ цэнтэй шийдвэр гаргахад тань тусалдаг гэдгийг та мэдсэн үү? 

     

     

  • Хөдөлмөрийн хууль: Таны эрхийг хамгаалах мэдлэгийн үндэс

    Хөдөлмөрийн хууль: Таны эрхийг хамгаалах мэдлэгийн үндэс

    Өнөөдөр хөдөлмөрийн зах зээлд ажил олгогч, ажилтан хоёрын хоорондын харилцаа улам бүр олон талтай, төвөгтэй болж байна. Энэ орчинд хувь хүн өөрийн эрх ашгаа хамгаалж, шударгаар ажиллахын тулд хөдөлмөрийн хуулийг зайлшгүй мэддэг байх шаардлагатай. Хөдөлмөрийн тухай хууль бол ажилтны эрхийг хамгаалах, хөдөлмөрийн шударга харилцааг хангах үндсэн суурь баримт бичиг юм.

    Яагаад хөдөлмөрийн хуулийг унших зайлшгүй хэрэгтэй вэ?

    1. Эрхээ мэдэх нь хамгаалах эхлэл

    Ажилтан бүр дараах эрхтэй байдгийг мэдэх үү?

    • Ажлын байрны аюулгүй, эрүүл орчинд ажиллах
    • Цалин хөлсөө хугацаанд нь бүрэн авах
    • Илүү цагаар ажилласан бол зохих нөхөн олговор авах
    • Амралт, тэтгэвэрт гарах эрхээ эдлэх

    Хэрэв та эдгээр эрхүүдийн аль нэгийг нь мэдэхгүй байвал, ажил олгогч хууль зөрчиж байгааг ч анзаарахгүй өнгөрөх эрсдэлтэй.
    Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, цалингийн нөхцөл тохирох, ажлаас чөлөөлөх гэх мэт бүх процесс хуульд үндэслэн явах ёстой. Ажил олгогч хууль зөрчиж, таныг үндэслэлгүй ажлаас халсан тохиолдолд та өөрийгөө хамгаалах мэдлэгтэй байх хэрэгтэй.

    2. Ажилд орохоос эхлээд гарах хүртэл хууль хэрэгтэй

    Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, цалинг тохирох, ажлаас чөлөөлөх зэрэг бүхий л үйл явц хуулийн дагуу явагдах ёстой. Хэрэв ажил олгогч үндэслэлгүйгээр таныг ажлаас халсан бол та өөрийгөө хамгаалах мэдлэгтэй байх хэрэгтэй.

    3. Хууль мэдэхгүйгээс болж хохирох эрсдэл өндөр

    Хөдөлмөрийн маргааны олонх нь ажилтнуудын хууль мэдэхгүйгээс үүдэлтэй байдаг. Жишээлбэл, халагдах үедээ нөхөн олговор авах эрхтэй гэдгээ мэдэхгүй өнгөрөх, амралтын мөнгө бодитоор бодогдсон эсэхийг нэхэмжлэхгүй байх зэрэг тохиолдол цөөнгүй.

    4. Эрхээ мэддэг ажилтан бол итгэлтэй, үнэ цэнтэй ажилтан

    Та хөдөлмөрийн хууль мэддэг бол ажил олгогч тань таныг илүү хүндэтгэх, хууль зөрчихгүй байхыг анхаардаг. Мөн та өөрийн эрхийг эвдүүлэхгүйгээр ажиллах ухаалаг, ухамсартай нэгэн гэдгээ харуулна.

    5.Цахим нөөц, гарын авлага олширсон тул сурахад амархан болсон

    Өнөө үед хөдөлмөрийн хуулийн тайлбар, гарын авлага, сургалтын бичлэгүүд цахим орчинд олноор бий. Мэргэжлийн байгууллагууд үнэгүй сургалт, зөвлөгөө өгөх нь ч бий. Хуулийг ойлгох нь одоо тийм ч хэцүү зүйл биш боллоо.

    Мэдлэг бол хамгаалалт

    Хөдөлмөрийн харилцаанд та өөрийн мэдлэг, эрх мэдэл дээрээ тулгуурлан оролцох ёстой. Ажил олгогчийн хэлсэн бүхнийг дагаж мөрдөх биш, харин хуульд нийцэж байгаа эсэхийг мэддэг байх нь танд хүч өгнө. Иймээс өнөөдрөөс эхлэн хөдөлмөрийн хуулийг уншиж эхлэх нь таны ирээдүйн амьдралд том хөрөнгө оруулалт болох юм.
    Хөдөлмөрийн хуулийг мэдэхгүй байх нь ажилчдын эрх зөрчигдөх, хөдөлмөрийн нөхцөл муудах, хууль бус үйлдлүүдийг тэвчих зэрэг олон сөрөг үр дагавартай байдаг. Дэлхий дахинд болон Монгол Улсад энэ асуудал хэрхэн илэрч байгааг дараах судалгаа, баримтуудаар харуулж болно.

    Судалгаа, баримтаар нотлогдсон үр дагавар

    Монгол Улс дахь нөхцөл байдал

    Монголд:

    • Хөдөлмөрийн гэрээгүй ажиллах
    • Цалинг хугацаанд нь авахгүй байх
    • Илүү цагийн нөхөн олговоргүй байх зэрэг зөрчил олонтаа. Энэ нь хөдөлмөрийн хуулийн талаарх мэдлэг дутмагтай холбоотой.

    Олон улсын жишээ:

    • Бангладеш: Ажилчдын эрхийн мэдлэг дутмагаас болж хөдөлмөрийн хуулийн зөрчил 70%-д хүрдэг. (Advocacy Unified Network)

    • Япон: Хөдөлмөрийн хууль сайн мэддэг оюутнууд ажлын нөхцөлөө сайжруулах чадвартай байдаг.

    • АНУ: 2019 онд хөдөлмөрийн яам 8,500 ажил олгогчийн 287 сая ам.долларын цалин хулгай илрүүлсэн.

    • Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллага: Жил бүр 2.78 сая хүн хөдөлмөрийн осол, өвчлөлөөс болж нас бардаг нь аюулгүй ажиллагааны мэдлэг дутмаг байгааг харуулдаг.

    Дүгнээд харахад: 

    Хөдөлмөрийн хуулийг мэддэг байх нь таны амьдралын баталгаа, эрхийн хамгаалалт юм. Ажил олгогч таны эрхийг зөрчихөөс сэргийлэхийн тулд:

    • Хуулиа унших
    •  Сургалтад хамрагдах
    • Эрхээ хэрэгжүүлэх
    • Мэдлэгээр өөрийгөө хамгаалах хэрэгтэй шүү. 

     

  • Ажил хайхдаа анхаарах 10 чухал зүйл

    Ажил хайхдаа анхаарах 10 чухал зүйл

    Ажил хайна гэдэг бол зүгээр нэг зарын дагуу анкет бөглөөд, хариу хүлээж суухаар хязгаарлагддаггүй үйл явц бөгөөд энэ нь амьдралын дараагийн алхмаа төлөвлөх, мэргэжлийн өсөлт хөгжил, хувийн зорилгоо биелүүлэх чухал үе шат юм. 

    Хэсэг зуур ажил эрхлэхгүй байх нь хувь хүнийг бухимдалтай, тодорхойгүй байдалд хүргэж болох ч үүнийг шинэ боломжуудыг эрэлхийлж, өөрийгөө илүү сайн таньж мэдэх сайхан боломж хэмээн харах нь зөв юм. Өөрт хамгийн сайн тохирох ажлаа олохын тулд бид анкет бөглөхөөс илүү зүйлийг хийх шаардлагатай болдог. Үүнд өөрийгөө бэлтгэх, зорилгоо тодорхойлох, зах зээлээ ойлгох, сэтгэлзүйгээ ч давхар бэлдэх зэрэг хамаарна.

    Ажил хайж буй тухайн хугацаа танд өөрийгөө нээх, юунд үнэхээр дуртай вэ гэдгээ ойлгох, мөн ирээдүйн замналаа илүү ухаалгаар төлөвлөх ховор боломжийг өгнө гэдэгт бүү эргэлзээрэй. Хэрвээ та системтэй, зорилготойгоор ажил хайж чадвал зөвхөн ажилтай болох бус харин сэтгэл ханамжтай, тогтвортой, өөрийн хөгжлийг дэмжих орчныг бий болгох бодит боломжийг олж авах юм.

    Тэгвэл юунд анхаарч, хэрхэн энэ үйл явцыг илүү үр дүнтэй, ухаалгаар давж гарах вэ? Энэхүү нийтлэлээр бид ажил хайж буй талентуудын амжилттай ажлаа олоход туслах заавал анхаарах ёстой 10 чухал зүйлийг танилцуулж байна.

    1. Өөрийгөө зөв тодорхойлох

    Ажил хайх эхний алхам бол өөрийгөө сайн таньж мэдэх юм. Та ямар чиглэлд, ямар төрлийн ажилд хамгийн тохирох вэ? Таны мэдлэг, туршлага, ур чадвар юунд илүү тохирох вэ? Энэ бүхнийг тодорхой болгоогүй байхад зөв ажилд орох магадлал тэр хэмжээгээр багасдаг. Өөрийгөө тодорхойлох нь таны ажил олох зорилгыг илүү нарийвчлан чиглүүлж өгнө.

    2. Мэргэжлийн CV бэлдэх

    CV бол таныг ажил олгогчид танилцуулах нэрийн хуудас юм. Хэт урт, эмх замбараагүй, алдаатай CV таныг ажилд авахаас татгалзах шалтгаануудын нэг болдог. CV-г нэгээс 2 хуудсанд багтаан, боловсрол, ажлын туршлага, гол амжилт, ур чадвараа тодорхой илэрхийлсэн байх хэрэгтэй. Мөн CV-гээ тухайн ажлын байр бүрийн шаардлагад нийцүүлэн тохируулж бичих нь зүйтэй.

    3. Cover Letter буюу хавсралт захидал бэлдэх

    Ихэнх ажил хайж буй хүмүүс cover letter бичдэггүй. Гэтэл энэ нь таны сонирхсон байгууллагад ажиллах хүсэл, бэлтгэлтэй байдал, өөрийгөө илэрхийлэх чадварыг харуулах хамгийн чухал бичиг болох юм. Үүнийг бичихдээ тухайн компанийн талаар судалсан гэдгээ илтгэж, яагаад уг ажилд тохирох хүн бэ гэдгээ товч бөгөөд үнэмшилтэй илэрхийлээрэй.

    4. Ажил олгогч байгууллагын талаар судалгаа хийх

    Сонирхсон ажлын байр, компанийнхаа талаар урьдчилан судалж, тэдний эрхэм зорилго, үнэт зүйл, соёлын тухай мэдэх нь таны ярианд итгэл нэмнэ. Мөн өөрийнхөө үнэт зүйлтэй хэр нийцэж байгааг ойлгох нь тухайн ажлын байранд ирээдүйд сэтгэл ханамжтай ажиллах үндэс болдог.

    5. Платформуудыг үр дүнтэй ашиглах

    Өнөө үед ажил хайх хамгийн хялбар, үр дүнтэй арга бол онлайн платформуудад бүртгүүлж, профайлаа бүрэн бөглөж, танилцуулга мэдээллээ байнга шинэчилж байх нь чухал. Мөн та зарим linkedin зэрэг платформд өөрийгөө сурталчлах агуулга, пост бичиж, харилцааны сүлжээгээ тэлж ч болно.

    Та Lambda платформд талентаар бүртгүүлээрэй. Тохирсон ажлаа амжилттай олоход тань бид тусална.  

    6. Хүрээлэл үүсгэх буюу Networking

    Зарим ажлын байр танилын хүрээгээр олддог. Найз нөхөд, өмнө хамт ажиллаж байсан хүмүүс, сургуулийн танилуудтайгаа байнга холбоотой байж, ажил хайж буйгаа мэдэгдэх нь нээлттэй үүд хаалгыг бий болгох юм.

    7. Ажлын ярилцлагад бэлтгэх

    Ажлын ярилцлага нь өөрийгөө хэрхэн илэрхийлж чадаж байгааг баталж харуулах үе юм. Түгээмэл асуултуудад хариулах бэлтгэл хийх (“Өөрийгөө танилцуулаач?”, “Таны давуу, сул тал юу вэ?”) нь амжилттай ярилцлага өгөх үндэс юм. Биеийн хэлэмж, хувцаслалт, цаг баримтлал зэргийг ч мөн мартаж болохгүй.

    8. Цагийн менежмент, тууштай байдал

    Ажил хайх үйл явц нь заримдаа хурдан үр дүн өгөхгүй тохиолдол бий. Гэхдээ та өдөрт тодорхой цагийг ажил хайхад зарцуулж, зорилгоо бичин, хяналт тавьж чадвал амжилтад хүрэхэд илүү ойртох болно. Тууштай байх нь хамгийн чухал билээ.

    9. Өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэх

    Технологийн эрин үед өөрийгөө тасралтгүй хөгжүүлж байх шаардлагатай. Та олон улсын онлайн сургалтын платформуудаар дамжуулан шинэ ур чадвар зайнаас эзэмшиж, сертификат авснаар өөрийгөө өрсөлдөгчдөөс ялгаруулж чадна. Хэрэв ажилд ороогүй ч суралцсаар байгаа бол энэ нь ажил олгогчдод эерэг сэтгэгдэл төрүүлдэг.

    10. Сэтгэлзүйгээ бэлдэх

    Ажилд орж чадахгүй удах тохиолдолд сэтгэлээр унах нь элбэг. Гэхдээ татгалзсан хариу бүр таныг илүү зөв газар хүргэх шат болдгийг санах хэрэгтэй юм. Амралт авч, сэтгэлзүйн дархлаагаа дэмжих нь таны дараагийн алхамд илүү амжилт авчрах болно.

    Ажил хайна гэдэг нь өөрийгөө хөгжүүлэх, илүү зөв сонголт хийх боломж билээ. Та зорилгоо тодорхойлж, өөрт тохирсон ажлаа системтэйгээр хайж, дээрх алхмуудыг ухаалгаар хэрэгжүүлбэл зөвхөн ажилтай болоод зогсохгүй, урт хугацааны сэтгэл ханамжтай карьерт хөл тавих болно.

    💡 Энд дарж хуучин анкетаа орчин үеийн форматтай мэргэжлийн CV/Resume болгоорой. 

    Төстэй нийтлэл унших: Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

  • Зуны Амралт ба Дижитал Детокс: Харилцаагаа Сэргээх Цаг

    Зуны Амралт ба Дижитал Детокс: Харилцаагаа Сэргээх Цаг

    Зуны улирал бол бидний хувьд зүгээр нэг амралт биш. Энэ бол өөрийгөө дахин таньж, сэтгэл зүйгээ тэнцвэржүүлж, хүний суурь чадваруудаа (human skills) сэргээх онцгой боломж юм. Гэхдээ бид үнэхээр энэ боломжийг ухаалгаар ашиглаж чаддаг уу?

    Ихэнх хүмүүс амралтаа ч гэсэн гар утсаа шалгаж, сошиал мэдээлэлд дарагдаж өнгөрөөдөг. Энэ нь сэтгэлээ амраах бус харин улам ядрааж, ажилдаа эрч хүчгүй буцаж ороход хүргэдэг. Тиймээс энэ зун бид амрахын зэрэгцээ дижитал детокс хийж, жинхэнэ харилцаа, өөрийгөө сонсох дадлыг эргэн олж авахыг уриалж байна.

    ЗУНЫ АМРАЛТ: Харилцаагаа сэргээх мөч

    Монголын зун бол бидний дотоод ертөнцийг тайтгаруулж, байгальтайгаа болон бусадтайгаа эргэн холбогдох хамгийн натурал, хүчтэй боломж юм. Ийнхүү түр завсарлага авах нь бидний мэдрэлийн системийг илүү тэнцвэржүүлэн тайвшруулж цаашлаад ажил амьдралын тэнцвэртэй байдлын гол суурь болдог. Хөдөө гадаа, байгалийн дунд өнгөрүүлэх цаг хугацаа нь хүний амьд харилцааг сэргээж, дараах суурь чадваруудыг хөгжүүлдэг:

    1. Сонсох Чадвар — Итгэлцлийн Эхлэл

    Чин сэтгэлээсээ сонсох нь харилцааны хамгийн хүчтэй суурь. Утасгүй уулзалт, хүний нүд рүү харан ярилцах нь бидэнд дахин итгэж, ойлгож, уялдаа холбоо үүсгэж сурах боломжийг олгодог.

    2. Асуулт Тавих, Ярианы Ухаан

    Сонсохын хажуугаар, цөөн үгээр оновчтой асуулт тавьж, хүнийг өөрийгөө илэрхийлэхэд урамшуулах нь даруухан боловч хүчтэй манлайллын нэг хэлбэр юм. Энэ нь өдөр тутмын яриаг гүнзгий ойлголцол руу хөтөлдөг.

    3. Empathy буюу Ойлгохыг Хичээх Сэтгэл

    Ялангуяа хөдөө өөр орчинд, өөр соёл, үзэл бодолтой хүмүүстэй уулзах нь биднийг хүлээцтэй байж сурахад, бусдыг шүүмжлэхийн оронд ойлгох гэж оролдох дадалтай болгодог. Энэ бол хувь хүний төлөвшилд маш чухал үнэт зүйл юм.

    ДИЖИТАЛ ДЕТОКС гэж юу вэ, яагаад хэрэгтэй вэ?

    Дижитал детокс гэдэг нь цахим төхөөрөмж, сошиал медиа, имэйл болон мессеж зэрэг мэдээллийн сувгуудаас ухамсартайгаар түр холдож, мэдээллийн хэт ачааллаас ангижрах завсарлага авахыг хэлнэ. Энэ нь таныг мэдээллээс хоцроох зорилготой биш, харин оюун санаагаа цэгцлэх, тархи сэтгэл зүйгээ амраах, стрессээ бууруулах, төвлөрөх чадвараа сайжруулах, шинэ санаа, бүтээлч эрч хүчээ сэргээх чухал орон зайг бий болгодог.

    Үнэн хэрэгтээ завсарлага авах нь зогсож байна гэсэн үг биш. Харин ч энэ нь дотоод сэргэлт хийж, илүү тэнцвэртэй, ухаалаг шийдвэр гаргах сэтгэлгээний үндэс суурийг тавих алхам болдог.

    Зуны амралт + Дижитал детокс = ӨӨРИЙГӨӨ СОНСОХ МӨЧ

    Монголын зун бол зүгээр нэг баяр наадам, хөдөө гадаа гарах үе бус— хүнд тайтгарал авчирч, дотоод ертөнц рүүгээ өнгийж, амьдралын хэмнэлээ эргэн харах онцгой цаг мөч юм. Ээлжийн амралтаа аваагүй ч ихэнх албан байгууллагууд тодорхой хэмжээгээр амарч таардаг тул энэ үеийг ашиглан та өөртөө илүү анхаарч болно. Хамгийн энгийнээр, өдөрт хэдхэн минутыг өөрийн бодол, мэдрэмжээ бичиж тэмдэглэхэд л хангалттай. Тухайн өдрийн сэтгэгдэл, уулзалт, санаанд орсон зүйлсээ тэмдэглэх нь таны оюун ухааныг цэгцэлж, сэтгэлээ тайвшруулж, бүтээлч сэтгэлгээг сэргээдэг.

    Энэ мэт амралтын энгийн дадлууд нь зөвхөн тайвшрал өгөөд зогсохгүй — сонсох, ойлгох, төвлөрөх зэрэг human skill-үүдийг ч хөгжүүлдэг. Харин эдгээр чадварууд нь ажил, харилцаа, карьерын өсөлтөд бодитоор нөлөөлдөг үнэ цэнтэй суурь болдог. Тиймээс зуны амралтыг зөвхөн амарч өнгөрүүлэх бус, өөртэйгөө холбогдох, дараагийн алхмын хүчээ нөхөх ховор боломж гэж харах нь зүйтэй.

    Эцэст нь хэлэхэд дижитал детокс,  зуны амралт, байгальтай ойрхон байх, бичих дадал зэрэг нь биднийг өөртэйгөө илүү гүн холбоо тогтоож, сэтгэл зүйгээ тэнцвэржүүлж, ухаалаг харилцаа, бүтээлч бодлыг сэргээхэд тусалдаг.

    Эдгээр нь амьдралд урам өгөөд зогсохгүй, ажлын бүтээмж, харилцааны чадвар, манлайллын чанарыг ч сайжруулдаг. Өнөөдрийн хурдтай, цахим нийгэмд бодит харилцаа, анхаарал төвлөрөл, ухаалаг сэтгэлгээ улам үнэд орж буй энэ цаг үед зуны амралтаа зөв ашиглах нь таны карьерт ч гэсэн урт хугацааны үнэ цэнийг бий болгоно.

    Тиймээс энэ зун — зүгээр нэг амралт биш, өөртөө хандах ухаалаг хөрөнгө оруулалт хийгээрэй. Ирээдүйн та, энэ өдрүүдэд өөрийгөө анхаарсан, амьд харилцаанд дахин орсон, сэтгэл оюуны хувьд сэргэсэн өөрөөрөө бахархах болно.

  • Хэрхэн Монголд амьдрангаа дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болох вэ?

    Хэрхэн Монголд амьдрангаа дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болох вэ?

    Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд ажиллах боломж заавал гадаадад амьдрах, гадаадад боловсрол эзэмшихтэй  холбоотой байх албагүй. Та Монголдоо суугаа ч дэлхийн томоохон компанид ажиллаж, олон улсын төсөл дээр туршлага хуримтлуулж, дэлхийтэй холбогдсон мэргэжилтэн болж чадна. Гол нь зөв чиглэл, тууштай чадвар хөгжүүлэлт, зөв платформыг ашиглах л юм.

    Монголд амьдарч буй олон залуус зайнаас ажиллах боломжийг ашиглан гадаад зах зээлд өөрийгөө таниулж, өндөр цалин, уян хатан ажлын орчин, олон улсын багт хамтран ажиллаж байна. Энэ бол боломж төдийгүй шинэ үеийн мэргэжилтнүүдийн сонголт болжээ.

    Монголдоо байнгаа  дэлхийн хэмжээнд ЯМАР АЖИЛ хийж болох вэ?

    Оршин сууж буй газар тань биш, харин ур чадвар, харилцааны соёл, зохион байгуулалт, дижитал хэрэгсэл ашиглах чадамж тань гадаад, дотоодын ажил олгогчдын хувьд хамгийн чухал шалгуур болжээ. Зайнаас ажиллахын тулд заавал IT мэргэжилтэн байх шаардлагагүй бөгөөд таны англи хэлний мэдлэг, оффисын үндсэн программ ашиглах чадвар байхад хангалттай ажлын чиглэл олон байна.

    Тухайлбал, харилцагчийн үйлчилгээний ажилтан (Customer Support) нь хэрэглэгчийн асуултад онлайн орчинд шуурхай, мэргэжлийн түвшинд хариу өгөх чадвартай байхыг л шаарддаг. Орчуулга болон бичгийн редактор нь хэлний мэдлэгээ ашиглан чанартай бичвэр, албан бичиг боловсруулахад чиглэдэг бол виртуал туслах буюу Virtual Assistant нь уулзалт товлох, e-mail хариулах, тайлан гаргах гэх мэт өдөр тутмын менежментийн ажлуудыг хариуцдаг. Эдгээр ажлуудыг та ч бас Монголдоо байнгаа хийж болно.

    Мөн график дизайны чадвараа сайжруулж визуал контент бүтээх, сошиал медиа менежерээр ажиллан бизнесүүдийн цахим орчинд харагдах байдлыг хариуцах, судалгаа болон дата оруулалтын ажилд оролцох, дижитал маркетинг, e-mail кампанит ажлыг удирдах, SEO стратеги боловсруулах зэрэг карьерын чиглэлүүд танд нээлттэй байна.

    Эдгээрийн ихэнх нь англи хэлтэй, интернэттэй, үндсэн оффисын хэрэгсэл, дижитал платформуудыг ашиглаж чаддаг хэн бүхэнд боломжийн хаалгыг нээж өгдөг. Тиймээс таныг дэлхийтэй холбох дараагийн шат хаанаас ч эхэлж болно.

    Дижитал чадвараа шат ахиул

    Интернэт холболттой хэн бүхэн дэлхийтэй холбогдож чаддаг болсон энэ үед дижитал ур чадвар бол суурь хэрэгцээ. Excel, Google Docs, Notion зэрэг оффисын хэрэгслүүдээс эхлээд, Canva, ChatGPT болон бусад бүх AI сайт, Trello, Slack зэрэг ажлын хэрэгслүүдийг эзэмшсэн байхад та хаана ч ажлын орчинд бэлэн байна гэсэн үг.

    Суралцахад туслах эх сурвалжууд:

    Зайнаас ажиллах боломжуудыг хаанаас олох вэ?

    Англи хэлтэй, үндсэн дижитал чадвартай хэн бүхэн дараах сайтуудаас олон улсын болон зайнаас ажиллах боломжуудыг олох боломжтой:

    Зайнаас ажил олгодог гол платформууд:

    • LinkedIn Jobs – Remote гэсэн шүүлтүүрээр олон ажлын байр гардаг.
    • We Work Remotely – Бүх ажлууд нь зайнаас хийх боломжтой.
    • Remote OK – Remote ангилал бүхий tech болон non-tech ажлууд.
    • Upwork, Fiverr – Жижиг, том төслөөр ажиллах фриланс платформууд.
    • Jobspresso – Хөгжүүлэгч, маркетер, бичгийн мэргэжилтнүүдэд зориулсан.
    • AngelList Talent – Startup болон remote ажилд төвлөрсөн платформ.

    Lambda Global зөвлөмж: хайлтаа хийхдээ “remote”, “freelance”, “work from home”, “virtual assistant” гэх мэт түлхүүр үгсийг ашиглаарай.

    Интернэт орчинд ӨӨРИЙГӨӨ ТАНИУЛАХ

    Та интернэтэд өөрийгөө “харагдахуйц”, “олдохуйц” байлгавал танд ажлын санал аяндаа орж ирэх өндөр магадлалтай. Ажил олгогчид таныг Google хайлт хийж шалгах нь энгийн үзэгдэл болсон тул өөрийгөө оновчтой, итгэл төрүүлэх байдлаар танилцуулах хэрэгтэй.

    LinkedIn бол таны хамгийн гол суурийн нэг. Зураг, товч танилцуулга, туршлага, ур чадварууд англи хэл дээр, мэргэжлийн түвшинд бүрэн бөглөгдсөн байх нь ажил хайх болон олон улсын зах зээлд хандахад онцгой чухал.

    Portfolio эсвэл Notion танилцуулга нь таны хийж байсан ажлууд, төслүүдийг хялбар, ойлгомжтой байдлаар харуулах хэрэгсэл. Ялангуяа дизайнер, орчуулагч, зохиолч,  Web хөгжүүлэгчдэд хэрэгтэй.

    Бичвэр ба контент ч мөн хүчтэй хэрэгсэл. WordPress, Medium, LinkedIn дээр өөрийн салбарын тухай хуваалцах, санал бодлоо илэрхийлэх нь таныг бодлоготой, мэргэжлийн хандлагатай хүн гэдгийг илтгэнэ.

    Харин уран бүтээлч, visual контент бүтээгч талдаа хүн бол Instagram, YouTube, TikTok зэрэг платформ дээр өөрийн ур чадвар, процесс, бүтээлийг хуваалцах нь ихээхэн анхаарал татах боломжийг олгодог. Контент бүтээх нь зөвхөн дагагч нэмэх биш, ажил олгогчдод бодитоор өөрийгөө “харуулах” хэрэгсэл болдог.

    Мэдлэгээ тогтмол шинэчил, СУРАЛЦ

    Та онлайн сургалтуудаар дамжуулан мэдлэгээ тогтмол шинэчилж чадна. Жишээлбэл Youtube,  LinkedIn Learning, Google Career Certificates, HubSpot Academy зэрэг платформууд олон улсын чанартай, үнэ төлбөргүй эсвэл боломжийн үнэтэй сургалтууд санал болгодог.

    Мөн олон улсын webinar, workshop-т оролцох, өөрийн салбарын Discord болон Slack community-д гишүүнчлэлтэй байх нь шинэ чиг хандлага, технологи, сэтгэлгээтэй танилцах сайхан боломж болно. Glassdoor, Indeed зэрэг сайтаар дамжуулан гадаадын компаниудын соёл, ажлын байрны нөхцөл, цалингийн мэдээллийг судалж, өөрт тохирох орчныг илүү мэдрэх боломжтой.

    Сүүлийн үед Google, Meta, IBM зэрэг технологийн аварга компаниуд олон улсын чанартай онлайн сургалтуудыг гаргаж, төгсөгчдөдөө албан ёсны сертификат олгож эхэлсэн. EdX, Coursera, Udemy зэрэг платформууд дээрээс та “Google IT Support”, “Meta Social Media Marketing”, “UX Design” зэрэг хөтөлбөрүүдийг авч болно.

    Эцэст нь хэлэхэд хаана амьдарч, ямар гарал үүсэлтэй байх чинь биш, хэрхэн ажиллаж, хөгжиж байгаа чинь дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болохыг тодорхойлдог. Олон улсын орчинд ажиллах хүсэлтэй бол, хаанаас ч, хэзээ ч эхэлж болно. Гол нь амбиц, суралцах хүсэл, нээлттэй сэтгэлгээ, хэлний чадвар хэрэгтэй.

    Монголдоо ажиллах нь ч олон үнэ цэнтэй чадварыг хөгжүүлдэг. Үндэсний соёлдоо суурилсан давуу тал, уян хатан байдал, шийдэл олох ур чадвар гээд гадаадад ч хэрэгтэй чанарууд ч Монголд их бий. Үүний тулд та Lambda Global -тай үргэлж цуг байгаарай. 

    Гадаад валютаар цалинжих, олон улсын туршлага хүсэж байвал, тасралтгүй суралцаж, өөрийгөө хөгжүүлсээр байх нь чухал. Монголд байнгаа ч дэлхийн түвшинд ажиллах боломж бий — гол нь зөв хандлага, зөв бэлтгэл юм. 

  • Цагийн менежмент гэж юу вэ? Үр ашигтай цаг ашиглалт таны амжилтын үндэс

    Цагийн менежмент гэж юу вэ? Үр ашигтай цаг ашиглалт таны амжилтын үндэс

    Өнөөдөр, өчигдөр болон маргаашийн ялгаа ердөө 24 цагт багтана. Энэ 24 цагийг хэрхэн зарцуулж буйгаас хүний амьдралын чанар, амжилт, сэтгэл ханамж, эрүүл мэнд, харилцаа гээд бүхий л зүйл хамаарна. Цаг бол мөнгө шиг хурдан урсдаг, гэхдээ түүний үнэ цэнэ нөхөгдөшгүй.

    Цагийн менежмент гэж юу вэ?

    Цагийн менежмент гэдэг нь хүн өөрийн өнгөрүүлж буй цаг хугацаагаа зөв төлөвлөж, оновчтой ашиглах чадвар юм. Бид өдөр бүр ижил 24 цагтай ч, энэ цагийг хэрхэн зарцуулж буйгаас хамаарч амжилт, бүтээмж, амьдралын чанар өөр өөр байна.

    Жишээ нь: Хоёр хүн ижил ажил хийдэг гэж бодъё. Нэг нь өглөө босоод ажлаа төлөвлөж, хамгийн чухлаас нь эхэлдэг. Нөгөө нь юу түрүүнд хийхээ мэдэхгүй байсаар өдөржин завгүй хэрнээ бага зүйл амжуулдаг.  Уг жишээнээс үзэхэд ажлын хэмжээ биш, ажлыг хэрхэн зохион байгуулж байгаа нь чухал болох нь харагдана.

    Цагийн менежментгүй амьдралын сөрөг үр дагавар:

    Сүүлийн жилүүдэд дэлхий даяар цагийн менежментгүй байдлаас үүдэлтэй стресс, сэтгэл гутрал, ажлын ядаргаа эрс нэмэгджээ.

    • Statista (2023): Оффисын ажилчдын 60% нь ажил-амьдралын тэнцвэргүй байдлаас болж сэтгэл гутралд өртдөг.

    • Америкийн Сэтгэл судлалын нийгэмлэг (APA): Ажлын стрессийн 41% нь хугацаанд амжихгүй, ачаалал ихтэй холбоотой.

    • Gallup (2022): Менежментийн асуудалтай ажилчид бүтээмжгүй өдрүүдийн улмаас нийт ажлын бүтээмжээ 20%-иар алддаг.

    Цагаа зөв төлөвлөхийн ач тусыг хамтдаа мэдэцгээе.

    Цагийн менежмент нь зөвхөн ажлын үр дүн бус, амьдралын чанарт ч шууд нөлөөлдөг.

    • Harvard Business Review: Өдөр тутмын төлөвлөгөөтэй ажилчид 25-30%-иар илүү бүтээмжтэй байдаг.

    • Brian Tracy: Өдөрт ердөө 15–20 минут төлөвлөх нь 1–2 цаг хэмнэдэг.

    • Dominican University of California: Зорилгоо бичиж тэмдэглэсэн хүмүүсийн 70% нь зорьсон амжилтдаа хүрдэг. Тэгэхээр одооноос цагаа төлөвлөж, амьдралаа хөнгөвчлөх алхмуудад суралцахыг хичээгээрэй. Танд хэрэг болох хэдэн аргыг хуваалцая.

    Цагийг зөв удирдах шилдэг аргууд:

    1. Eisenhower Matrix — Яаралтай болон чухал ажлыг ялгах

    2. Pomodoro техник — 25 минут ажиллаж, 5 минут амрах алдарт зарчим

    3. Төлөвлөгч ашиглах — Google Calendar, Toodis, Notion зэрэг хялбар платформуудыг ашиглаад үзээрэй.

    4. Өдрийн зорилгоо тодорхойлох — Тодорхой, хэмжигдэхүйц, хугацаатай зорилтууд

    Хөдөлмөрийн зах зээл дэх цагийн менежментийн үнэ цэнэ:

    Өнөөдөр хөдөлмөрийн зах зээлд ажил олгогч, ажилтан хоёрын хоорондын харилцаа зөвхөн гүйцэтгэл бус, цаг ашиглалт, бүтээмж, хариуцлага зэрэг хүчин зүйлд тулгуурлаж байна. Цагийг оновчтой удирдаж чаддаг ажилтан нь итгэл төрүүлж, ажлын үнэлгээ нь өсдөг.

    Цаг бол амжилттай амьдралын үндэс

    Цаг хугацаа бол хүний мэдэлд байдаг хамгийн үнэ цэнтэй хөрөнгө юм. Түүнийг удирдаж сурна гэдэг нь зөвхөн ажлын үр дүнг нэмэгдүүлэх бус, амьдралын тэнцвэр, сэтгэл ханамж, зорилгын биелэлд хүрэх түлхүүр юм. Хэрвээ та өнөөдрийг хий дэмий өнгөрөөж байвал, маргааш таны хүссэн үр дүн гарахгүй байх нь гарцаагүй. Тиймээс “Би цагийг үр дүнтэйгээр ашиглаж байна уу, эсвэл цаг намайг удирдаж байна уу?” гэдэг асуултыг өөртөө үргэлж тавиарай.

    Цагаа үр дүнтэйгээр ашиглаж, өөрийн ур чадвар, мэдлэг туршлагаа бодитоор харахад тань Lambda.global-д  танд туслана. Яг одоо нэгдэж  шилмэл талентуудын нэг болон шилдэг төслүүдтэй холбогдоорой.

  • Монгол HR-ууд таны CV-г хэрхэн уншдаг вэ?

    Монгол HR-ууд таны CV-г хэрхэн уншдаг вэ?

    Ажилд орох өргөдөл илгээх гэдэг бол тухайн байгууллагад “өөрийгөө танилцуулах анхны алхам” юм. Гэхдээ энэхүү анхны алхамд тань ердөө 6–10 секунд л зарцуулдгийг Монголын HR мэргэжилтнүүдийн дунд хийсэн судалгаа болон туршлагууд баталж байна.

    Гадаадын хөдөлмөрийн зах зээлтэй харьцуулахад Монголын ажил олгогчид CV-г үнэлэхдээ зарим талаараа өвөрмөц хандлага гаргадаг. Тэд зөвхөн “чанартай боловсруулсан загвар” харахаас илүүтэйгээр тухайн хүний ажиллах хандлага, байгууллагад хэрхэн нийцэхийг анзаарахыг илүүд үздэг. Тиймээс CV-г хэрхэн бичихээс гадна, ажил олгогчид түүнийг хэрхэн уншдаг, дүгнэдэг талаарх ойлголттой байх нь ажил хайлт тань амжилтад хүрэх эхлэл юм.

    Монгол HR-ууд юунд хамгийн их ач холбогдол өгдөг вэ?

    Ажлын туршлага — CV-г уншиж эхлэхдээ HR-уд хамгийн түрүүнд өмнөх ажлын туршлагыг хардаг. Гэхдээ тэд “Юу хийсэн бэ?” гэж биш, “Яаж хийсэн бэ?, ямар үр дүн гаргасан бэ?” гэдгийг онцлон анзаардаг. Жишээлбэл, “маркетингийн ажил хийсэн” гэх ерөнхий тайлбарыг тэд тоохгүй. Харин “Сошиал медиа кампанит ажлууд зохион байгуулж, хандалтыг 45%-аар нэмэгдүүлсэн” гэж бичсэн бол тухайн ажил горилогчийг илүү үр дүнтэй, зорилготой ажилладаг гэж дүгнэнэ.

    Ур чадварын хэсэг дээр ч ялгаагүй. Монгол ажил олгогчид өндөр боловсролоос илүүтэйгээр бодит ажил дээр хэрэгжүүлж болох практик ур чадварыг чухалчилдаг. Жишээ нь, Excel дээр дата боловсруулж чаддаг уу, хэрэглэгчтэй соёлтой харьцаж чаддаг уу, цаг баримталдаг уу гэх мэт. Товчхон бичихээс гадна, тухайн ажлын байртай хэрхэн уялдаж байгааг тайлбарлах нь нэмэлт оноо болно.

    CV-г унших “МОНГОЛ” арга

    Монголын HR-уудын CV унших хандлага нь зөвхөн баримтад суурилсан байдаггүй. Зарим тохиолдолд тэд тухайн хүний CV-гийн бүтэц, өнгө аяс, хандлагыг мэдрэхийг эрмэлздэг. Товчхон хэлбэл:

    • Хэт урт CV = Хэт ярьдаг хүн
    • Хэт товч CV = Хэт бэлэн биш хүн
    • Ажлын туршлагын хооронд завсар байгаа бол = Эмх замбараагүй карьер
    • Үг, үсгийн алдаатай бол = Хариуцлагагүй

    Мэдээж, энэ бол нийтлэг дүрэм биш. Гэвч олон хүний нөөцийн мэргэжилтнүүд цаг хэмнэж, хурдан шийдвэр гаргахын тулд ийм байдлаар дүгнэлт хийдэг нь үнэн. Иймээс ажил горилогч бүр өөрийн CV-г нэг төрлийн “сэтгэл зүйн мессеж” мэт ойлгож, ямар утга илэрхийлж байгааг харж засварлах нь зүйтэй.

    Мэргэжлийн зөвлөмжүүд: Яаж бэлдэх вэ?

    1. CV-г “өөрчлөх” биш “зурах”
      Монгол ажил олгогчид таны CV-г нэг л ажлын байранд биш, тухайн байгууллагын соёлтой хэр нийцэх вэ гэдгийг бас хардаг. Тиймээс нэгэн хэвийн, хуулбар мэт CV биш, тухайн байгууллагын онцлогт нийцүүлсэн агуулгатай, зорилготой бичигдсэн CV илүү хүлээж авдаг.
    2. Багаар ажилласан туршлагыг дутуу үнэлдэггүй
      Монголын олон байгууллагад хамтын ажиллагаа маш чухал. Багт хэрхэн дасан зохицсон, хэрхэн манлайлан ажилласан гэх мэт туршлагыг онцлон бичвэл HR-уудын анхаарлыг татах боломжтой.
    3. Visual буюу “харагдах байдал” чухал
      Уншихад хялбар, цэгцтэй, цэвэрхэн layout-тэй CV HR-уудын хараанд илүү түрүүлж тусдаг. Монголд заримдаа формал шаардлагууд харьцангуй сул байдаг ч, CV бол өөрийгөө хэр мэргэжлийн хүн бэ гэдгээ илтгэх “үнэмлэх” тул дизайн дээр анхаарах нь зүйтэй.

    Эцэст нь: CV бол таны талаарх биечлэн уулзахын өмнөх “сэтгэгдэл”

    CV-г ганц удаа боловсруулаад бүх ажилд явуулдаг үе өнгөрсөн. Монголын хөдөлмөрийн зах зээл ч улам нарийн, сонголттой болж байна. HR мэргэжилтнүүд нэг л хүчин зүйл дээр суурилж шийдвэр гаргахаа больж, таны ажилдаа хандах хандлага, үг хэллэг, бүтээсэн үнэ цэнийг илүү чухалчилдаг болсон.

    Тиймээс CV бол зүгээр нэг жагсаалт бус — таны мэргэжлийн түүхийг ярьж буй бичгээр илэрхийлсэн яриа юм. Энэ яриаг хэр ойлгомжтой, мэргэжлийн, ухаалаг байдлаар илэрхийлж чадах нь таныг ярилцлагад урих эсэхийг шийднэ.

     

    Танд зориулсан асуулт:
    Та сүүлд CV-гээ хэзээ шинэчилсэн бэ? Тэр CV таны ажиллах хэв маяг, давуу талуудыг үнэхээр илэрхийлж чадаж байна уу?

    Хэрэв та CV-гээ мэргэжлийн түвшинд сайжруулах эсвэл олон улсын загварт нийцүүлэх талаар тусламж хүсвэл, Lambda Global танд зориулж хиймэл оюун ухаанд суурилсан CV хөрвүүлэгч санал болгож байна.

    Lambda Global blog -оос унших:

  • Ээлжийн амралтаа хэзээ авах нь оновчтой вэ? Зун vs Өвөл – Амралтаа зөв төлөвлөх нь

    Ээлжийн амралтаа хэзээ авах нь оновчтой вэ? Зун vs Өвөл – Амралтаа зөв төлөвлөх нь

    Ажил, амьдралын эрчтэй хэмнэл дунд зөвхөн тайлан, төсөв, бүтээмжтэй байх бус, өөрийн бие махбод, сэтгэл санаагаа сэргээх цаг хугацааг ухаалгаар сонгох нь чухал болсон. Монгол орны улирлын онцлогийг харгалзан үзэхэд, “Хэзээ амрах вэ?” гэхээс илүү “Амралтаа хэрхэн зөв төлөвлөж, илүү үр дүнтэй ашиглах вэ?” гэдэг асуулт илүү чухал болдог.

    Lambda Global-ийн хувьд бид амралтыг зөв төлөвлөж чадвал ажлын бүтээмж эргэн сэргэж, илүү тогтвортой амжилт руу хөтөлдөг гэж үздэг. Ингээд зуны болон өвлийн амралт тус бүр ямар үр нөлөөтэй байж болохыг хамтдаа авч үзье.

    ЗУНЫ АМРАЛТ: Эрч хүчээ нөхөх, шинэ санаа олох үе

    Зуны богинохон хугацаа нь монголчуудын хувьд байгальд ойр байж, хотын стрессээс хэсэг хугацаанд холдох хамгийн таатай боломж юм. Нарны гэрэл, ногоон байгаль хүний сэтгэл зүйд эергээр нөлөөлж, бүтээлч сэтгэлгээ сэргэдэг.

    Хамт олонтойгоо цэвэр агаарт арга хэмжээ зохион байгуулах, харилцаагаа бэхжүүлэх, мөн байгалийн үзэсгэлэнт газарт дижитал амьдралаас түр холдох нь таныг амралтын дараа илүү эрч хүчтэйгээр ажлаа эхлүүлэхэд тусална.

    Харин нэг зүйлийг анхаарах хэрэгтэй – зуны улиралд аялал жуулчлалын оргил үе учраас үнэ ханш өсөж, зарим газруудад захиалга дүүрсэн байх нь элбэг. Иймээс хэрвээ зун амрах төлөвлөгөөтэй бол 3-4 сарын өмнө захиалгаа хийж, ажлынхаа хуваарийг сайн тохиролцох нь зүйтэй.

    ӨВЛИЙН АМРАЛТ: Тайвшрах, эргэцүүлэх боломж

    Өвөл бол гадагшаа гарах боломж харьцангуй бага байдаг ч, дотоод сэтгэлдээ төвлөрч, өөрийгөө хөгжүүлэхэд тохиромжтой үе юм. Хөдөлгөөн бага, аниргүй орчинд шинэ мэдлэг авах, төлөвлөгөө боловсруулах, ирэх жилийн зорилгоо тодорхойлох зэрэг оюуны төвлөрөл шаардсан зүйлсийг хийхэд хамгийн тохиромжтой.

    Мөн энэ үед аяллын зардал харьцангуй хямд байдаг бөгөөд агаарын бохирдол ихэсдэгтэй холбогдуулан, түр хугацаанд цэвэр агаартай бүс рүү явах, эсвэл эрүүл мэндийн амралтын хөтөлбөрт хамрагдах нь эрүүл мэнддээ анхаарал хандуулах сайн арга юм.

    Ээлжийн амралтаа хэрхэн зөв төлөвлөх вэ?

    Зуныг сонговол тохиромжтой шалтгаанууд:

    • Та шинэ санаа, урам зориг авах хэрэгцээтэй байгаа бол
    • Хамт олонтойгоо харилцаагаа сайжруулах шаардлагатай бол
    • Өвлийн улиралд ажил ихтэй байдаг бол

    Өвлийг сонговол тохиромжтой шалтгаанууд:

    • Та төлөвлөгөө, сургалт зэрэг дотоод төвлөрөл шаардсан ажил эрхэлдэг бол
    • Зардлаа хянахыг хүсэж байвал
    • Агаарын бохирдлоос түр хугацаанд холдохыг хүсэж байвал

    Хосолсон хувилбар (туршлагатай хүмүүст):
     Зарим хүмүүс өвөл богино хугацаанд тайван орчинд амарч, зуныг илүү идэвхтэй аяллаар өнгөрөөж хоёр өөр төрлийн амралтыг уялдуулан хэрэглэдэг. Энэ нь жилийн турш эрч хүчээ тэнцвэртэй хадгалах боломжийг бүрдүүлдэг.

    Хэзээ, яаж амрахаа хэрхэн сонгох вэ?

    1. Өөрийн байдалд үнэлгээ хий: Сүүлийн үед танд юу дутагдаж байна вэ – эрч хүч үү, төвлөрөл үү?
    2. Ажлын хуваариа хар: Ямар үед ажил бага, ачаалал бага байдаг вэ?
    3. Амралтаас юу хүлээж байгаагаа тодорхойл: Тухайн хугацааны дараа таныг юугаар сэргэж, шинэчлэгдсэн байлгахыг хүсэж байна вэ?

    Амралт бол зүгээр нэг завсарлага биш

    Ээлжийн амралтаа зөв төлөвлөж, өөрийн амьдралын хэмнэлд уялдуулан ашиглах нь урт хугацааны амжилт, бүтээмж, сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлэх чухал түлхүүр болдог. Монгол орны улирлын онцлогийг өөрийн хэрэгцээнд нийцүүлэн ухаалгаар ашиглах нь л гол нь юм.

    Lambda Global нь танд зөвхөн ажлын бүтээмжээ сайжруулах төдийгүй амьдрал, ажил хоёрыг уялдуулах илүү ухаалаг шийдлүүдийг санал болгодог. Хэрэв та өөрт тохирсон амралтын стратеги, урт хугацааны бүтээмжээ дэмжих арга зам хайж байгаа бол — бидэнтэй цуг байгаарай.

     

  • Ажилдаа очихоос өмнө ходоод зангирах мэдрэмж: Энэ хэвийн үү?

    Ажилдаа очихоос өмнө ходоод зангирах мэдрэмж: Энэ хэвийн үү?

    Та өглөө сэрээд ажилдаа явах тухай бодох төдийд ходоод тань базалж, амьсгаа давчдаж, зүрх чинь хурдан цохилдог уу? 
    Гэсэн ч  та энэ мэдрэмжийг тоохгүйгээр, “тэвч тэвч” гээд өөрийгөө хүчээр ажил руугаа чирч яваа юм биш биз?  Ихэнх хүмүүс ийм мэдрэмжийг “ажлын стресс”, “залхуурал” эсвэл “ядарсандаа болоод мэдрэмтгий болчихлоо” гэж ойлгодог. Гэвч үнэндээ энэ бол таны бие болон сэтгэл зүй хамтдаа “Туслаач” гэж дотроос тань дуудлага өгч байгаа дохио юм. Энгийнээр хэлбэл, та ажлаас халшрах хам шинжид өртжээ.
    Энэ нь сэтгэл зүйгээр биш, бие махбодоор түрүүлж илэрдэг үе ч бий. Тэгэхээр өнөөдөр бид танд ийм мэдрэмж хаанаас үүдэлтэй вэ, хэрхэн таних вэ гэдгийг хуваалцъя.

    Ажилдаа дургүй болох нь “залхуурал” огтхон ч биш.

    Ажлаа хийх хүсэлгүй болох нь сахилга бат муу, сэтгэлгээ сул гэсэн үг огтхон ч биш. Сэтгэл зүйчдийн тайлбарласнаар, ажлаас халшрах хам шинж (job aversion syndrome) нь зөвхөн сэтгэл зүйд бус, бие махбодод ч шууд илэрдэг хариу урвал гэжээ.  Хүмүүс ихэнхдээ тухайн нөхцөл байдалд сэтгэлзүйн хувьд дасан зохицохоос өмнө бие махбод аль хэдийн хариу үзүүлчихсэн байдаг гэдгийг анзаардаггүй.

     Таны биед илэрч болох түгээмэл шинж тэмдгүүд:

    • Ходоод базлах
    • Амьсгал давчдах
    • Толгой хөндүүрлэх
    • Бие сулрах, хүнд мэдрэгдэх
    • Сэрсэн ч амраагүй мэт өдөржин ядрах

    Эдгээр нь бүгд таны биеийн зүгээс ирж буй нэг төрлийн дохио юм.
    Товчхондоо: “Би энэ орчинд дахин ормооргүй байна” гэж хэлж байна гэсэн үг.

    Хүнд чулууг удаан тээгээд байвал?

    Сэтгэлдээ дарамт, зовуурийг удаан тээж явах нь хүнд чулуу тээж яваатай адил. Эхэндээ даах мэт санагдавч, нэг мэдэхэд хүч хүрэхээ больж, ядаргаа, туйлдалт, гүн уналтад хүргэдэг.

    Сэтгэл зүйн аливаа асуудлыг “жижиг зүйл” гээд үл тоомсорлох нь хожим илүү том, шийдвэрлэхэд төвөгтэй сөрөг үр дагавар авчрах магадлалтай байдаг шүүдээ.

    Яагаад эдгээр дохиог зайлшгүй анхаарах хэрэгтэй вэ?

    Халшралын анхны шинж тэмдгийг анзааралгүй удах нь дараах эрсдэлүүдийг дагуулж болзошгүй. Үүнд:

    • Сэтгэл гутрал
    • Хамт олон, гэр бүлийн харилцаанд сэв суух
    • Ажлын бүтээмж эрс буурах
    • Burnout буюу сэтгэл зүйн туйлдлын хам шинжид хүрэх

    Хэрвээ та ийм нөхцөлд орвол зөвхөн ажилдаа дургүй байхаас гадна, амьдралд ч дургүй мэт мэдрэмж төрж эхэлдэг аюултай.

     Юу хийх хэрэгтэй вэ?

    Хэрвээ таны бие ийм дохиог өгч эхэлсэн бол, дараах алхмуудыг туршиж үзэхийг танд зөвлөж байна.

    • Мэдрэмжээ хүлээн зөвшөөр
      “Би сул дорой байна” гэж өөрийгөө буруутгахын оронд, энэ бол миний биеийн хариу үйлдэл гэж ойлгож арга хэмжээ авах хэрэгтэй.
    • Шалтгааныг тунгаан бод
      Таныг энэ мэдрэмж рүү түлхэж буй хамгийн том хүчин зүйл юу вэ? Ажлын ачаалал уу, дотоод зөрчил үү, эсвэл ажлын орчин уу?
    • Өөртөө амьсгаа авч амсхийх хугацаа олго
      Жижигхэн завсарлага, өдөр тутмын өөрийгөө дэмжих дадал зуршлаас эхлээд өөрийгөө жаахан ч гэсэн амрааж, уртаар цээж дүүрэн амьсгал аваад үзээрэй.
    • Хэн нэгэнтэй мэдрэмжээ хуваалц
      Боломжтой бол сэтгэлзүйч, найз, эсвэл найдвартай хүнтэй энэ тухайгаа ярилцаж, мэдрэмжээ гадагшлуулах нь танд төсөөлөөгүй өөрчлөлтийг авчрах болно.

    Хэрвээ та сүүлийн үед ядраад, бүх зүйлээс залхаж, ажил руугаа явах тухай бодоход л бие чинь эсэргүүцээд байгаа бол…
    Санаа зоволтгүй — та ганцаараа биш юмшүү. Burnout эсвэл ажлаас халшрах мэдрэмж гэдэг олон хүнд тохиолддог зүйл. Гэхдээ хамгийн чухал нь  та үүнийг анзаарч, өөртөө анхаарал хандуулах хэрэгтэй юмшүү. Хэрвээ “надад яг юу болоод байна вэ?” гэж өөрөөсөө асууж байгаа бол Lambda танд зориулж BURN OUT  тестийн булантай болсон шүү. Танд тус болно гэдэгт бид итгэлтэй байна.