Lambda Blog

Category: Ур Чадвар

  • Туршлага багатай хүмүүст тохирох ажлын байр

    Туршлага багатай хүмүүст тохирох ажлын байр

    Өнөөдөр ажил хайж буй залуус, ялангуяа их сургуулиа төгсөөд удаагүй байгаа шинэ төгсөгчид, гадаадад амьдарч байгаад ирсэн хүмүүс, хэсэг хугацаанд албан ажлаас завсарлага авсан залуус, эсвэл хүүхдээ асраад карьер төлөвлөлтөө түр хойшлуулсан эмэгтэйчүүдийн хувьд хамгийн түгээмэл тулгардаг асуудал бол ажлын туршлага дутмаг байх явдал байдаг. Ажил олгогчид туршлагатай хүн хайж байхад өөрийгөө хангалттай биш мэт мэдрэх буюу “Би яг юу хийж чадах вэ?”, “Надад боломж байгаа юу?” гэсэн эргэлзээ, түгшүүр олон хүний сэтгэл дотор төрөх нь бий.

    Гэвч энэ бүхэн таныг зогсоох ёсгүй бөгөөд туршлагагүй байлаа гээд ажилтай болж чадахгүй гэсэн үг огтхон ч биш юм. Харин ч эсрэгээрээ өөрийгөө хөгжүүлж, суралцаж, ажлын ертөнцөд хөл тавих, боломжоо нээх хэрэгтэй билээ. Хамгийн гол нь өөрт тохирсон түвшний ажлын байрыг олж харах, түүнийгээ зоригтойгоор сонгож, өөрийгөө сорих урам зоригтой байх нь чухал.

    Ажил гэдэг бол зөвхөн туршлага дээр тулгуурладаг зүйл биш. Тэр ч утгаараа хувь хүний хандлага, хичээл зүтгэл, сурах хүсэл зэрэг нь ажил олгогчдын хамгийн үнэлдэг чанаруудын нэг болсоор байна. Тиймээс өөртөө итгэж, ажлын байраа олоход чинь туслах боломжуудыг эрэлхийлэх нь таны карьерын зөв зам байж чадна. Туршлага тэр бүр шаарддаггүй зарим боломжит ажлын байруудыг та бүхэнд танилцуулъя:

    Туршлага шаарддаггүй ажлын байрнууд

    1. Худалдааны зөвлөх (касс, дэлгүүрийн ажилтан гэх мэт)

    Энэ төрлийн ажлууд нь хүнтэй харьцах чадвар, хариуцлага, түргэн сэтгэх чадвар шаардах бөгөөд өмнөх ажлын туршлага заавал шаарддаггүй. Ихэнх дэлгүүр, супермаркет, барааны дэлгүүрүүд анхан шатны сургалт чиглүүлэг өгдөг тул оюутан, шинэ төгсөгчдөд ч мөн тохиромжтой. Мөн цаг нь уян хатан, ээлжээр ч ажиллах боломжууд зарим газар олгодог.

    2. Оффисын туслах ажилтан

    Зарим байгууллагууд баримт бүрдүүлэх, бичиг цаасны ажил хийх туслах ажилтнуудыг ажилд авахдаа ажлын туршлага шаардахгүй, зөвхөн бага зэргийн компьютерийн мэдлэгтэй, хурдан шуурхай байхыг хүсдэг. Энэ бол оффисын орчинд дадлагажих маш сайн боломж юм.

    3. Харилцагчийн үйлчилгээний ажилтан (call center)

    Утас, мессеж, и-мэйлээр хэрэглэгчдэд мэдээлэл өгөх, гомдол хүлээн авах зэрэг ажлууд туршлагагүй хүмүүст зориулсан анхан шатны түвшний ажилд ордог. Сайн сонсох чадвар, эелдэг харилцаа, сэргэлэн бөгөөд идэвхтэй байх зэрэг нь энэ төрлийн ажлын гол шалгуур билээ.

    4. Жолооч, хүргэлтийн ажилтан

    Хэрвээ та жолооны үнэмлэхтэй бол хүргэлтийн үйлчилгээ, таксины жолооч, бараа тээвэрлэгч зэрэг ажлууд руу орж болно. Туршлагагүй байсан ч жолооны ур чадварт тулгуурлан орлоготой болж чадна. Үүнд замаа сайн мэддэг, харилцааны чадвартай, машин техникийн суурь мэдлэгтэй байх нь бүтээмжийг илүү нэмэгдүүлэх юм.

    5. Үйлчлэгч, цэвэрлэгээний ажилтан

    Энэ бол тогтмол орлоготой, тогтвортой ажлуудын нэг. Гэр цэвэрлэх, оффис цэвэрлэх, зочид буудал, үйлчилгээний байгууллагад үйлчлэгчээр ажиллахад ихэнх тохиолдолд ажлын туршлага шаардахгүй.

    6. Хэвлэл мэдээлэл, сошиал медиа туслах

    Тренд мэдэрдэг, контент бүтээх дуртай хүмүүс Facebook, TikTok, Instagram хуудсуудад контент бэлтгэх, сториг зохиох зэрэг ажлыг албан байгууллагууд танд фриланс хэлбэрээр санал болгож болно. Туршлагагүй байсан ч сонирхолд тулгуурлах учир өөрийн сошиал хуудсаараа дамжуулан ажлаа харуулах боломжтой.

    7. Бариста, кофе шоп-н ажилтан

    Богино хугацааны сургалтад хамрагдаж, заавар чиглүүлэг авахад энэ ажлыг хэрвээ та сонирхож байвал заавал удаан хугацааны туршлагыг танаас шаардахгүй. Ингэхдээ харин харилцааны чадвартай, хариуцлагатай байх нь чухал юм.

    8. Цэцэг, бэлэг дурсгалын дэлгүүрт ажиллах

    Мөн энэ төрлийн ажил нь сонирхолтой бөгөөд та хэрэглэгчдэдээ өдөр тутам аз жаргалыг бэлэглэж, баярын дурсамжийг нь хуваалцах гэгээлэг ажил юм. Та төрөл бүрийн бэлэг боох, савлах, цэцгийн баглаа бэлдэхэд тодорхой хэмжээний заавар зөвлөгөөг бусдаас авч болно эсвэл интернэт орчноос дүрс бичлэг үзээд дуурайгаад сурах ч боломжтой.

    CV-гээ lambda -гын AI-р шинэчилж, талентаар бүртгүүлээрэй. Дараагийн ажлаа амжилттай олоход тань бид тусална. 

    Ажлын ярилцлагад бэлдэхэд анхаарах зүйлс

    • CV/анкет сайн бичих: Хэдийгээр туршлагагүй ч хичээл сурлагын амжилт, сайн дурын ажил, хувь хүний зөөлөн ур чадвар болон хандлагаа тодорхой бичих.

    • Ур чадвараа онцлох: Компьютер дээр ажиллах чадвар, хэлний мэдлэг, зохион байгуулах чадвар зэрэг нь давуу тал болно.

    • Идэвхтэй, суралцах хүсэлтэй гэдгээ харуулах: Туршлагаас илүүтэйгээр ажилд эзэмших эрмэлзэл чухал.

    Ажилд орохын тулд заавал олон жилийн туршлагатай байх шаардлагагүй. Хамгийн чухал нь зорилготой, тууштай, суралцах хүсэлтэй байх явдал юм. Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд туршлагагүй болон туршлага багатай хүмүүст тохирох олон боломжууд нээлттэй байдаг тул өөрт тохирсон ажлыг хайж, эхний алхмаа зоригтой хийгээрэй.

    Илүү олон ажилд орох зөвлөгөө, ярилцлагад бэлтгэх арга, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг манай LAMBDA платформоос аваарай.  

    Холбоотой нийтлэл унших: Төгсөгчдөд зориулсан анхны ажлаа олох зөвлөгөө

  • Хэрхэн Монголд амьдрангаа дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болох вэ?

    Хэрхэн Монголд амьдрангаа дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болох вэ?

    Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд ажиллах боломж заавал гадаадад амьдрах, гадаадад боловсрол эзэмшихтэй  холбоотой байх албагүй. Та Монголдоо суугаа ч дэлхийн томоохон компанид ажиллаж, олон улсын төсөл дээр туршлага хуримтлуулж, дэлхийтэй холбогдсон мэргэжилтэн болж чадна. Гол нь зөв чиглэл, тууштай чадвар хөгжүүлэлт, зөв платформыг ашиглах л юм.

    Монголд амьдарч буй олон залуус зайнаас ажиллах боломжийг ашиглан гадаад зах зээлд өөрийгөө таниулж, өндөр цалин, уян хатан ажлын орчин, олон улсын багт хамтран ажиллаж байна. Энэ бол боломж төдийгүй шинэ үеийн мэргэжилтнүүдийн сонголт болжээ.

    Монголдоо байнгаа  дэлхийн хэмжээнд ЯМАР АЖИЛ хийж болох вэ?

    Оршин сууж буй газар тань биш, харин ур чадвар, харилцааны соёл, зохион байгуулалт, дижитал хэрэгсэл ашиглах чадамж тань гадаад, дотоодын ажил олгогчдын хувьд хамгийн чухал шалгуур болжээ. Зайнаас ажиллахын тулд заавал IT мэргэжилтэн байх шаардлагагүй бөгөөд таны англи хэлний мэдлэг, оффисын үндсэн программ ашиглах чадвар байхад хангалттай ажлын чиглэл олон байна.

    Тухайлбал, харилцагчийн үйлчилгээний ажилтан (Customer Support) нь хэрэглэгчийн асуултад онлайн орчинд шуурхай, мэргэжлийн түвшинд хариу өгөх чадвартай байхыг л шаарддаг. Орчуулга болон бичгийн редактор нь хэлний мэдлэгээ ашиглан чанартай бичвэр, албан бичиг боловсруулахад чиглэдэг бол виртуал туслах буюу Virtual Assistant нь уулзалт товлох, e-mail хариулах, тайлан гаргах гэх мэт өдөр тутмын менежментийн ажлуудыг хариуцдаг. Эдгээр ажлуудыг та ч бас Монголдоо байнгаа хийж болно.

    Мөн график дизайны чадвараа сайжруулж визуал контент бүтээх, сошиал медиа менежерээр ажиллан бизнесүүдийн цахим орчинд харагдах байдлыг хариуцах, судалгаа болон дата оруулалтын ажилд оролцох, дижитал маркетинг, e-mail кампанит ажлыг удирдах, SEO стратеги боловсруулах зэрэг карьерын чиглэлүүд танд нээлттэй байна.

    Эдгээрийн ихэнх нь англи хэлтэй, интернэттэй, үндсэн оффисын хэрэгсэл, дижитал платформуудыг ашиглаж чаддаг хэн бүхэнд боломжийн хаалгыг нээж өгдөг. Тиймээс таныг дэлхийтэй холбох дараагийн шат хаанаас ч эхэлж болно.

    Дижитал чадвараа шат ахиул

    Интернэт холболттой хэн бүхэн дэлхийтэй холбогдож чаддаг болсон энэ үед дижитал ур чадвар бол суурь хэрэгцээ. Excel, Google Docs, Notion зэрэг оффисын хэрэгслүүдээс эхлээд, Canva, ChatGPT болон бусад бүх AI сайт, Trello, Slack зэрэг ажлын хэрэгслүүдийг эзэмшсэн байхад та хаана ч ажлын орчинд бэлэн байна гэсэн үг.

    Суралцахад туслах эх сурвалжууд:

    Зайнаас ажиллах боломжуудыг хаанаас олох вэ?

    Англи хэлтэй, үндсэн дижитал чадвартай хэн бүхэн дараах сайтуудаас олон улсын болон зайнаас ажиллах боломжуудыг олох боломжтой:

    Зайнаас ажил олгодог гол платформууд:

    • LinkedIn Jobs – Remote гэсэн шүүлтүүрээр олон ажлын байр гардаг.
    • We Work Remotely – Бүх ажлууд нь зайнаас хийх боломжтой.
    • Remote OK – Remote ангилал бүхий tech болон non-tech ажлууд.
    • Upwork, Fiverr – Жижиг, том төслөөр ажиллах фриланс платформууд.
    • Jobspresso – Хөгжүүлэгч, маркетер, бичгийн мэргэжилтнүүдэд зориулсан.
    • AngelList Talent – Startup болон remote ажилд төвлөрсөн платформ.

    Lambda Global зөвлөмж: хайлтаа хийхдээ “remote”, “freelance”, “work from home”, “virtual assistant” гэх мэт түлхүүр үгсийг ашиглаарай.

    Интернэт орчинд ӨӨРИЙГӨӨ ТАНИУЛАХ

    Та интернэтэд өөрийгөө “харагдахуйц”, “олдохуйц” байлгавал танд ажлын санал аяндаа орж ирэх өндөр магадлалтай. Ажил олгогчид таныг Google хайлт хийж шалгах нь энгийн үзэгдэл болсон тул өөрийгөө оновчтой, итгэл төрүүлэх байдлаар танилцуулах хэрэгтэй.

    LinkedIn бол таны хамгийн гол суурийн нэг. Зураг, товч танилцуулга, туршлага, ур чадварууд англи хэл дээр, мэргэжлийн түвшинд бүрэн бөглөгдсөн байх нь ажил хайх болон олон улсын зах зээлд хандахад онцгой чухал.

    Portfolio эсвэл Notion танилцуулга нь таны хийж байсан ажлууд, төслүүдийг хялбар, ойлгомжтой байдлаар харуулах хэрэгсэл. Ялангуяа дизайнер, орчуулагч, зохиолч,  Web хөгжүүлэгчдэд хэрэгтэй.

    Бичвэр ба контент ч мөн хүчтэй хэрэгсэл. WordPress, Medium, LinkedIn дээр өөрийн салбарын тухай хуваалцах, санал бодлоо илэрхийлэх нь таныг бодлоготой, мэргэжлийн хандлагатай хүн гэдгийг илтгэнэ.

    Харин уран бүтээлч, visual контент бүтээгч талдаа хүн бол Instagram, YouTube, TikTok зэрэг платформ дээр өөрийн ур чадвар, процесс, бүтээлийг хуваалцах нь ихээхэн анхаарал татах боломжийг олгодог. Контент бүтээх нь зөвхөн дагагч нэмэх биш, ажил олгогчдод бодитоор өөрийгөө “харуулах” хэрэгсэл болдог.

    Мэдлэгээ тогтмол шинэчил, СУРАЛЦ

    Та онлайн сургалтуудаар дамжуулан мэдлэгээ тогтмол шинэчилж чадна. Жишээлбэл Youtube,  LinkedIn Learning, Google Career Certificates, HubSpot Academy зэрэг платформууд олон улсын чанартай, үнэ төлбөргүй эсвэл боломжийн үнэтэй сургалтууд санал болгодог.

    Мөн олон улсын webinar, workshop-т оролцох, өөрийн салбарын Discord болон Slack community-д гишүүнчлэлтэй байх нь шинэ чиг хандлага, технологи, сэтгэлгээтэй танилцах сайхан боломж болно. Glassdoor, Indeed зэрэг сайтаар дамжуулан гадаадын компаниудын соёл, ажлын байрны нөхцөл, цалингийн мэдээллийг судалж, өөрт тохирох орчныг илүү мэдрэх боломжтой.

    Сүүлийн үед Google, Meta, IBM зэрэг технологийн аварга компаниуд олон улсын чанартай онлайн сургалтуудыг гаргаж, төгсөгчдөдөө албан ёсны сертификат олгож эхэлсэн. EdX, Coursera, Udemy зэрэг платформууд дээрээс та “Google IT Support”, “Meta Social Media Marketing”, “UX Design” зэрэг хөтөлбөрүүдийг авч болно.

    Эцэст нь хэлэхэд хаана амьдарч, ямар гарал үүсэлтэй байх чинь биш, хэрхэн ажиллаж, хөгжиж байгаа чинь дэлхийн түвшний мэргэжилтэн болохыг тодорхойлдог. Олон улсын орчинд ажиллах хүсэлтэй бол, хаанаас ч, хэзээ ч эхэлж болно. Гол нь амбиц, суралцах хүсэл, нээлттэй сэтгэлгээ, хэлний чадвар хэрэгтэй.

    Монголдоо ажиллах нь ч олон үнэ цэнтэй чадварыг хөгжүүлдэг. Үндэсний соёлдоо суурилсан давуу тал, уян хатан байдал, шийдэл олох ур чадвар гээд гадаадад ч хэрэгтэй чанарууд ч Монголд их бий. Үүний тулд та Lambda Global -тай үргэлж цуг байгаарай. 

    Гадаад валютаар цалинжих, олон улсын туршлага хүсэж байвал, тасралтгүй суралцаж, өөрийгөө хөгжүүлсээр байх нь чухал. Монголд байнгаа ч дэлхийн түвшинд ажиллах боломж бий — гол нь зөв хандлага, зөв бэлтгэл юм. 

  • Цагийн менежмент гэж юу вэ? Үр ашигтай цаг ашиглалт таны амжилтын үндэс

    Цагийн менежмент гэж юу вэ? Үр ашигтай цаг ашиглалт таны амжилтын үндэс

    Өнөөдөр, өчигдөр болон маргаашийн ялгаа ердөө 24 цагт багтана. Энэ 24 цагийг хэрхэн зарцуулж буйгаас хүний амьдралын чанар, амжилт, сэтгэл ханамж, эрүүл мэнд, харилцаа гээд бүхий л зүйл хамаарна. Цаг бол мөнгө шиг хурдан урсдаг, гэхдээ түүний үнэ цэнэ нөхөгдөшгүй.

    Цагийн менежмент гэж юу вэ?

    Цагийн менежмент гэдэг нь хүн өөрийн өнгөрүүлж буй цаг хугацаагаа зөв төлөвлөж, оновчтой ашиглах чадвар юм. Бид өдөр бүр ижил 24 цагтай ч, энэ цагийг хэрхэн зарцуулж буйгаас хамаарч амжилт, бүтээмж, амьдралын чанар өөр өөр байна.

    Жишээ нь: Хоёр хүн ижил ажил хийдэг гэж бодъё. Нэг нь өглөө босоод ажлаа төлөвлөж, хамгийн чухлаас нь эхэлдэг. Нөгөө нь юу түрүүнд хийхээ мэдэхгүй байсаар өдөржин завгүй хэрнээ бага зүйл амжуулдаг.  Уг жишээнээс үзэхэд ажлын хэмжээ биш, ажлыг хэрхэн зохион байгуулж байгаа нь чухал болох нь харагдана.

    Цагийн менежментгүй амьдралын сөрөг үр дагавар:

    Сүүлийн жилүүдэд дэлхий даяар цагийн менежментгүй байдлаас үүдэлтэй стресс, сэтгэл гутрал, ажлын ядаргаа эрс нэмэгджээ.

    • Statista (2023): Оффисын ажилчдын 60% нь ажил-амьдралын тэнцвэргүй байдлаас болж сэтгэл гутралд өртдөг.

    • Америкийн Сэтгэл судлалын нийгэмлэг (APA): Ажлын стрессийн 41% нь хугацаанд амжихгүй, ачаалал ихтэй холбоотой.

    • Gallup (2022): Менежментийн асуудалтай ажилчид бүтээмжгүй өдрүүдийн улмаас нийт ажлын бүтээмжээ 20%-иар алддаг.

    Цагаа зөв төлөвлөхийн ач тусыг хамтдаа мэдэцгээе.

    Цагийн менежмент нь зөвхөн ажлын үр дүн бус, амьдралын чанарт ч шууд нөлөөлдөг.

    • Harvard Business Review: Өдөр тутмын төлөвлөгөөтэй ажилчид 25-30%-иар илүү бүтээмжтэй байдаг.

    • Brian Tracy: Өдөрт ердөө 15–20 минут төлөвлөх нь 1–2 цаг хэмнэдэг.

    • Dominican University of California: Зорилгоо бичиж тэмдэглэсэн хүмүүсийн 70% нь зорьсон амжилтдаа хүрдэг. Тэгэхээр одооноос цагаа төлөвлөж, амьдралаа хөнгөвчлөх алхмуудад суралцахыг хичээгээрэй. Танд хэрэг болох хэдэн аргыг хуваалцая.

    Цагийг зөв удирдах шилдэг аргууд:

    1. Eisenhower Matrix — Яаралтай болон чухал ажлыг ялгах

    2. Pomodoro техник — 25 минут ажиллаж, 5 минут амрах алдарт зарчим

    3. Төлөвлөгч ашиглах — Google Calendar, Toodis, Notion зэрэг хялбар платформуудыг ашиглаад үзээрэй.

    4. Өдрийн зорилгоо тодорхойлох — Тодорхой, хэмжигдэхүйц, хугацаатай зорилтууд

    Хөдөлмөрийн зах зээл дэх цагийн менежментийн үнэ цэнэ:

    Өнөөдөр хөдөлмөрийн зах зээлд ажил олгогч, ажилтан хоёрын хоорондын харилцаа зөвхөн гүйцэтгэл бус, цаг ашиглалт, бүтээмж, хариуцлага зэрэг хүчин зүйлд тулгуурлаж байна. Цагийг оновчтой удирдаж чаддаг ажилтан нь итгэл төрүүлж, ажлын үнэлгээ нь өсдөг.

    Цаг бол амжилттай амьдралын үндэс

    Цаг хугацаа бол хүний мэдэлд байдаг хамгийн үнэ цэнтэй хөрөнгө юм. Түүнийг удирдаж сурна гэдэг нь зөвхөн ажлын үр дүнг нэмэгдүүлэх бус, амьдралын тэнцвэр, сэтгэл ханамж, зорилгын биелэлд хүрэх түлхүүр юм. Хэрвээ та өнөөдрийг хий дэмий өнгөрөөж байвал, маргааш таны хүссэн үр дүн гарахгүй байх нь гарцаагүй. Тиймээс “Би цагийг үр дүнтэйгээр ашиглаж байна уу, эсвэл цаг намайг удирдаж байна уу?” гэдэг асуултыг өөртөө үргэлж тавиарай.

    Цагаа үр дүнтэйгээр ашиглаж, өөрийн ур чадвар, мэдлэг туршлагаа бодитоор харахад тань Lambda.global-д  танд туслана. Яг одоо нэгдэж  шилмэл талентуудын нэг болон шилдэг төслүүдтэй холбогдоорой.

  • Цалингаа нуух уу, ил тод байлгах уу?

    Цалингаа нуух уу, ил тод байлгах уу?

    Сарын цалин чинь хэд вэ? гэдэг асуулт олон хүнд хувийн амьдрал руу нь халдаж байгаа мэт эвгүй сэтгэгдэл төрүүлдэг. Манай улсад үйл ажиллагаа явуудж буй дийлэнх байгууллагын ажилчид цалингаа бие биедээ хэлдэггүй, удирдлагууд ч энэ талын мэдээллийг хаалттай байлгахыг илүүд үздэг. Гэтэл энэхүү “цалингийн нууцлал” нь үнэндээ шударга бус байдлыг далдлах, нэгэндээ үл итгэх уур амьсгалыг бүрдүүлэхийн эхлэл юм.

    Яагаад хүмүүс цалингаа нууцалдаг вэ?

    “Миний цалин бусдаас зөрүүтэй байх вий гэх айдас , цалингаа нууцалж бусдад хэлэхгүй байх нь “ёс суртахуун” гэх мэт түгээмэл ойлголт нь цалингаа нууцлах шалтгааны нэгээхэн хэсэг. Мөн доорх хэдэн шалтгаантай ч холбоотой:

    • Цалин бусдаас ялгарах вий гэх айдас

    • Цалингаа нууцлахыг ёс суртахуун гэж үзэх

    • Ажилчдын хоорондын атаархал, үл ойлголцол үүсэхээс сэргийлэх

    • Удирдлагуудын дарамтыг бууруулах гэсэн шалтгаанууд голлодог

    Зарим тохиолдолд цалинг ил тод зарласнаар ажилчид хоорондын үл ойлголцол, нэгэндээ атаархах, удирдах албан тушаалтанд дарамт үүсэх гэх мэт эрсдэл үүсдэг байна. Гэвч эдгээрийг ажилчидтай харилцан тохиролцож, ярилцсанаар зохицуулагдах боломжтой гэдгийг хэд хэдэн улс орнууд батлан харуулсаар байна.

    Манай улсад цалингийн ил тод байдал 

    • Ихэвчлэн хаалттай байгууллагын дотоод мэдээлэл гэж үздэг.
    • Хуульчлагдаагүй ч байгууллагын дүрмээр хязгаарлагддаг.

    Ийм хаалттай соёл нь шударга бус байдал, ялгаварлал үүсэх нөхцөл болдог. Судлаачдын үзэж буйгаар, цалинг нууцалсан орчинд илүү олон зөрчил, итгэлцлийн хомсдол үүсдэг.

    Дэлхий дахинд ямар жишиг байна вэ?

    • АНУ, Канад, Их Британи зэрэг улсуудад ажилчид цалингаа хуваалцах эрхтэй. Энэ эрхийг хязгаарлахыг хууль бус гэж үздэг.
    • Скандинавын орнууд (Норвеги, Швед, Финланд)-д цалингийн мэдээлэл төрийн бүртгэлээр дамжуулан олон нийтэд нээлттэй байдаг.

    Цалингийн ил тод байдлын үр нөлөө

    1. Шударга ёс ба итгэлцлийг нэмэгдүүлдэг
    • Korn Ferry-ийн судалгаагаар цалингийн ил тод байдал нь байгууллагын дотоод шударга ёсыг дэмжиж, ажилчдын итгэлцлийг нэмэгдүүлдэг болохыг тогтоожээ.
    1. Жендерийн цалингийн зөрүүг бууруулдаг
    • Их Британид 2018 оноос эхлэн 250-аас дээш ажилтантай компаниуд жендерийн цалингийн зөрүүг ил тод мэдээлэхийг хуульчилснаар, цалингийн зөрүү 18%-иар буурсан байна.
    1. Ажилчдын сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлдэг

    Workable-ийн мэдээлснээр, цалингийн ил тод байдал нь ажилчдын сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлж, байгууллагад үлдэх хандлагыг сайжруулдаг.

    Цалин бол хүний хөдөлмөрийн үнэлгээ төдийгүй байгууллага дахь итгэлцэл, нийгмийн шударга ёсны хэмжүүр юм. Цалингаа нуух соёл нь нэг талаас хувийн нууцыг хамгаалж буй мэт боловч нөгөө талаас шударга бус хуваарилалтыг далд хэлбэрээр дэмжих, үл итгэлцэл үүсгэх, ялгаварлал бий болгох үндэс болдог. Цалингаа нуух биш, шударга, ойлгомжтой системийг дэмжих нь илүү олон эерэг үр дагавар авчирдаг гэдгийг дээрх олон судалгаагаар нотлогдсон байна.

    https://lambda.global/feed таны ур чадварт нийцсэн, итгэл даах байгууллагуудын ажлын заруудыг нэгтгэн хүргэж, хөдөлмөрийн үнэлэмжээ хамгаалж, үнэ цэнтэй шийдвэр гаргахад тань тусалдаг шүү.

  • Одоогоос 10 жилийн дараа та хэн байх вэ?

    Одоогоос 10 жилийн дараа та хэн байх вэ?

    Хөдөлмөрийн зах зээлд амжилттай байх ирээдүйн төлөвлөгөөгөө хамтдаа гаргацгаая

    Яагаад ирээдүйгээ өнөөдрөөс төлөвлөх хэрэгтэй вэ?

    Хөдөлмөрийн зах зээл урьд өмнөхөөсөө илүү хурдтай өөрчлөгдөж байна. Хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалт, дижитал шилжилт зэрэг технологиуд нь уламжлалт ажлын байруудыг шинэчлэн шинэ чадвар, шинэ мэргэжлийг шаарддаг болсон. Таны хувьд 10 жилийн дараа ямар байх вэ? Энэ бол зүгээр нэг асуулт биш. Харин амьдралын тань стратегийн төлөвлөгөө байх ёстой юм.

    Ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээл ямар байх вэ?

    Дэлхийн Эдийн Засгийн Форумын (WEF) судалгаанд дурдсанаар 2035 он гэхэд дэлхийн хөдөлмөрийн зах зээл дээр 1 тэрбум гаруй ажил үүрэг дахин тодорхойлогдоно гэж үзэж байна. Энэ нь зөвхөн олон улсад бус, Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд ч мэдэгдэхүйц нөлөө үзүүлэх юм.

    Өмнө нь тогтвортой, удаан хугацаанд хэрэгцээтэй гэж тооцогддог байсан уламжлалт мэргэжлүүд аажмаар хумигдаж, оронд нь дижитал, бүтээлч чиглэлийн шинэ ажлын байрууд эрэлттэй болж байна. Цаашлаад ганцхан мэргэжил эзэмших хангалтгүй болж, нэг хүнээс олон ур чадвар, салбар дамнасан мэдлэг шаарддаг болж байгаа нь хөдөлмөрийн зах зээлд шинэ сорилт, шинэ боломжийг авчирч байгаа юм.

     Ирээдүйд эрэлттэй байх мэргэжлүүд

    Салбар Ирээдүйн мэргэжил Гол ур чадвар
    Мэдээллийн технологи Программист, Дата шинжээч, AI инженер Код бичих, логик сэтгэлгээ, өгөгдөл боловсруулах
    Финтек ба Санхүү Блокчэйн мэргэжилтэн, Криптовалют шинжээч Дижитал санхүү, өгөгдлийн анализ
    Маркетинг ба медиа Дижитал маркетингч, Контент бүтээгч Бүтээлч сэтгэлгээ, сошиал мэдлэг, өгөгдөл ашиглалт
    Эрүүл мэнд Телемедицин, Дижитал эрүүл мэнд, Сэтгэл зүйч Технологи+сэтгэл зүй, эмнэлгийн программын хэрэглээ
    Боловсрол Онлайн багш, EdTech хөгжүүлэгч Сургалтын дизайн, интерактив орчин бүрдүүлэх чадвар
    Ногоон хөгжил Сэргээгдэх эрчим хүч, Ногоон технологийн инженер Экологийн мэдлэг, техник сэтгэлгээ

    Ирээдүйд амжилттай байхад шаардлагатай ур чадварууд

    Дижитал ур чадвар

    Өнөөдөр бараг бүх ажил дижитал орчинд шилжиж байна. Програм хангамж, өгөгдөл, интернет орчинд ажиллах чадвар бол орчин үеийн “суурь бичиг үсэг” гэхэд болно. MS Excel, CRM, AI хэрэгслүүд зэрэг энгийн мэт програмуудыг бүрэн ашиглаж чаддаг байх нь таны ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлж, албан байгууллагуудад үнэлэгдэх чухал ур чадвар юм. Мөн өгөгдөл задлан шинжилж, үр дүн дээр нь үндэслэн шийдвэр гаргах чадвар нь бизнес, маркетинг, менежмент гээд бүхий л салбарт нэн шаардлагатай болжээ.

    Бүтээлч сэтгэлгээ 

    Маш сайн боловсруулсан санаа, шинэлэг шийдэл нь таныг бусдаас ялгаруулдаг гол давуу тал болно. Бүтээлч сэтгэлгээ гэдэг нь зөвхөн уран зураг, хөгжим гэх мэт урлагийн салбарт хамаатай биш та аливаа асуудлыг уламжлалт аргаар биш, өөр өнцгөөс харж, илүү үр дүнтэй, шинэлэг гарц санал болгох чадварыг хэлж буй.

    Шийдвэр гаргах, асуудал шийдэх чадвар

    Хөдөлмөрийн зах зээл хурдтай өөрчлөгдөж буй энэ үед тогтсон заавар, дүрэм бүгдэд нь тохирохгүй байх нь олонтаа. Ийм үед та асуудлыг хурдан ойлгож, дүгнэлт хийж, шийдэл гаргах чадвартай байх шаардлагатай. Тухайлбал, багийн ажил гацсан тохиолдолд тухайн нөхцөлд хамгийн оновчтой гарц хайж олдог, хариуцлагатай, ухаалаг ажилтан байж чадвал та салбартаа үнэ цэнтэй мэргэжилтэн болох боломжтой.

    Харилцаа ба багаар ажиллах

    Орчин үед ганцаараа амжилтад хүрэх гэдэг ойлголт улам бүдгэрч, оронд нь хамтын амжилт чухал болж байна. Та өөрийн бодлоо ойлгомжтой, эерэг хэлбэрээр илэрхийлж, бусдыг сонсож, хамтран ажиллаж чаддаг байх ёстой. Энэ нь зөвхөн үг ярианы чадвар бус сэтгэлзүйн уян хатан байдал, ойлголцол, хүндлэлийг ч хамарна. Ялангуяа олон улсын багтай ажиллах үед соёлын ялгааг ойлгож, харилцаагаа уялдуулах чадвар чухал юм.

    Өөрийгөө тасралтгүй хөгжүүлэх хандлага

    Амжилттай хүмүүсийн хамгийн том нийтлэг шинж бол тасралтгүй суралцах эрмэлзэл юм. Ажлын байртай байсан ч, шинээр ажил хайж байгаа ч хамаагүй дэлхий өөрчлөгдөж байгаа учраас бид ч өөрчлөгдөх шаардлагатай. Өдөр бүр шинэ мэдээлэл унших, онлайн курс үзэх, туршлага хуримтлуулах нь таны ирээдүйн үнэ цэнийг нэмэгдүүлнэ. Суралцахаа зогсоох эсвэл хангалттай гэж бодох нь боломжуудыг дагаж ирэх амжилтаа хязгаарлаж буй хэрэг юм.

    Тэгвэл хэрхэн бэлтгэх вэ?

    1. Онлайн сургалтад хамрагдах

    • Coursera, EdX, Udemy, HubSpot зэрэг олон улсын платформ дээрээс

      • Data Science, UX/UI Design, Coding, Digital Marketing зэрэг өөрт тохирох төдийгүй сонирхох чиглэлүүдээр суралцаарай. Энэ бол цагаа бүтээлчээр, үр дүнтэй ашиглаж өөртөө хөрөнгө оруулах боломж юм.

    2. Карьерын замналаа тодорхойлох

    • Та яг юу хийх дуртай вэ?

    • Таны сонирхол аль салбарт илүү хэрэг болж чадах вэ?

    • Таны мэргэжил 10 жилийн дараа зах зээлд байх уу? эдгээр асуултуудад үнэнчээр бас бодитоор хариулах хэрэгтэй.

    3. Хувийн брэндээ хөгжүүлээрэй

    • LinkedIn, Lambda дээр өөрийгөө зөв танилцуул, profile-аа хөгжүүлэх

    • Сургалтын сертификат, hard болон soft ур чадварууд, ажилласан төсөл зэргийн мэдээллээ хуваалцаарай

    • Ингэхдээ зорилготой, мэдлэгтэй, хөгжиж буй талент гэдгээ тод илэрхийлээрэй

    Ирээдүйн зорилгоо амжилттай төлөвлөхийн тулд эхлээд өөрийгөө одоо яг хаана байгааг ойлгох хэрэгтэй. Энэ нь таны ур чадвар, мэдлэг, туршлага, үнэт зүйлсийг эргэцүүлэн дүгнэх үйл явц юм. Дараа нь өөрийн давуу болон сайжруулах шаардлагатай талуудаа тодорхойлж, хаашаа хүрэхийг буюу 5-10 жилийн дараах мэргэжил, орлого, амьдралын хэв маягийнхаа дүр төрхийг гаргаарай. Тэр зорилгодоо хүрэхийн тулд шат дараалсан төлөвлөгөө гаргаж, суралцах шаардлагатай зүйлс, хөгжүүлэх ур чадвар, хуримтлуулах туршлагаа тодорхой болгох юм. Энэ бүхнийхээ явцад өөрийн хувь хүний хөгжлийг тогтмол хянаж, шаардлагатай бол төлөвлөгөөгөө шинэчилж, улмаар өөрчлөлтөд уян хатан хандах нь урт хугацааны амжилтад хүрэх чухал алхам болох болно.

    Өнөөдрийн нэг алхам таны маргаашийн амжилтын үндэс юм.

    “Ирээдүй бол бэлтгэлтэй, зорилготой хүмүүст зориулсан шагнал билээ.”

    Зарим мэдээллийн эх сурвалжууд: World Economic Forum (WEF) – Future of Jobs Report, LinkedIn Economic Graph & Future of Work Insights, McKinsey Global Institute – Jobs Lost, Jobs Gained, OECD Skills Outlook, World Bank – Digital Jobs for Youth Reports

    Илүү олон зөвлөгөө, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг манай LAMBDA платформоос аваарай 

  • Жирэмсний амралт: Зогсонги үе биш, шинэ боломжийн эхлэл

    Жирэмсний амралт: Зогсонги үе биш, шинэ боломжийн эхлэл

    Жирэмсний амралт гэдэг нь ердөө нэг “амралт” биш юм. Энэ бол амьдралын хамгийн эмзэг, хариуцлагатай, цаг хугацаа шаардсан, бэрхшээлтэй ажлын нэг. Ээж байна гэдэг бол 24/7 ажил – өглөөнөөс орой хүртэл, заримдаа шөнөжин ч үргэлжлэх бүтэн цагийн, зүрх сэтгэлээсээ хийдэг ажил юм. Энэ хугацаанд олон эмэгтэй “ажил хийхгүй байна” гэх буруу ойлголтоор өөрийгөө голох, үнэ цэнээ бууруулж харах тохиолдол цөөнгүй байдаг.

    Үнэн хэрэгтээ, энэ үе бол таны хувьд хамгийн их хүч зарцуулж, хамгийн их үнэ цэнэ бүтээж байгаа мөчүүдийн нэг юм. Та нэгэн зэрэг асран хамгаалагч, сэтгэл зүйч, хоолны мэргэжилтэн, эрүүл мэндийн ажилтан, зохион байгуулагч, төсөв зохицуулагч, багш, найз, хамтрагчийн үүргийг гүйцэтгэж байна гэсэн үг. 

    ӨӨРИЙГӨӨ АЛДАХГҮЙ БАЙХ 

    Эмэгтэйчүүд хүүхдэдээ бүхнээ зориулан байхдаа өөрсдийгөө “түр азнасан” мэт, “түр хойш тавигдсан” мэт мэдрэх нь түгээмэл. Харин ч энэ үедээ та өөртөө өмнөхөөсөө илүү анхаарал тавих ёстой. Учир нь бие махбод, сэтгэл санаа, дааврын хувьд та маш их өөрчлөлтөд ордог үе тул, өөрийгөө маш сайн анхаарах хэрэгтэй. 

    Өөрийгөө гээхгүй байх гэдэг нь заавал карьер хөөх, бүтээлч үр дүн гаргаж, сертификат цуглуулах тухай биш. Энэ бол “доторх хүнтэйгээ холбоотой хэвээр үлдэх” тухай юм.

    • Өглөө бүр өөрөөсөө “Би өнөөдөр ямар мэдрэмжтэй байна вэ?” гэж асуух
    • Хэдэн минут ч болов ганцаараа юу ч хийхгүй суух
    • Багахан ч гэсэн сонирхол, мэдлэгийн шинэ сэдвээр тархиа сэргээх
    • Сардаа нэг удаа өөрийн нэр дээр төлөвлөгөө гаргах гэх мэт…

    Ээжүүдийн өдөр тутмын амьдралд нуугдсан ЧАДВАРУУД

    Хүүхдээ өсгөж, гэр бүлээ удирдаж явахын зэрэгцээ та олон чиглэлд зэрэг ажиллаж чаддагаа өдөр бүр баталж байдаг. Энэ бүхэн хэзээ ч хөнгөн байдлаар “гэрийн ажил” гэж нэрлэгдэх зүйл биш. Харин ч эсрэгээрээ — асуудлыг хурдан шийдвэрлэх, сэтгэл хөдлөлийг тэнцвэртэй удирдах, цагийн менежмент хийх, стратеги төлөвлөх зэрэг өндөр ур чадваруудыг хөгжүүлж буй мэргэжлийн практик юм. Та хүүхдийн хоол тэжээлээс эхлээд хуваарийн нарийн зохион байгуулалт, сэтгэл зүйн дэмжлэг, сургалтын эхлэл хүртэл олон үүргийг давхар гүйцэтгэж байна. Энэ бүхэн таны амьдралд хуримтлагдаж буй бодит туршлага бөгөөд ажлын ертөнцөд ч үнэ цэнтэйгээр тооцогддог чадварууд юм.

    Жирэмсний амралтын үеийг ШИНЭ БОЛОМЖ болгон хувиргах нь

    Ажлын орчноос түр хөндийрөх нь анхандаа тодорхойгүй байдал, эргэлзээ төрүүлдэг ч үүнийг стратегийн давуу тал болгон хувиргах боломж үргэлж бий. Ирээдүйн мэргэжлийн чиглэлээ дахин тунгаах, шинэ чадвар эзэмших, хувийн төсөл эхлүүлэх зэрэг нь энэ үеийг үнэ цэнтэй өсөн дэвжих цаг болгоход тохиромжтой. Та өдөр тутамдаа гаргаж чадах 30–60 минутын дотор урт хугацаандаа үр дүн авчрах хүчтэй суурь  чадварт суралцаж чадна.

    Дижитал чадвар (Digital Literacy) — орчин цагийн суурь чадварыг илүү өндөр түвшинд эзэмших боломж

    Хувийн хөгжилд чиглэсэн хамгийн үр дүнтэй хөрөнгө оруулалтын нэг бол дижитал цахим орчны ур чадварууд юм. Эдгээрийг эзэмшихэд заавал өндөр өртөг шаардлагагүй бөгөөд зөвхөн интернэт холболт, гар утас эсвэл компьютер байхад хангалттай. Slack, Microsoft team, Google Workspace ашиглан ажлын үр дүнтэй харилцаа зохион байгуулах, Canva дээр контент бүтээх, WordPress эсвэл Notion дээр блог, мэдээллийн платформ хөтлөх, Glassdoor, LinkedIn-ээр мэргэжлийн танилуудаа нэмэгдүүлэх зэрэг нь карьерын хувьд маш хэрэгцээтэй суурь чадварууд юм.  Хүсвэл AI ашиглан  Youtube Video хүртэл хийж болно. Та хэр удаан хөдөлмөрийн орчноос хол байх нь ер хамаагүй, гол нь танд компьютер, интернэт байхад л та ирээдүйд ямар ч ажилд ороход хэрэг болох суурь ур чадвараа хувийн блог, хувийн төслүүд хийнгээ суралцаад авах бүрэн боломжтой. Орчин үеийн ажилд хэрэглэгддэг бүх, платформ, хэрэгслүүдийг та бараг бүгдийг нь үнэгүй хэлбэрээр ашиглах боломжтой байгааг санаарай. 

    Хүүхдээ харангаа орлого олох боломжуудын талаар та энд дарж илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл, санаануудыг Lambda Global – с олж уншиж болно.

    ЖИРЭМСНИЙ АМРАЛТ — Маргаашийн өөртөө итгэх итгэлийн эхлэл

    Жирэмсний амралт бол зогсонги үе биш — харин таны дотоод хүчийг нээж, ирээдүйн өөрийгөө илүү ухаалгаар бүтээж, төлөвлөх үе. Хүүхдээ харахын зэрэгцээ та өдөр бүр үнэт туршлага, амьдралд хэрэгтэй чадваруудыг бодитоор хуримтлуулж байгаа.

    Энэ хугацаанд өөрийгөө мартах бус, илүү сайн хувилбараа бэлтгэхийн төлөө зорилготой, ухаалаг алхмуудыг хийгээрэй. Өнөөдрийн энгийн мэт санагдах хүчин чармайлт таны маргаашийн өөртөө итгэлтэй, бүтээлч, сэтгэл хангалуун амьдралын суурь болно.

  • Их сургуулиа төгсөөд юу хийх вэ: Монголдоо ажиллах уу, гадаадад сурах уу?

    Их сургуулиа төгсөөд юу хийх вэ: Монголдоо ажиллах уу, гадаадад сурах уу?

    Их сургуулиа төгсөх мөч бол баяр баясгалантай атлаа бага зэрэг айдастай цаг үе. “Цаашдаа яг юу хийх вэ?” гэдэг асуулт хэний ч толгойд орж ирдэг. Нэг хэсэг нь ажил хийхээр шийдэж байхад, нөгөө хэсэг нь гадаадад сурахаар төлөвлөж эхэлдэг. Аль аль нь зөв зам. Гагцхүү таны зорилго, хүсэл, боломж бололцоотой хэр нийцэж байгааг л бодолцох хэрэгтэй.

    Монголдоо ажлын гараагаа эхлэх нь

    Хэрэв та хурдан бие даасан амьдрал эхлүүлж, практик туршлага олж авахыг хүсэж байгаа бол эх орондоо ажлын гараагаа эхлэх нь маш ухаалаг алхам юм. Энэ сонголт танд зөвхөн орлого авчирахаас гадна нийгмийн амьдралд идэвхтэй оролцох, өөрийн мэргэжлийн чиглэлээ бодитоор ойлгох боломжийг олгодог.

    1. Монголын хөдөлмөрийн зах зээлийн бодит байдал

    2025 онд Монгол Улсын хөдөлмөрийн зах зээлд 83,700 гаруй ажиллах хүчний эрэлт байгаа нь боловсон хүчний хэрэгцээ нэмэгдсээр байгааг харуулж байна. Энэ нь таны хувьд сайн мэдээ. Зөв стратегитай хандвал Монголд том боломжууд нээлттэй хэвээр байна.

    Одоогийн хамгийн эрэлттэй салбарууд бол уул уурхай, барилга, мэдээллийн технологи, дижитал маркетинг, боловсрол, төрийн үйлчилгээ, мөн олон улсын төсөл хөтөлбөрүүд юм. Та Lambda Global платформыг идэвхтэй ашиглаж, өөрийн сонирхсон салбараа судлаарай.

    2. Эхний ажилд хэт их хүлээлт бүү тавь

    21-23 насандаа төгссөн залуучуудын хувьд ажил амьдрал дөнгөж эхэлж байгаа гэдгийг санаарай. Эхний ажил тань заавал мөрөөдлийн ажил байх албагүй. Гэхдээ ямар ч ажил таныг өөр түвшинд гаргаж, ирээдүйн карьерын суурийг тавьдаг. Гол нь туршлага хуримтлуулж, ур чадвараа хөгжүүлж байх явдал юм.

    Ажил олгогчид зөвхөн дипломыг бус, бодит ур чадварыг чухалчилдаг болсон. Англи хэл, дижитал мэдлэг(Digital Literacy), багаар ажиллах чадвар, харилцааны ур чадвар, цагийн менежмент зэрэг нь таны том давуу тал болно.

    3. Хүрээлэлтэй бол

    Монголын зах зээл харьцангуй жижиг тул зөв хүмүүстэй холбогдож чадвал карьерынхаа эхний алхамд асар их давуу тал олж авна. Семинар, уулзалт, ажил олгогчдын арга хэмжээнд оролцож, өөрийгөө танилцуулах, мэргэжлийн холбоо тогтоох боломжийг бүү алдаарай. Онлайнаар ч зөвлөгөө авах, туршлагатай хүмүүстэй холбогдох нь карьерын тань эхний жилүүдэд маш их үр нөлөөтэй.

    4. Орчин үеийн ажлын хэлбэрүүдийг туршиж үз

    Монголд ажиллана гэдэг нь зөвхөн дотоодын байгууллагуудад ажиллах ёстой гэсэн үг биш. Олон залуус өнөөдөр гадаадын компаниудад зайнаас ажиллаж, гадаад валютаар орлого олж, олон улсын туршлага хуримтлуулж байна. Upwork, Fiverr, LinkedIn зэрэг платформуудыг судалж, фрийланс ажлын боломжуудыг эрэлхийлээрэй.

    Гадаадад суралцах нь

    Хэрвээ та өөрийгөө илүү сорьж, шинэ орчинд орж, мэргэжил дээшлүүлж, судалгаа шинжилгээ хийх дуртай, мөн олон улсын түвшинд ажиллах зорилготой бол гадаадад магистрт суралцах нь хамгийн зөв сонголт байж болно.

    1. Гадаадад сурахын үнэ цэнэ

    Гадаадад сурах нь олон давуу талтай үнэ цэнтэй шийдвэр юм. Нэгдүгээрт, дэлхийн хэмжээний боловсрол эзэмших боломжтой бөгөөд энэ нь ирээдүйн ажил мэргэжлийн амжилтад томоохон нөлөө үзүүлдэг. Мөн хэлний чадвараа сайжруулж, олон улсын орчинд харилцах чадвар нэмэгдэнэ. Үүнээс гадна олон улсын ажил, тэтгэлэг, визний төрөл бүрийн боломжууд нээгдэж, карьераа олон улсын төвшинд хөгжүүлэх нөхцөл бүрдэнэ. Гадаадад суралцсанаар шинэ найз нөхөдтэй болж, мэргэжлийн өргөн хүрээний сүлжээ үүсгэх нь ч бас чухал давуу тал юм.

    2. Монголчуудад тохиромжтой орнууд

    • Өмнөд Солонгос – Тэтгэлэг элбэг, соёл ойр, сурангаа ажиллах боломж
    • Япон – Инженер, бизнес, технологийн чиглэлээр хүчтэй
    • Герман – Үнэгүй, чанартай боловсрол, өөр соёлд суралцах боломж
    • АНУ, Канад, Их Британи – Шилдэг боловсрол, төгсөөд ажиллах боломж
    • Австрали – Оюутнуудад ээлтэй, ажлын боломж их

    3. Ирээдүйн зорилгоо тодорхой болго

    Гадаадад суралцах нь өөртөө болон боловсролдоо хийж буй чухал хөрөнгө оруулалт. Гэвч төгссөний дараа дахин нэг том шийдвэртэй тулгарна — үлдэх үү, буцах уу?

    Урт хугацаанд гадаадад амьдарсны дараа таны үзэл бодол, амьдралын хэв маяг өөрчлөгдсөн байдаг. Хэрэв зорилгоо тодорхойлоогүй бол үлдэх, буцах хоёрын хооронд эргэлзэж, сэтгэлзүйн хувьд гацсан мэдрэмж төрж болзошгүй.

    Аль ч сонголт нь зөв байж болно. Гол нь зорилгоо тодорхой болгосноор та илүү тайван, сэтгэл хангалуун амьдарч цаг хугацаа хэмнэх боломжтой.

    Хосолсон стратеги: Хоёр замыг нэгтгэх боломж

    Хэрэв та аль замыг нь сонгохоо мэдэхгүй байгаа бол, заавал яарах хэрэггүй. Та залуу, цаг хугацаа танд бий. Эхлээд 1-2 жил Монголдоо ажиллаж, практик туршлага олж авч, санхүүгийн боломжоо бэлтгэсний дараа гадаадад суралцах замыг сонгож болно. Эсвэл гадаадад суралцах хугацаандаа ажиллан туршлагаа давхар олж авах ч боломжтой. Амжилттай хүмүүс ихэвчлэн нэг шулуун замаар явдаггүй. Тэд нөхцөл байдалдаа тохируулан уян хатан, алсыг харсан шийдвэр гаргасаар зорилгодоо хүрдэг. Гол нь өөрийн зорилго, үнэт зүйлдээ үнэнч байж, боломжуудыг эрэлхийлэх явдал.

     Эцэст нь

    Шинэ төгсөгч бүрийн зам өөр. Монголдоо үлдэх үү, гадаадад сурах уу гэдэг нь зөв буруу сонголтын асуудал биш — таны зорилго, нөхцөл байдал, үнэт зүйлээс л хамаарна.

    Хаана ч амьдрах боломж бий. Улс орнууд хөгжлөөрөө ялгаатай байж болох ч гадаадад байлаа гээд илүү жаргалтай байна гэсэн баталгаа байхгүй. Сэтгэл хангалуун байх эсэх нь таны зан чанар, ертөнцийг үзэх үзэл, тухайн орчинтой хэр нийцэхээс шалтгаална.

    Тиймээс аль ч замыг “зөв” эсвэл “буруу” гэж хэт шүүх хэрэггүй. Энэ бол таны л аялал.

    🎯 Дараагийн алхмаа тодорхойлоход тусламж хэрэгтэй байна уу?
    Lambda Global -оос та хамгийн орчин үеийн өндөр цалинтай ажлыг олох боломжтой.

  • Тушаал дэвших цаг болсны 7 шинж

    Тушаал дэвших цаг болсны 7 шинж

    Та ажлаа чин сэтгэлээсээ хийж, үнэнчээр зүтгэж байгаа ч танд одоо нэг л гацсан, зогсонги байдалд орсон мэт мэдрэмж төрж байна уу? Хичээж зүтгэсэн жилүүд ард үлдсэн ч, та хуучин байр суурь, ижил хэмжээний цалин, давтагдсан өдөр тутмын ажлынхаа хүрээнд эргэлдсээр байна уу? Хэрэв тийм бол таны дараагийн алхмаа хийх цаг аль хэдийн ирсэн байж мэднэ.

    Карьерын өсөлт гэдэг зүгээр нэг аз таарсан үед тохиолддог зүйл биш. Энэ бол өөрийгөө сонсож, дотоод мэдрэмжээ ойлгож, зоригтой шийдвэр гаргахын нэр юм. Хэрэв доорх шинж тэмдгүүд танд танил санагдаж байвал шинэ ажлын эрэлд гарах эсвэл тушаал дэвших шат руу тэмүүлэхэд хамгийн тохиромжтой үе иржээ гэсэн үг.

    1. Ажилдаа шинэ урам зориг мэдрэхээ больсон уу? 

    Өглөө бүр ажил руугаа очиход сэтгэл тань догдолдог байсан үе ард үлдэж, бүх зүйл нэгэн хэвийн давтагддаг, сэтгэлд хүрэхээ больсон мэт санагдаж байна уу? Энэ бол таны ур чадвар одоогийн албан тушаалдаа хангалттай хүрсэн, цааш ахих шаардлагатай болсны анхны дохио юм.

    2. Таны санал санаачилга үнэлэгддэггүй

    Хурал дээр гаргасан санаа тань хариу дуулаагүй мэт замхарч, бусад нь ч анзаарахгүй өнгөрч байна уу? Ийм орчинд бүтээлч байдал дарагдаж, таныг ахиж хөгжих боломжгүй мэт мэдрэмж төрөх нь хэвийн. Таны үнэ цэнийг мэдэрч, урам өгдөг байгууллага хаа нэгтээ заавал бий гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй.

    3. Цалин нэмэх тухай яриа хойшлогдсоор

    Та ажлаа үнэнчээр, үр дүнтэй хийж байхад тань жил бүрийн үнэлгээ амлалтаар өндөрлөөд, цалингийн нэмэгдэл болон урамшуулал хүлээлт болон үлддэг үү? Энэ бол таны хөдөлмөр хангалттай үнэлэгдэхгүй байгаагийн нэг илрэл юм.

    4. Хэт их ачаалал, бага үнэлгээ

    Бараг бүх ажлыг та гүйцэтгэсэн ч, талархал болон амжилтын эзэн нь өөр хүн болдог уу? Энэ тохиолдолд орчин, удирдлага хоёр таны манлайллын үнэ цэнийг анзаарахгүй байж мэднэ.

    5. Хамт ажиллагсад дэвшиж, та л үлдэж байна уу? 

    Хамт олон тань дэвшиж, шинэ боломжууд руу урагшилж байхад таны нэр ярианд ч орж ирэхгүй байвал энэ нь танд биш, харин байгууллагын үнэлгээний тогтолцоонд асуудал байгаа гэдгийг илтгэж болох юм.

    6. Та ур чадвараа бүрэн ашиглаж чаддаггүй

    Том төсөл удирдах, бусдад заах, манлайлах потенциал тань байсаар байтал ажил үүрэг тань хэвэндээ баригдмал хэвээр байна уу? Хэрвээ тийм бол шинэ ажил, өсөлт танд илүү утга учиртай, сорилт дүүрэн зам нээж өгч чадна.

    7. Таны ур чадварт нийцэх ажлууд зах зээлд олон байна 

    Ажлын байрны заруудыг харах бүрд таньд яг тохирох, илүү өндөр цалинтай, сонирхолтой боломжууд үзэгддэг үү? Энэ бол таныг дуудаж байгаагийн дохио юм.

    Хэрвээ дээрхээс 3 ба түүнээс олон шинжүүд танд хамаарч байвал одооноос өөрийнхөө ирээдүйн төлөө дараах алхмуудыг хийх цаг болжээ. Ингэхийн тулд: 

    CV-гээ сайжруулж, шинэ үеийн талент платформд профайлаа нээгээрэй.

    Одоогийн байгууллагадаа тушаал дэвших боломж байгаа эсэхийг тодорхой асууж, саналаа илэрхийлэх.

    Хөдөлмөрийн зах зээл дээрх ажлын заруудыг тогтмол шалгахын зэрэгцээ ажлын ярилцлагад бэлтгэх ур чадвараа сэргээгээрэй.

    Таны ур чадвар, үнэт зүйлсийг үнэлэх шинэ байгууллагыг зоригтойгоор эрэлхийл.

    Карьерын өсөлт таны зөн совингоос эхэлдэг

    Тушаал дэвших эсвэл тохиромжгүй ажлаа солих шийдвэр гаргах нь мэдээж амаргүй. Гэхдээ таны ирээдүйн амжилт, сэтгэл ханамж, хөгжлийн түлхүүр бол энэхүү алхам юм. Хэрвээ таны дотоод зөн “одоо цаг нь болсон” гэж шивнээд байвал түүнийг анхааралтай сонсоорой.

    Шинэ боломжууд таныг LAMBDA дээр хүлээж байна

    Хэрвээ та ажлын байр хайж буй бол LAMBDA платформ дээр Монголын шилдэг компаниудын ажлын зарууд өдөр бүр байршиж байгааг дуулгая. Салбар бүрийн мэргэшсэн талентуудад зориулсан боломж энд л бий.

    Өөрийгөө илүү үнэ цэнтэйгээр харуулах цаг иржээ. Тиймээс та карьерын дараагийн шат руу зоригтойгоор алхаарай.  

  • Цалингаа нэмүүлэх арга: Үнэлэмжээ өсгөх нь

    Цалингаа нэмүүлэх арга: Үнэлэмжээ өсгөх нь

    Бид өглөө бүр замын түгжрэлд бухимдан, ажилдаа яардаг ч бидний цөөнхөн нь л өөрийн хийж буй ажлынхаа үнэлэмжийн талаар бодитой яриа өрнүүлж чаддаг. Монголын ажлын зах зээл дээр олон хүн “дуугүй байвал дарга өөрөө мэдээд цалин нэмнэ биз” гэж итгэдэг ч, энэ хүлээлт нь орчин үеийн бодит байдал дээр төдийлөн биелдэггүй. Асуудал нь мөнгөнд бус — өөрийн үнэ цэнийг хэрхэн ойлгуулж, яаж тохиролцож чаддаг вэ гэдэгт л оршдог.

    Тохиролцоо хийх нь зүгээр нэг хүсэлт биш. Энэ бол бидэнд байж болох хамгийн чухал зөөлөн ур чадваруудын нэг болох хувь хүний хөгжил, харилцааны соёл, итгэлцэл дээр үндэслэсэн чадвар юм.

    Soft skill гэдэг бол чимээгүйхэн үнэлэгдэх хүч

    Тохиролцоо хийх чадвар буюу negotiation бол зөвхөн менежерүүд, борлуулалтын хүмүүсийн чадвар биш. Энэ бол ажилтан бүрт хэрэгтэй soft skill — зөөлөн чадвар юм. Өөрийгөө ухаалагаар илэрхийлэх, хийсэн ажлаа баримттай танилцуулах, нөгөө талын байр суурийг ойлгож зөв өнцгөөс харилцах ур чадвар — энэ бүхнийг бид өдөр тутамдаа хэрэгжүүлэх боломжтой.

    Бидний олонх нь “ажлаа л сайн хийж байвал үнэлэгдэнэ” гэж боддог. Гэвч өнөө цагт ажлаа сайн хийхээс гадна, хийсэн зүйлээ ойлгуулж чаддаг байх нь өөрөө амжилтын үндэс болж байна.

    Монголын орчинд тохиролцоо яаж өрнөдөг вэ?

    Манай ажил олгогчдын олонх нь тохиролцоо хийх соёлд бүрэн дасч амжаагүй байгаа ч, мэргэжлийн түвшинд өөрийн үүрэг, үр дүн, нэмэр оруулсан үнэ цэнээ харуулж ярьж чаддаг хүн итгэл төрүүлдэг. Хэзээ, хэрхэн, ямар өнгө аясаар ярих вэ гэдэг нь бүх зүйлийг тодорхойлно.

    Хамгийн тохиромжтой цаг нь:

    • Та шинэ төсөл амжилттай дуусгасаны дараа
    • Байгууллагын улирлын үр дүн сайнаар гарсан үед
    • Гүйцэтгэлийн үнэлгээ хийгдэх мөчид
    • Зарим байгууллагууд ажилд орсны дараа 1-3 сарын хугацаанг дадлагажих хугацаа гэж нэрлэдэг. Энэ хугацаанд та өөрийн үнэ цэнээ харуулж чадсан тохиолдолд цалингаа нэмүүлэх тохиролцоо хийж болдог.

    Энэ яриаг “мөнгө нэм” гэсэн хүсэлт бус, “миний хийсэн ажил ийм нөлөө үзүүлсэн” гэсэн бодит үнэлгээ дээр үндэслэсэн харилцан ойлголцлын яриа болгоорой.

    Цалин нэмэхээс илүү, хөгжих нөхцөлийг хамт ярилц

    Монголд байгууллагууд цалингийн боломжийг шууд нэмэхэд хязгаар байж болох ч, бусад нөхцөлийг тохирох боломж их байдаг. Та зөвхөн мөнгө бус дараах боломжийг ч мөн хамтад нь ярьж болно:

    • Илүү уян хатан цагийн хуваарь
    • Албан тушаалын өсөлт
    • Мэргэжлийн сургалт, хөгжлийн төлөвлөгөө
    • Нэмэлт амралтын хоног
    • Урамшуулал эсвэл бонус

    Хэрэв та тухайн байгууллагадаа олон жил ажииласан бол урамшуулал, нэмэлт бонус ч авах боломжтой. Жишээлбэл, Google 5 жил ажилласан хүмүүст бүтэн сарын цалинтай амралт өгдөг бол, Unilever гэх мэт байгууллагууд ажилтныхаа 10 жилийн ойнд дурсгалын тэмдэг, гадаад аяллын эрх, CEO-ийн талархлын захиа илгээдэг уламжлалтай. Amazon, Microsoft зэрэг байгууллагууд удаан ажилласан ажилтнуудаа магистрын сургалт эсвэл мэргэжлийн сертификат авахад дэмжлэг үзүүлдэг.

    Монголын байгууллагууд ч энэ жишгийг өөрийн онцлогт нийцүүлэн хэрэгжүүлж эхлэх боломжтой.
    Тухайлбал:

    • 5 жил ажилласан ажилтанд 1 долоо хоногийн цалинтай чөлөө,
    • удаан хугацааны гүйцэтгэлийн дараа сургалтын тэтгэлэг,
    • эсвэл гэр бүлийн амралтын эрх гэх мэт соёлын урамшуулал нь зөвхөн ажилтны сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлээд зогсохгүй, байгууллагын үнэт хүнийг тогтоон барих чухал хөрөнгө оруулалт болдог.

    Тохиролцоо гэдэг бол хоёр талын хэрэгцээ, боломжийг уялдуулах ухаан юм.

    Бидний үнэ цэнийг хэн үнэлэх вэ?

    Үнэндээ бид өөрсдийн дуу хоолойгоо гаргаж, ажил үүргийнхээ цаана байгаа үнэ цэнийг мэдрүүлэхгүй л бол хэн нэгэн шууд ирээд “Чи их сайн ажилласан, цалинг чинь нэмье” гэж хэлэхгүй л болов уу.

    Тиймээс бидэнд soft skill, өөрийн үнэ цэнийг хамгаалах харилцааны ур чадвар зайлшгүй хэрэгтэй. Энэ бол ирээдүйн карьерийн алхмуудын суурь. Энэ бол ажилтан байхаа зогсоож, өөрийгөө мэргэжилтэн гэж тодорхойлж эхлэх мөч юм.

    Lambda.global – Хувь хүний хөгжилд хөтлөх гарц

    Ийм soft skill-үүдийг нэг бүрчлэн зааж, хөгжүүлж, бодит жишээн дээр тулгуурлан дасгалжуулдаг орчин бол lambda.global юм. Энэхүү платформ нь монгол залуусын хувийн ур чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн, дэлхийн жишигт нийцсэн хөтөлбөр, аргачлалуудыг багтаасан байдаг.

    Хэрэв та “яаж зөв тохиролцоо хийж сурах вэ?”, “өөрийгөө хэрхэн үнэ цэнтэйгээр илэрхийлэх вэ?” гэдгээ тодорхой болгохыг хүсэж байвал lambda.global таны дараагийн алхам байж чадна.

    Энд зөвхөн мэдлэг биш — дадлага, дэмжлэг, урам зориг хамт байна.

    Тохиролцоо бол зоригийн хэрэг биш — ур чадварын хэрэг

    Өөрийнхөө төлөө дуугарах нь ичгүүр биш, харин ч итгэлтэй хүний шинж юм. Хүн бүрт тохиролцох чадвар заяагдаагүй байж болох ч, хүн бүр энэ чадварыг сурах боломжтой. Өөрийн үнэ цэнийг ойлгуулж чаддаг хүн л маргаашийн шийдвэр гаргагч, удирдагч байж чадна.

    Харин өнөөдөр эхний үгээ хэлж, өөрийнхөө төлөө алхам хийж сурах нь таны амжилтын эхлэл юм.

  • Багаар ажиллах чадвараа сайжруулах 5 арга

    Багаар ажиллах чадвараа сайжруулах 5 арга

    Багаар ажиллах чадвар бол ажил олгогчдын хамгийн өндөр үнэлдэг зөөлөн ур чадвар юм.

    Хэрвээ та ажил хайж байгаа бол “багаар ажиллах чадвар” таны анкет дахь хамгийн үнэ цэнэтэй ур чадваруудын нэг байх болно гэдгийг санаарай. Компанийн соёл, бүтээмж, төслийн амжилт бүгд хамтын ажиллагаанаас эхэлдэг тул ажил олгогчид таны soft skills буюу зөөлөн ур чадварыг илүү өндөр үнэлж байна.

    Зөөлөн ур чадварыг яагаад чухалчлах болсон бэ?

    Сүүлийн жилүүдэд технологи хурдацтай хөгжиж, хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалт ажиллах хүчний зах зээлд томоохон өөрчлөлт авчирч байна. Үүний зэрэгцээ зөвхөн мэргэжлийн мэдлэг, техник ур чадвар хангалтгүй болж, хамтран ажиллах, харилцах, асуудал шийдэх зэрэг зөөлөн ур чадвар илүү үнэ цэнтэйд тооцогдох болсон. Ажлын байран дээр бүтээмжтэй, уян хатан, сэтгэл зүйгээр тогтвортой ажиллахын тулд хувь хүний харилцааны болон сэтгэл хөдлөлийн чадамж зайлшгүй шаардлагатай болдог. Тиймээс байгууллагууд ажилтан сонгохдоо зөөлөн ур чадварыг гол шалгуур болгон үнэлж, хөгжүүлэлтэд нь илүү их анхаарах болсон юм.

    Багаар ажиллах ур чадвараа хэрхэн хөгжүүлэх вэ?

     1. Өөрийгөө сонсож, бусдыг ойлгох

    Хамгийн үр дүнтэй багийн гишүүн хэн байдаг вэ? Бусдыг сайн сонсдог хүн. Та бусдын санаа бодлыг үнэлж, хүндэтгэж чадвал итгэлцэл бий болно. Энэ нь ажлын ярилцлага дээр “бусадтай уялдаа холбоотой ажиллах чадвартай” гэдгээ батлах том давуу тал болно.

    • Сайн сонсох дадал хэвшүүлэх (eye contact, дуугүй байх, хариу асуулт асуух)
    • Feedback буюу санал шүүмжийг эерэгээр хүлээн авч сурах
    • Эмпати буюу сэтгэл хөдлөлийг ойлгож хариу үйлдэл үзүүлэх чадвар хөгжүүлэх

    2. Хариуцлагаа ухамсарлах

    Багаар ажиллах чадвар гэдэг нь зөвхөн бусадтай харилцах биш, өөрийн хариуцлагыг ухамсарлаж ажиллахтай ч холбоотой. “Миний үүрэг юу вэ?”, “Хэзээ гүйцэтгэх вэ?” гэдэгт анхаардаг бол та ажил олгогчийн хайж буй хүн мөн.

    • Ажлын хуваарилалт, зорилт тодорхой тэмдэглэж, хяналт тавих
    • Хугацаанд багтаан гүйцэтгэх зуршил төлөвшүүлэх
    • Алдаа гаргасан тохиолдолд хүлээн зөвшөөрч, шийдвэрлэх арга зам санал болгох

     3. Эерэг хандлагыг хэвшүүлээрэй

    Хамт олонд эерэг уур амьсгал үүсгэх нь маш чухал. Эерэг энерги түгээдэг, шүүмжлэлийн оронд шийдэл санал болгодог хүн аль ч багийн амин сүнс байдаг. Энэ төрлийн манлайлах ур чадвар нь таныг илүү их боломжид хүргэх түлхүүр болдог.

    • Багийн хүнд хэцүү нөхцөлд шийдэл санал болгох дадал
    • Сэтгэл санаагаа тогтвортой байлгах, стрессийг удирдах арга эзэмших
    • Бусдад талархал илэрхийлэх, багийн гишүүдээ урамшуулах

    4. Харилцааны ур чадвараа хөгжүүлэх

    Та санаагаа тодорхой, ойлгомжтой илэрхийлж чадаж байна уу? Мэйл, чат, уулзалт зэрэг мэргэжлийн харилцааны үед үл ойлголцол үүсэхээс сэргийлэх чадвар чухал байдаг. Харин сайн багийн гишүүд нээлттэй, шууд харилцаж, асуудлыг хурдан шийдвэрлэдэг.

    • Өдөр тутмын харилцаанд тодорхой, хүндэтгэлтэй үг хэллэг хэрэглэх
    • Бага хурал, уулзалтын үеэр санаагаа товч тодорхой илэрхийлэх дасгал хийх
    • Харилцаж буй хүний өнцгөөс бодож бичих, ярих зуршил хэвшүүлэх

    5. Сургалт, туршлагаар өөрийгөө хөгжүүлээрэй

    Та сайн багийн гишүүн байхыг хүсэж байвал онлайн болон танхимын сургалтуудад хамрагдаж, сайн дурын багийн үйл ажиллагаанд оролцоорой. Энэ нь таны CV-д “багаар ажиллах туршлагатай” гэж бичих бодит үндэслэл болно.

    • Сургалтын платформоос “Teamwork” хичээл судлах
    • Албан бус бүлгүүд, клубүүдэд оролцож хамтын төслүүд дээр ажиллах
    • Ажлын байран дээр шинэ санаа дэвшүүлж, багаараа хамтдаа хэрэгжүүлэх

    Ажлын ярилцлагад хэрхэн өөрийгөө илэрхийлэх тухайд:

    • Асуултад бэлдэх: “Та хэрхэн багаар ажиллахдаа хувь нэмрээ оруулдаг вэ?”, “Өмнөх ажил дээр багийн зорилгоо хангаж, хамт олноо урамшуулж байсан туршлагаа дурдана уу?” эдгээр асуултад тодорхой жишээтэй хариулт хэлэхэд бэлтгээрэй.
    • Өөрөө асуулт асуух: “Танай байгууллагад багийн соёл хэрхэн хөгжсөн байдаг вэ?” гэх мэт асуулт тавьж, ажил олгогчийн соёлыг сонирхож буйгаа харуулах нь мөн чухал юм.

    Багаар ажилласнаар хүмүүс өөрийн үүрэг болон давуу тал дээр төвлөрч, хариуцлагыг үр дүнтэйгээр хуваалцаж чаддаг төдийгүй төрөл бүрийн туршлага, үзэл бодолтой хүмүүс хамтран ажиллах үед асуудлыг олон өнцгөөс харж, илүү бүтээлч шийдэлд хүрэх боломжтой болдог. Харилцан хүндлэл, итгэлцэлд суурилсан хамтын орчин нь ажилтнуудын сэтгэл ханамж, ажлын эрч хүч, байгууллагад үлдэх сонирхолд эерэг нөлөө үзүүлдэг байна. Мөн багаар амжилттай ажиллаж сурсан хүн дараагийн шатны манлайлагч болох чадамжаа давхар хөгжүүлэх давуу талтай юм.

    Өнөөдрийн Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд техникийн мэдлэгээс гадна хувь хүний зөөлөн чадварууд тэр дундаа багаар ажиллах чадвар өндөрөөр үнэлэгдэж байна. Тиймээс та зөвхөн өөрийнхөө амжилтаар зогсохгүй, баг хамт олны амжилтыг бүтээх сэтгэлгээтэй байх нь таныг хүссэн ажлын байрандаа илүү хурдан хүрэх түлхүүр болох юм.

    Илүү олон ажилд орох зөвлөгөө, ярилцлагад бэлтгэх арга, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг манай LAMBDA платформоос аваарай!