Lambda Blog

Tag: Ажилд авах

  • Ур чадварын үнэлгээ гэж юу вэ?

    Ур чадварын үнэлгээ гэж юу вэ?

    Өнөөгийн өрсөлдөөнт бизнесийн орчинд байгууллагууд өөрсдийн хүний нөөцийн чадавхийг бүрэн дүүрэн ашиглахыг эрмэлздэг. Энэ зорилгод хүрэхийн тулд компаниуд ажилтнуудынхаа ур чадварыг зөв үнэлж, хөгжүүлэх шаардлагатай байдаг. Ур чадварын үнэлгээ нь энэхүү зорилгод хүрэх чухал арга хэрэгсэл юм.

    Ур чадварын үнэлгээний зорилго ба ач холбогдол

    Ур чадварын үнэлгээний гол зорилго нь ажилтнуудын ур чадварын түвшинг тогтоож, ажлын гүйцэтгэлийг сайжруулахад шаардлагатай ур чадварыг эзэмшүүлэх, хөгжүүлэх замаар байгууллагын зорилгыг хэрэгжүүлэх, бүтээмжийг дээшлүүлэх, цалингийн шударга систем тогтооход оршдог.

    Ур чадварын үнэлгээ нь дараах давуу талуудтай:

    • Ажилтнуудын чадавхийг бодитоор тодорхойлох
    • Сургалт, хөгжлийн хэрэгцээг тодорхойлох
    • Цалин урамшууллын шударга систем бүрдүүлэх
    • Карьер хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулах
    • Байгууллагын нийт чадавхийг дээшлүүлэх

    Ур чадварын үнэлгээний төрлүүд

    Ур чадварын үнэлгээг дараах гурван үндсэн чиглэлээр хийж болно:

    1. Үндсэн ур чадвар (Core competency)

    Энэ нь компанийн ажилтан бүрт шаардагдах зан төлөв, хандлагыг хэлдэг. Үүнд:

    • Үр дүнд чиглэсэн ур чадвар
    • Багаар ажиллах ур чадвар
    • Эерэг үзэл хандлагатай байх ур чадвар

    2. Удирдах ур чадвар (Leadership competency)

    Удирдах ажилтнуудад шаардагдах ур чадварууд:

    • Төлөвлөн зохион байгуулах ур чадвар
    • Манлайлагч байх ур чадвар
    • Шийдвэр гаргах ур чадвар

    3. Мэргэжлийн ур чадвар (Professional competency)

    Тухайн ажлын байранд шаардлагатай мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвар:

    • Анхан шатны мэдлэгтэй
    • Дунд шатны мэдлэгтэй
    • Ахисан түвшний мэдлэгтэй

    Ур чадварын үнэлгээний аргачлал

    Бид ур чадварын үнэлгээг хийхдээ олон талт аргачлалыг ашигладаг:

    • Үндсэн болон удирдах ур чадварын үнэлгээ: 360 градусын судалгааны аргаар үнэлнэ. Энэ нь удирдлага, ижил түвшний ажилтан, удирдлагад буй ажилтнуудын өгсөн үнэлгээг багтаадаг.
    • Мэргэжлийн ур чадварын үнэлгээ: Удирдах ажилтны үнэлгээ, мэргэжлийн шалгалт, практик ажлын гүйцэтгэлээр үнэлнэ.

    Ур чадварын үнэлгээний үе шатууд

    Ур чадварын үнэлгээ нь дараах үе шатуудаар хэрэгждэг:

    1. Төлөвлөлтийн үе шат: Жилийн төлөвлөгөө гаргах
    2. Бэлтгэл үе шат: Үнэлгээнд хамрагдах ажилтнуудыг тодорхойлох
    3. Үнэлгээ зохион байгуулах үе шат: Үнэлгээг хэрэгжүүлэх
    4. Үнэлгээний дүнг тогтоох үе шат: Үр дүнг тооцож, түвшин тогтоох
    5. Үр дүнд үндэслэн хэрэгжүүлэх арга хэмжээний үе шат: Сургалт хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулах, цалин урамшууллын зохицуулалт хийх

    Ур чадварын үнэлгээний үр дүн ба нэмэгдэл

    Ур чадварын үнэлгээний дүнгээр ажилтнуудын цалинд нэмэгдэл олгох боломжтой. Энэ нь ажилтнуудыг өөрсдийгөө хөгжүүлэхэд урамшуулал болдог. Нэмэгдлийн төрлүүд:

    • Мэргэшсэний нэмэгдэл: Мэргэжлийн чиглэлээр “Мэргэшсэн” зэрэг авсан тохиолдолд
    • Албан тушаалын нэмэгдэл: Албан тушаал нэмэгдсэн, төсөл хариуцсан тохиолдолд
    • Удаан жил ажилласны нэмэгдэл: Мэргэжлээрээ болон тухайн байгууллагад удаан жил ажилласан тохиолдолд

    Мөн үндсэн, удирдах болон мэргэжлийн ур чадварын үнэлгээний түвшингээс хамааран нэмэгдэл олгож болно.

    Дүгнэлт

    Ур чадварын үнэлгээ нь байгууллагын хүний нөөцийн менежментийн чухал хэсэг бөгөөд ажилтнуудын хөгжил, байгууллагын өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Үнэлгээний систем нь шударга, ил тод байх нь ажилтнуудын ажлын сэтгэл ханамж болон гүйцэтгэлд эерэгээр нөлөөлдөг.

    Таны байгууллага ур чадварын үнэлгээний системээ хэрхэн хөгжүүлж, боловсронгуй болгож байна вэ? Энэ талаар санал бодлоо хуваалцана уу.

    Унших: Ажлын байран дээрх бүтээмжээ нэмэгдүүлэх аргууд

    Ламбда бол байгууллагуудад шилмэл талентуудыг амжилттай, хурдан, үр дүнтэй сонгоход туслах ухаалаг шийдэл юм. Хэрэв та байгууллагадаа зөв хүн сонгохыг хүсч, цаг хугацаа, нөөцөө хэмнэхийг зорьж байгаа бол Ламбда нь таны хамгийн сайн түнш болох болно. Шилмэл талентуудыг сонгох, тэдний ур чадварыг хурдан баталгаажуулахад Ламбда танд туслах болно.

  • Ажлын ярилцлагын асуултын төрлүүд

    Ажлын ярилцлагын асуултын төрлүүд

    Унших: Ажлын ярилцлагад түгээмэл ирдэг асуултууд болон тэдгээрт хэрхэн оновчтой хариулах вэ?

    Хэрвээ та ажил орох хүсэлтээ илгээн ажил олгогчоос ажлын ярилцлагад оролцох санал авсан бол түүний дараагаас эхлэн ажлын ярилцлагад амжилттай оролцохын тулд ярилцлагын асуултуудын төрөл бүрийн онцлогийг мэдэх нь чухал. Энэ нь таныг зөв бэлтгэх, өөрийгөө хамгийн сайн байдлаар илэрхийлэхэд туслах болно. Доорхи асуултын төрлүүд нь ажлын ярилцлагадаа өргөн ашигладдаг асуултын төрлүүд бөгөөд та эдгээрийг мэдэж, бэлтгэлтэй байснаар ажлын байрны ярилцлагад амжилттай оролцож ажлын санал авах боломж нэмэгдэх юм.

    1. Нээлттэй асуултууд (Open-ended Questions)

    Эдгээр төрлийн асуултууд нь таныг олон талаас нь таньж мэдэхийг зорьж, чөлөөтэй ярилцах боломж олгодог. Нээлттэй асуулт нь танд амжилттай ярилцлага хийхэд шаардлагатай мэдээллийг илүү тодорхой болгож өгдөг. Жишээ нь:

    • Таны хамгийн хүчтэй давуу тал юу вэ?
    • Өмнөх ажлынхаа туршлагаас хамгийн их сургамж авсан зүйл юу байсан бэ?
    • Таны бодлоор энэ ажлын байранд амжилттай ажиллахад юу хамгийн чухал вэ?

    Зөвлөмж: Энэ төрлийн асуултад хариулахдаа өөрийн ур чадвар, туршлага, амжилттай хийсэн ажлуудыг онцлох хэрэгтэй. Ингэснээр ажил олгогч таны хариултаас таны ур чадвар, мэдлэг туршлагыг олж харах боломжтой юм.

    2. Нөхцөл байдлын асуултууд (Situational / Hypothetical Questions)

    Энэ төрлийн асуултаар таныг бодит амьдралд тохиолдож болох нөхцөл байдалд хэрхэн хариу үйлдэл хийхийг шалгадаг. Асуулт нь таны шийдвэр гаргах чадвар, асуудал шийдвэрлэх арга барилыг тодорхойлох зорилготой. Жишээ нь:

    • Танай багийн гишүүд хоорондоо санал зөрөлдсөн үед та хэрхэн асуудлыг шийдэх вэ?
    • Хэрвээ таны хийж байгаа ажилд тань гэнэтийн саад тотгор гарвал, та хэрхэн шийдвэрлэх вэ?

    Зөвлөмж: Хэрэв та өмнө ийм нөхцөл байдалд орж байгаагүй бол, хэрхэн шийдвэрлэх талаар өөрийн бодож байгаа бодлоо чөлөөтэй хуваалцаж болно. Хэрвээ өмнө нь энэ асуудлуудтай тулгарч байсан бол өмнөх туршлагаа ашиглан хариулах нь оновчтой.

    3. Зан төлөвийн асуултууд (Behavioral Questions)

    Эдгээр асуултууд нь таны өнгөрсөн ажлын болон бусад туршлагаас үндэслэн асуугддаг. Энэ төрлийн асуултаар таныг тодорхой үйлдлүүдийг хэрхэн хийсэн талаар тодорхой жишээгээр харуулж өгөхийг хүсдэг. “Нэг удаа…” эсвэл “Ямар нэгэн нөхцөлд…” гэх мэт хариулт шаардсан асуултууд их байдаг. Жишээ нь:

    • Танд ямар нэгэн хүнд шийдвэр гаргах шаардлага тулгарсан уу? Хэрхэн түүнийгээ шийдвэрлэсэн бэ?
    • Танай багийн гишүүн таны өмнө ямар асуудал гаргасан тохиолдолд та ямар хариу үйлдэл үзүүлэх бэ?
    • Таны амжилттай дуусгасан хамгийн том төсөл юу байсан бэ?

    Зөвлөмж: STAR (Situation, Task, Action, Result) аргачлалаар хариулт өгөх нь үр дүнтэй. Тодорхой жишээ, үйл явц, үр дүнг нарийвчилсан тайлбарлаж өгөөрэй.

    Унших: Ажлын ярилцлагад хэрхэн оновчтой хариулах вэ? STAR, CAR, PAR, SOAR Аргачлалуудын тухай

    4. Техникийн болон мэдлэгийн асуултууд (Technical Questions)

    Эдгээр асуултууд нь таны мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвар, шаардлагатай программ хангамж болон системийн талаар асуудаг. Ярилцлага авагч таны мэдлэгийн түвшинг шалгах зорилготой. Жишээ нь:

    • Та ямар програм хангамж ашигладаг вэ?
    • Өмнө нь SQL ашиглаж байсан уу?
    • Та энэ технологийг хэр сайн мэдэх вэ?

    Зөвлөмж: Хэрэв та мэдэхгүй зүйл асуувал, хариулахдаа өөрийнхөө өмнө нь хийж байсан төслийг, үүнтэй холбоотой мэдлэг, чадвараа харуулж болно. Мөн шинэ зүйлсийг хурдан сурах чадвартай гэдгээ онцлох нь зөв.

    Унших: Ажлын Ярилцлагын Үеэр Өөрийгөө Оновчтой Илэрхийлэх Аргууд

    5. Харилцааны асуултууд (Communication Questions)

    Энэ төрлийн асуултууд таны бусадтай харилцах чадварыг шалгадаг. Тухайлбал, та олон хүнтэй хэрхэн зөв зохион байгуулалттай харилцаж ажиллах, сөрөг нөхцөлд хэрхэн хариу үйлдэл үзүүлэх зэрэг чадваруудыг шалгана. Жишээ нь:

    • Та сөрөг хариу авсан тохиолдолд хэрхэн хариу үйлдэл хийдэг вэ?
    • Багийн гишүүдтэйгээ хэрхэн хамтран ажилладаг вэ?
    • Хэрвээ ажил дээрээ сэтгэл санаа тавгүй байвал та хэрхэн асуудлыг шийддэг вэ?

    Зөвлөмж: Харилцааны ур чадварыг тодорхой жишээн дээр харуулж, асуудал шийдвэрлэх, баг хамт олонтой хамтран ажиллах чадвараа илэрхийлэх нь чухал.

    6. Бүтээлч асуултууд (Trick / Out-of-the-Box Questions)

    Эдгээр асуултууд нь таны сэтгэн бодох чадварыг шалгах зорилготой. Эдгээр асуултууд ихэвчлэн гэнэтийн, амьдралтай шууд холбоогүй байдаг. Тухайлбал:

    • Хэрэв та ямар ч супер хүч чадвартай байвал, ямар хүчтэй байхыг хүсэх вэ?
    • Хэрэв та цаг хугацаагаар аялж чаддаг байсан бол, ямар цаг үед очих байсан вэ?
    • Таныг юу хамгийн их сэтгэлийг тань татдаг вэ?

    Зөвлөмж: Эдгээр асуултанд зөв эсвэл буруу хариулт байдаггүй бөгөөд таны сэтгэн бодох, бүтээлч байдал, өөрийгөө илэрхийлэх чадварыг шалгадаг. Эдгээр асуултанд хариулахдаа санаа зоволтгүй, өөрийн бодлоос хуваалцаж болно.

    Ажлын ярилцлагын асуултууд нь танд олон талт ур чадварыг шалгах боломж олгодог. Тиймээс бэлтгэлтэй байх, өөрийн туршлага, мэдлэг, ур чадваруудаа зөв илэрхийлэх нь таны амжилттай ярилцлага хийх үндэс болно.

  • Сонгон шалгаруулалтын процесс ба хэрхэн амжилттай давах вэ?

    Сонгон шалгаруулалтын процесс ба хэрхэн амжилттай давах вэ?

    Сонгон шалгаруулалт нь ажилд орох өргөдөл гаргагчид болон ажил олгогчдын хоорондох гол харилцааны нэг хэсэг бөгөөд энэ нь хүн бүрийн карьерийн замыг тодорхойлох чухал үе шат юм. Сонгон шалгаруулалт зөвхөн ажлын байрны шаардлагыг хангахаас гадна, ажилтны ур чадвар, туршлага, бие даан ажиллах чадвар, багтай ажиллах чадвар, сэтгэлзүй, үнэт зүйлс болон байгууллагын соёлыг хэрхэн тохирох зэрэг олон хүчин зүйлийг шалгадаг. Тиймээс энэ процессыг амжилттай давахын тулд сайн бэлтгэх, өөрийгөө зөвөөр илэрхийлэх, багаар ажиллах, мэдлэг, ур чадвараа хамгийн сайн түвшинд хүргэх шаардлагатай байдаг.

    1. Сонгон шалгаруулалтын процесс

    Сонгон шалгаруулалт гэдэг нь ажил олгогч, байгууллагуудын өргөдөл хүлээн авч, түүнийгээ шүүн тунгаан, хамгийн тохиромжтой ажилтныг сонгон шалгаруулах үйл явц юм. Энэ процесс нь дараах үе шатуудтай байж болно:

    1. Өргөдөл хүлээн авах – Өргөдөл гаргасан хүмүүсийг судалж, анкет, резюмэг шалгах.
    2. Урьдчилсан ярилцлага – Хамгийн тохиромжтой хүмүүстэй онлайн эсвэл утсаар ярилцлага хийж, тэдний ур чадвар, туршлага, сонирхлыг шалгана.
    3. Албан ёсны ярилцлага – Байгууллагын удирдлага эсвэл HR-ийн төлөөлөлтэй биечлэн ярилцлага хийж, хүнээ тодорхойлон шалгана.
    4. Шалгалт, үнэлгээ – Зарим тохиолдолд ажилтанд зарим даалгавар өгөх буюу сэтгэл зүйн эсвэл ур чадварыг үнэлэх тестүүдийг ашигладаг.
    5. Сонгон шалгаруулалт дуусгах – Хамгийн тохиромжтой хүнээ сонгон шалгаруулан ажилд авна.

    2. Сонгон шалгаруулалтад амжилттай оролцох зөвлөмжүүд

    1. Өргөдөл, CV-ээ сайжруулж, тодорхой болгох

    Сонгон шалгаруулалтын анхны шатанд таны өргөдөл болон CV чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Тиймээс эдгээр бичиг баримтаа тодорхой, цэгцтэй, мэргэжлийн хандах хэрэгтэй.

    • Өргөдөл – Хөдөлмөрийн зах зээлийн шаардлагад нийцсэн, шинэлэг, тодорхой үгсээр өргөдлөө бичих.
    • CV – Та өөрийн туршлага, ур чадвараа бүх заруудад нэг ижил биш, эсрэгээрээ тухайн ажлын байрны тодорхой шаардлагад нийцүүлэн, онцолж тавьж бичих хэрэгтэй. Үүний тулд зарим тохиолдолд CV-ээ тухайн ажлын байрны нөхцөлд тохируулан засварлах нь ашигтай.

    Унших: Хүчирхэг CV хэрхэн бичих вэ? (+CV хөрвүүлэгч AI)

    2. Сайн бэлтгэлтэй ярилцлага хийх

    Ярилцлагад оролцохын өмнө тухайн компанийн түүх, үйл ажиллагаа, соёл, зах зээл дээрх байр суурийг сайн судалж, хэрхэн ажиллах хүсэлтэй байгаагаа ойлгуулах шаардлагатай.

    • Өөрийгөө танилцуулах – Ярилцлагад тухайн компанид тохирох ур чадвар, туршлагыг яаж хэрэглэж, үр дүнд хүргэхээ ойлгуулах нь чухал.
    • Тодорхой жишээ ашиглах – Өмнөх ажлын туршлага, амжилт, асуудал шийдвэрлэх чадвараа тодорхой жишээтэйгээр хуваалцаж ярь.

    3. Эерэг хандлага болон итгэлцлийг харуулах

    Ярилцлага болон харилцаа бүхэнд эерэг хандлага, итгэлцэл чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Энэ нь таны өөртөө болон ажлын орчны талаар таны санаа бодлыг илтгэнэ.

    • Өөртөө итгэх – Өөрийн чадвар, туршлагад итгэлтэй байж, чөлөөтэй ярилцах нь чухал.
    • Эерэг хандлага – Таны биеэ авч явах байдал, харилцааны хэмнэл нь эерэг хандлагыг илтгэнэ. Байгууллагад үнэнч, сэтгэл гаргаж ажиллах чадвар чухал.

    4. Ажлын байрны шаардлагад нийцсэн ур чадвар хөгжүүлэх

    Тухайн ажлын байрны ур чадваруудын жагсаалтыг сайн ойлгох нь амжилттай сонгон шалгаруулах үйл явцад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Тиймээс шаардлагатай ур чадварыг сайтар эзэмших, сургалтууд болон нэмэлт мэдлэг олж авах нь танд нэмэлт давуу тал болох болно.

    5. Сэтгэл зүйгээ бэлдэж, өөрийгөө сорих

    Сонгон шалгаруулалт процесс нь зарим тохиолдолд олон төрлийн шаардлагаас үүдэлтэйгээр таньд ихээхэн стресстэй нөхцөл байдлыг үүсгэж магадгүй. Тиймээс сэтгэл зүйгээ зөв байлгаж, эрсдэлтэй нөхцөлд ч тайван байх нь чухал.

    • Сэтгэл зүйгээ бэлдэж – Сайн бэлтгэх нь танд сэтгэл зүйн бэлэн байдлыг нэмэгдүүлнэ.
    • Гэрийн даалгавраа хийх – Өөрийгөө илэрхийлэх, ярилцлаганд амжилттай оролцох боломжийг нэмэгдүүлэхийн тулд өөрийнхөө болон компанийн талаарх судалгаа хийх хэрэгтэй.

    3. Амжилттай сонгон шалгаруулалтаас хойш

    Таныг сонгон шалгаруулалтад тэнцсэн тохиолдолд, цаашдын алхмууд чухал үүрэгтэй. Энэ нь таны ирээдүйн амжилтын үндсийг тавьж өгнө. Та ажилд орсон эхний өдрөөсөө эхлэн бүрэн хариуцлагатай, эерэг хандлагатай байж, баг хамт олонтойгоо хамтран ажиллах нь амжилттай үр дүнгээ өгөх болно.

    Сонгон шалгаруулалтын процесс нь зөвхөн тухайн ажлын байрны шаардлагад нийцсэн хүнийг олохоос гадна байгууллагын соёл, зорилго, амжилтад хүрэх замыг ч тодорхойлох үйл явц юм. Тиймээс энэ процессыг зөв ойлгож, ур чадвар, мэдлэг, сэтгэл зүйгээ зөв түншлэх нь таны карьерийн амжилттай холбоотой чухал хүчин зүйлс юм.