Lambda Blog

Category: Ажил Хайх Арга

  • Ажлаас халшрах хам шинж танд байна уу?

    Ажлаас халшрах хам шинж танд байна уу?

    Бүтэн цагаар ажиллаж байгаа хүн болгон л өдрийн 2/3 цагийг ажилдаа зарцуулж байгаагийн хувьд ажлын орчин, хамт олон, компанийн соёл, ажлын ачаалал зэрэг хүчин зүйлс амьдралын чанарт маань шууд нөлөөлж байдаг.

    Мэдээж хүн болгон л ажилдаа дуртай, хийж байгаа зүйлсээсээ үнэ цэн мэдэрч, компанидаа хувь нэмрээ оруулж, хамт олондоо үнэлэгдэхийг хүсдэг байх. Гэтэл эсрэгээрээ байх тохиолдол цөөнгүй. Яагаад хичээгээд байхад хүссэнээр болдоггүй юм бол? Асуудал компани, удирдлагад тань байна уу аль эсвэл танд өөрт тань байна уу?

    Асуудал аль ч талд байх боломжтой. Компани эсвэл удирдлагын зүгээс ажиллах тэгш боломж олгохгүй, хэт их ажлаар шахах, цалин хөлс урамшууллыг гүйцэтгэсэн байдлаар нь олгохгүй, өсөж хөгжих потенциал байхад дардаг, ажил хуваариладаг хэрнээ хэт үгүйсгэсэн сөрөг хандлагаар харьцдаг зэрэг чамайг зүгээр л нэг ажил гүйцэтгэгч машин гэж харж байгаа бол та ажлын орчиноо солих талаар бодох цаг нь болжээ. Lambda дээр нийтлэгдсэн ажлын байрнуудыг сонирхоод үзээрэй. https://www.lambda.global/

    Аан харин дээрх зүйлс тулгараагүй байхад ажлаа өмнөх шигээ гүйцэтгэж чадахаа больсон, ажлаасаа болон хамт олноосоо урам зориг авахаа больсон, эрч хүч буурч ажлаа арай гэж хийж байгаа бол та өөрөөсөө асуудлыг хайх нь зүйтэй болов уу. Учир нь ажил дээр ч тэр, амьдрал дээр ч тэр тодорхой хугацааны дараа бид хийж чаддаг эсвэл хийх дуртай байсан зүйлсээсээ залхах нь энгийн л нэг үзэгдэл. Харин үүнийг хэвийн гэж үргэлжлүүлэх нь л өөрт болон ойр тойронд маань хамгийн хортой(toxic) юм шүү. Магадгүй бид хийдэг зүйлсээ арай өөр өнцгөөс харж, түүнийг дур булаам болгох арга барил хэрэгтэй болсныг илтгэж байгаа байх. Өөр өнцгөөс үнэхээр харж чадахгүй байгаа бол ажлаасаа түр pause аваад өөртөө цаг гаргаж дараах зүйлсийг туршаад үзээрэй.

    • Юу ч бодолгүй, ямар ч зорилго, зорилт тавилгүй амрах,
    • Хийх дуртай зүйлс, хоббиндоо цаг зарцуулах,
    • Агаарт гарах, бясалгах,
    • Найзуудтайгаа уулзах,
    • Спортоор хичээллэх,
    • Хөгжим сонсох,
    • Өөрт тулгарсан төстэй асуудлыг хэрхэн давж туулсан талаарх ном унших эсвэл кино үзэх.

    Lambda нь энэ асуудлын хариултыг олоход тань туслахаар Ажлаас халшрах хам шинж (burnout test)-ийг бэлдсэн байгаа. https://lambda.global/talent/burnout линкээр ороод дараах асуудлууд танд хэр их байгааг мэдэж аваарай.

    • Сэтгэл санааны хувьд хэр ачаалалтай байгаа,
    • Ажил тань ядарсан мэдрэмж төрүүлж байгаа эсэх,
    • Ажлаа хэр сайн хийж чадаж байгаа,
    • Урам зориг авдаг зүйлсэд тань өөрчлөлт орсон эсэх,
    • Ажлын үр бүтээмж өөрчлөгдсөн үү,
    • Хийж байгаа зүйлсийнхээ ач холбогдолд эргэлзээ байна уу,
    • Ажиллах сонирхол буурсан эсэх,
    • Хийж байгаа зүйлс нь өөрт тань болоод бусдад ямар үр дүн авч ирэх нь хамаагүй болсон уу,
    • Ажил болон хамт олны харилцаанд тулгарч буй асуудлыг үр дүнтэй шийдэж чадаж байна уу…

    Эцэст нь хүн болгон л өдөр тутам их бага хэмжээний асуудалтай тулгарч байгаа. Хамгийн чухал нь асуудлаасаа халширч зугталгүй аль болох бага дээр нь нүүр тулж шийдлээ олоорой. Амжилт хүсье. 🙂

  • CV-гээрээ ялгарч, ажилд орох боломжоо нэмэгдүүл

    CV-гээрээ ялгарч, ажилд орох боломжоо нэмэгдүүл

    Таны танилцуулгыг ажил олгогч дунджаар 30 секунд л уншдаг…

    Та ажилд орохоор хувийн танилцуулгаа илгээж байхдаа ажил олгогч таны мэдээллийг хэдэн минутын турш анхааралтай уншина гэж боддог уу? Үнэндээ бол ихэнх сонгон шалгаруулагчид 30 секунд хүрэхгүй хугацаанд л CV-гээс тань анхны сэтгэгдлээ авчихдаг.

    Тэгвэл энэ богино хугацаанд тэд таныг хэрхэн хардаг бол? Таны CV хангалттай сайн байж чадаж байгаа юу? CV бол зүгээр нэг танилцуулга төдий текстийн жагсаалт биш харин таны өөрийгөө “брэнд” болгон харуулах том боломж юм. Тиймээс мэргэжлийн, товч бөгөөд нүдэнд тусахуйц, итгэл төрүүлэхүйц байх нь хамгийн чухал.

    Curriculum Vitae нь таны боловсрол, ажлын туршлага, ур чадвар, амжилтыг дэлгэрэнгүй илэрхийлсэн албан баримт юм. Ялангуяа төрийн байгууллага, эрдэм шинжилгээ, судалгааны салбарт ажиллахаар сонирхож буй хүмүүст илүү мэргэжлийн дэлгэрэнгүй танилцуулга шаардлагатай байдаг.

    Харин Resume бол CV-ийн товч, оновчтой хувилбар бөгөөд үүнийг 1-с 2 хуудсанд багтааж гол чадвар, туршлаг зэргээ онцлолж бичдэг. Ерөнхийдөө анхаарал татах зорилготой, таныг товч тодорхой танилцуулдаг хувийн сурталчилгаа гэж ойлгож болно. Resume-г ашиглан та тухайн ажлын байрны шаардлагад нийцэх ур чадваруудаа шууд тодорхой илэрхийлэх боломжтой.

    CV, Resume-д ямар мэдээллүүд байх хэрэгтэй вэ?

    1. Хувийн мэдээлэл: /Овог нэр, холбоо барих утас, и-мэйл хаяг, одоо амьдарч буй хот, сошиал аккаунт холбоос гэх зэрэг мэдээллүүд/

    2. Товч танилцуулга: /Богинохон 2–3 өгүүлбэрээр та хэн бэ, ямар ажил хайж буй зорилгоо тодорхой илэрхийлэх/

    3. Боловсрол: /Сургууль, мэргэжил, сургалт болон тэдгээрийн огноо/

    4. Ажлын туршлага: /Байгууллагын нэр, албан тушаал, ажилласан хугацаа, гүйцэтгэсэн үүрэг, амжилтууд/

    5. Ур чадварууд: /Зөөлөн чадварууд: Багийн ажил, харилцаа, манлайлал.  Мэргэжлийн чадварууд: MS Office, график дизайн, программ хангамж гэх мэт/

    6. Хэлний мэдлэг: /Англи хэл: Дунд, сайн, мэргэшсэн гэх мэт болон бусад хэлний түвшин/

    7. Гэрчилгээ, сургалт: /Хамааралтай сертификат, курсын нэр, олгосон байгууллага/

    Сайн CV-тэй болохын тулд анхаарах зарим зүйлс:

    1. Товч бөгөөд тодорхой бичээрэй. Тухайлбал, “Маркетингийн салбарт 2 жил ажилласан, сошиал медиа стратеги боловсруулах, баг удирдах туршлагатай.”

    2. Мэргэжлийн загвартай байх. Харагдах байдал чухал тул загварт нь анхаарлаа хандуулаарай.

    3. Үр дүнтэй ажлуудаа онцол. Тухайлбал, “3 сарын дотор 20%-ийн борлуулалтын өсөлт бий болгосон” гэх мэт тодорхой үр дүнгээ хуваалцаарай.

    4. Ажлын байр бүрд тохируулан бичих. Таны CV бүх ажилд ижил байх албагүй.

    5. Алдаа шалгах. Үг үсгийн алдаагаа заавал шалгах нь чухал юм.

    Харин ажил хайж буй мэргэжилтнүүдийн дунд нийтлэг гаргадаг зарим алдаануудыг дурдвал: Нэг resume-ээ олон газарт илгээх нь ихэнхдээ тохиромжгүй байдаг учраас байгууллага бүрд зориулж тодорхой хэмжээнд өөрчлөн бэлдэх хэрэгтэй юм. Дараагийх нь хэтрүүлсэн мэдээлэл буюу бүр сайн чаддаггүй зүйлээ бичих нь ярилцлагын үеэр оноо алдах нэг шалтгаан болдог. Мөн зорилго тодорхойгүй байх нь дараа дараагийн шатны сонгон шалгаруулалтад сөргөөр нөлөөлдөг тул  “Би цаашид борлуулалтын салбарт өсөн дэвших зорилготой” гэх мэтээр зорилгоо тодорхой илэрхийлээрэй. Энэ нь таныг ирээдүйд хэрхэн өсөн дэвжихээр зорьж буй хувийн зорилготой тань нийцэх ёстой юм.

    Мөн түүнчлэн ажлын зар дээрх түлхүүр чадваруудыг CV-дээ багтаагаарай. Жишээ нь “контент стратеги”, “дата анализ”, “онлайн сурталчилгаа” гэх мэтээр онцолж бичих нь мэдээллээ тодорхой илэрхийлж, цаг хугацааг ч хэмнэх давуу талтай юм.

    Нэмэлт зөвөлгөө: Онлайн орчинд оролцоо сайжруулах буюу Linkedn, Lambda зэрэг платформ дээр хувийн профайл үүсгэж, идэвхтэй оролцох нь илүү олон ажил олгогчдод таныг таних боломж олгоно.

    CV/Resume бол таныг төлөөлж өмнөөс тань ярьдаг  чухал баримт гэдгийг бүү мартаарай. Иймд өөрийгөө хамгийн сайн хувилбараар харуулсан, онцлог давуу талуудыг тань тодотгосон CV-тэй байх нь таны ирээдүйг тодорхойлоход эерэг нөлөө үзүүлэх болно.

    Энд дарж хуучин танилцуулгаа орчин үеийн форматтай мэргэжлийн CV/Resume болгоорой. lambda AI  технологиор таны CV/Resume-г шинэчилж, дараагийн ажлаа амжилттай олоход тань тусална. 

  • Цалингаа нэмүүлэх арга: Үнэлэмжээ өсгөх нь

    Цалингаа нэмүүлэх арга: Үнэлэмжээ өсгөх нь

    Бид өглөө бүр замын түгжрэлд бухимдан, ажилдаа яардаг ч бидний цөөнхөн нь л өөрийн хийж буй ажлынхаа үнэлэмжийн талаар бодитой яриа өрнүүлж чаддаг. Монголын ажлын зах зээл дээр олон хүн “дуугүй байвал дарга өөрөө мэдээд цалин нэмнэ биз” гэж итгэдэг ч, энэ хүлээлт нь орчин үеийн бодит байдал дээр төдийлөн биелдэггүй. Асуудал нь мөнгөнд бус — өөрийн үнэ цэнийг хэрхэн ойлгуулж, яаж тохиролцож чаддаг вэ гэдэгт л оршдог.

    Тохиролцоо хийх нь зүгээр нэг хүсэлт биш. Энэ бол бидэнд байж болох хамгийн чухал зөөлөн ур чадваруудын нэг болох хувь хүний хөгжил, харилцааны соёл, итгэлцэл дээр үндэслэсэн чадвар юм.

    Soft skill гэдэг бол чимээгүйхэн үнэлэгдэх хүч

    Тохиролцоо хийх чадвар буюу negotiation бол зөвхөн менежерүүд, борлуулалтын хүмүүсийн чадвар биш. Энэ бол ажилтан бүрт хэрэгтэй soft skill — зөөлөн чадвар юм. Өөрийгөө ухаалагаар илэрхийлэх, хийсэн ажлаа баримттай танилцуулах, нөгөө талын байр суурийг ойлгож зөв өнцгөөс харилцах ур чадвар — энэ бүхнийг бид өдөр тутамдаа хэрэгжүүлэх боломжтой.

    Бидний олонх нь “ажлаа л сайн хийж байвал үнэлэгдэнэ” гэж боддог. Гэвч өнөө цагт ажлаа сайн хийхээс гадна, хийсэн зүйлээ ойлгуулж чаддаг байх нь өөрөө амжилтын үндэс болж байна.

    Монголын орчинд тохиролцоо яаж өрнөдөг вэ?

    Манай ажил олгогчдын олонх нь тохиролцоо хийх соёлд бүрэн дасч амжаагүй байгаа ч, мэргэжлийн түвшинд өөрийн үүрэг, үр дүн, нэмэр оруулсан үнэ цэнээ харуулж ярьж чаддаг хүн итгэл төрүүлдэг. Хэзээ, хэрхэн, ямар өнгө аясаар ярих вэ гэдэг нь бүх зүйлийг тодорхойлно.

    Хамгийн тохиромжтой цаг нь:

    • Та шинэ төсөл амжилттай дуусгасаны дараа
    • Байгууллагын улирлын үр дүн сайнаар гарсан үед
    • Гүйцэтгэлийн үнэлгээ хийгдэх мөчид
    • Зарим байгууллагууд ажилд орсны дараа 1-3 сарын хугацаанг дадлагажих хугацаа гэж нэрлэдэг. Энэ хугацаанд та өөрийн үнэ цэнээ харуулж чадсан тохиолдолд цалингаа нэмүүлэх тохиролцоо хийж болдог.

    Энэ яриаг “мөнгө нэм” гэсэн хүсэлт бус, “миний хийсэн ажил ийм нөлөө үзүүлсэн” гэсэн бодит үнэлгээ дээр үндэслэсэн харилцан ойлголцлын яриа болгоорой.

    Цалин нэмэхээс илүү, хөгжих нөхцөлийг хамт ярилц

    Монголд байгууллагууд цалингийн боломжийг шууд нэмэхэд хязгаар байж болох ч, бусад нөхцөлийг тохирох боломж их байдаг. Та зөвхөн мөнгө бус дараах боломжийг ч мөн хамтад нь ярьж болно:

    • Илүү уян хатан цагийн хуваарь
    • Албан тушаалын өсөлт
    • Мэргэжлийн сургалт, хөгжлийн төлөвлөгөө
    • Нэмэлт амралтын хоног
    • Урамшуулал эсвэл бонус

    Хэрэв та тухайн байгууллагадаа олон жил ажииласан бол урамшуулал, нэмэлт бонус ч авах боломжтой. Жишээлбэл, Google 5 жил ажилласан хүмүүст бүтэн сарын цалинтай амралт өгдөг бол, Unilever гэх мэт байгууллагууд ажилтныхаа 10 жилийн ойнд дурсгалын тэмдэг, гадаад аяллын эрх, CEO-ийн талархлын захиа илгээдэг уламжлалтай. Amazon, Microsoft зэрэг байгууллагууд удаан ажилласан ажилтнуудаа магистрын сургалт эсвэл мэргэжлийн сертификат авахад дэмжлэг үзүүлдэг.

    Монголын байгууллагууд ч энэ жишгийг өөрийн онцлогт нийцүүлэн хэрэгжүүлж эхлэх боломжтой.
    Тухайлбал:

    • 5 жил ажилласан ажилтанд 1 долоо хоногийн цалинтай чөлөө,
    • удаан хугацааны гүйцэтгэлийн дараа сургалтын тэтгэлэг,
    • эсвэл гэр бүлийн амралтын эрх гэх мэт соёлын урамшуулал нь зөвхөн ажилтны сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлээд зогсохгүй, байгууллагын үнэт хүнийг тогтоон барих чухал хөрөнгө оруулалт болдог.

    Тохиролцоо гэдэг бол хоёр талын хэрэгцээ, боломжийг уялдуулах ухаан юм.

    Бидний үнэ цэнийг хэн үнэлэх вэ?

    Үнэндээ бид өөрсдийн дуу хоолойгоо гаргаж, ажил үүргийнхээ цаана байгаа үнэ цэнийг мэдрүүлэхгүй л бол хэн нэгэн шууд ирээд “Чи их сайн ажилласан, цалинг чинь нэмье” гэж хэлэхгүй л болов уу.

    Тиймээс бидэнд soft skill, өөрийн үнэ цэнийг хамгаалах харилцааны ур чадвар зайлшгүй хэрэгтэй. Энэ бол ирээдүйн карьерийн алхмуудын суурь. Энэ бол ажилтан байхаа зогсоож, өөрийгөө мэргэжилтэн гэж тодорхойлж эхлэх мөч юм.

    Lambda.global – Хувь хүний хөгжилд хөтлөх гарц

    Ийм soft skill-үүдийг нэг бүрчлэн зааж, хөгжүүлж, бодит жишээн дээр тулгуурлан дасгалжуулдаг орчин бол lambda.global юм. Энэхүү платформ нь монгол залуусын хувийн ур чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн, дэлхийн жишигт нийцсэн хөтөлбөр, аргачлалуудыг багтаасан байдаг.

    Хэрэв та “яаж зөв тохиролцоо хийж сурах вэ?”, “өөрийгөө хэрхэн үнэ цэнтэйгээр илэрхийлэх вэ?” гэдгээ тодорхой болгохыг хүсэж байвал lambda.global таны дараагийн алхам байж чадна.

    Энд зөвхөн мэдлэг биш — дадлага, дэмжлэг, урам зориг хамт байна.

    Тохиролцоо бол зоригийн хэрэг биш — ур чадварын хэрэг

    Өөрийнхөө төлөө дуугарах нь ичгүүр биш, харин ч итгэлтэй хүний шинж юм. Хүн бүрт тохиролцох чадвар заяагдаагүй байж болох ч, хүн бүр энэ чадварыг сурах боломжтой. Өөрийн үнэ цэнийг ойлгуулж чаддаг хүн л маргаашийн шийдвэр гаргагч, удирдагч байж чадна.

    Харин өнөөдөр эхний үгээ хэлж, өөрийнхөө төлөө алхам хийж сурах нь таны амжилтын эхлэл юм.

  • Зан төлөвтэйгээ таарах карьерын орчинг хэрхэн сонгох вэ?

    Зан төлөвтэйгээ таарах карьерын орчинг хэрхэн сонгох вэ?

    Зан төлөвтэйгээ таарах карьерын орчинг сонгох нь амжилтын эхлэл

    Ажиллах арга барилаа таньж, өөрт тохирсон ажлыг сонгох нь урт хугацаанд сэтгэл ханамжтай, амжилттай байх үндэс болдог. Өнөөдөр олон хүн цалин, албан тушаал, байгууллагын нэр хүндийг гол шалгуураа болгодог ч хамгийн чухал зүйл бол өөрийн зан төлөвт нийцэх орчин, ажиллах хэв маягтай ажлын байрыг сонгох явдал юм. Эцсийн эцэст бид ажлын орчиндоо амьдралынхаа ихэнх хугацааг өнгөрүүлдэг шүү дээ.

    Тохирсон ажил гэдэг нь бусдад таалагдах сонголт биш, харин өөрийн зан төлөв, үнэт зүйлстэй нийцэх эсэхийг бодолцох тухай чухал ойлголт бөгөөд тэгж чадвал тэрхүү сонголт таныг урт хугацаанд амжилтад хүргэж, сэтгэл ханамжтай байх эхлэл байх болно.

    MBTI гэж юу вэ?

    Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) нь хүмүүсийн сэтгэлзүй, зан төлөв, шийдвэр гаргах хэв маягийг тодорхойлдог 16 төрлийн хувь хүний хэв шинжийн загвар. 

    Энэ тестээр:

    • Та хэрхэн сэтгэдэг

    • Хэрхэн шийдвэр гаргадаг

    • Бусадтай яаж харилцдаг

    • Ямар орчинд үр дүнтэй ажилладаг гэсэн чухал мэдээллүүдийг олж авах боломжтой.

    MBTI үр дүнг ашиглах хэрэгтэй 4 шалтгаан

    1. Өөрийгөө таних тухай

    • Давуу тал

    • Ажилд хандах хандлага

    • Харилцааны хэв маяг

    Эдгээрийг ойлгосноор өөрт тохирсон ажлын орчин, хамт олон, чиглэлийг сонгох боломжтой.

    2. Зохицох мэргэжил

    Төрөл тус бүр таны хандлага ямар төрлийн ажилд илүү тохирохыг хэлж өгдөг.

    Жишээ:

    • INTJ – Стратегич зохион байгуулагч
      Логиктой, хараат бус, зорилготой
      Тохирох ажил: Програм хангамж хөгжүүлэгч, аналитик, судлаач
      Орчин: Бие даасан, бүтэцтэй орчин

    • ENFJ – Удирдагч урам өгөгч
      Харилцааны өндөр мэдрэмжтэй, алсын хараатай
      Тохирох ажил: Удирдах ажилтан, сургалтын зохион байгуулагч
      Орчин: Хамтын ажиллагаа, дэмжлэгтэй орчин

    3. Багаар ажиллах чадвар

    • Стрессийг хэрхэн даван туулдаг

    • Багийн үүрэг хариуцлага

    • Бие даах эсвэл хамтран ажиллах хэв маяг

    MBTI таны багийн тоглогч уу, эсвэл бие даагч уу гэдгийг тодорхойлно.

    4. Хувийн хөгжил ба карьерын төлөвлөгөө

    MBTI нь зөвхөн ажил олоход бус, дараах зүйлсэд ч тусална:

    • Сул талаа тодорхойлж хөгжүүлэх

    • Шинэ ур чадвар эзэмших арга

    • Шинэ орчинд дасан зохицох хэв маяг

    • Удирдах түвшинд хүрэх стратеги боловсруулах

    Тэгвэл MBTI-г ажил хайхад хэрхэн ашиглах вэ?

    CV ба Cover Letter-д ашиглах
    Та өөрийн танилцуулгадаа ашиглахдаа: “Би бол INFP төрлийн ажил горилогч бөгөөд бүтээлч, хүний мэдрэмжийг ойлгодог, шинэ санаачилгад идэвхтэй оролцдог нэгэн.” гэх мэтээр давуу талаа илэрхийлж болно.

    Ярилцлагад өөрийгөө тайлбарлахад
    Тухайлбал: “Би ESTJ төрлийн хүн тул тогтсон бүтэцтэй орчинд, үр дүн төвтэй багтай хамтран ажиллахдаа хамгийн өндөр бүтээмжтэй байдаг.”  гэж өөрийнхөө тухай илүү тодорхой танилцуулах.

    Ажлын байр сонгоход ашиглах
    MBTI-ийн үр дүнг ашиглан тухайн байгууллагын ажлын орчин танд тохирч байгаа эсэхийг харьцуулж болно. Хэрвээ та ажил хайж байгаа бол Lambda сайтын ажлын байр хэсгээс өөрт тохирох ажлын байрны мэдээллийг хараарай.

    Ирээдүйн карьерын төлөвлөгөө гаргах, ур чадвараа хөгжүүлэх, шинэ орчинд дасан зохицох чадвараа тодорхойлох, мөн хувь хүний онцлогоо зөв танин ойлгох нь амжилтад хүрэхэд хамгийн чухал алхмуудын нэг.

    Үүний тулд та дараах чухал үзүүлэлтүүдээ илүү сайн мэдэж аваарай:
    – Удирдах түвшинд хүрэх арга барил
    – Суралцах, хөгжих хэв маяг
    – Өөрчлөлтөд дасан зохицох чадвар

    Өөрийгөө хэн бэ гэдгээ танин мэдэх нь зөв ажил олох, амжилттай карьер бүтээх эхлэл болдог. Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд ажлын байр олон байгаа ч өөрийн зан төлөвт нийцсэн, сэтгэлд хүрсэн ажлыг олох нь бодит сорилт хэвээр байна. Тиймээс өөрийгөө ойлгож, илүү ухаалгаар сонголт хийх нь таны карьерын амжилтын гол түлхүүр болох юм.

    Та CV-гээ lambda -гын AI-р шинэчилж, талентаар яг одоо бүртгүүлээрэй. Дараагийн ажлаа амжилттай олоход тань бид тусална.

    Мөн асуултад хариулаад MBTI үр дүнгээ олж мэдээрэй. Монгол хэл дээр байгаа нь бүр ч таатай.

    Холбоотой нийтлэл: Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

  • Ажил хийх үү, хүүхдээ өсгөх үү?

    Ажил хийх үү, хүүхдээ өсгөх үү?

    Монголын олон мянган эмэгтэйчүүд бусдын адилаар ээж болж хүүхдүүдээ өсгөж, хүмүүжүүлэхийн зэрэгцээ гэр бүлийн амьдралдаа санхүүгийн хариуцлагыг ч мөн үүрдэг. Хүүхдээ асарч халамжлан, хүмүүжүүлэх гэдэг бол цаг хугацаа, анхаарал, хичээл зүтгэл шаардсан бүтэн цагийн ажил юм. Гэсэн ч амьжиргааны өртөг нэмэгдсэн энэ үед “ажил хийх үү, эсвэл хүүхдээ гэртээ харах уу?” гэсэн асуулт бүхий л ээжүүдийн өмнө тулгарч байна. Мэдээж мөн хүүхдээ асрангаа ажил хөдөлмөр эрхэлж, гэр бүлээ авч яваа олон аавууд бий. Тэдний зарим нь эхнэрийнхээ ажиллах боломжийг дэмжиж, гэртээ үлдэн хүүхдээ хардаг бол зарим нь уян хатан цагийн ажил эсвэл гэрээсээ ажиллах боломжийг ашиглаж байгаа ч тохиолдол байна.

    Хүүхдээ нялх байхад нь гэрт нь харж, анхны үг, анхны алхам бүрийг нь мэдрэхийг хүсдэггүй эх хүн гэж үгүй. Гэвч өнөө цагийн амьдралын эрч, эдийн засгийн нөхцөл байдал олон эхийг “зүгээр сууж болохгүй” гэж бодоход хүргэж байна. Цэцэрлэг хүрэлцээгүй, хүүхэд харах хүнгүй, эсвэл ажилдаа эргэж ороогүйгээс болоод туршлагатай болох, тушаал дэвших боломжуудаа алддаг зэргээр олон хүн хоёрын аль нэгийг сонгох болдог.

    Яагаад ээжүүд ажил хийхийг хүсдэг вэ?

    Ээжүүд ажил хийхийг хүсдэг олон шалтгаан бий. Тэдгээрээс хамгийн нийтлэг, чухал шалтгаануудыг дурдвал:

    Санхүүгийн хараат бус байдал
    Ээжүүд өөрийн орлоготой болсноор амьдралынхаа зарим шийдвэрийг өөрөө гаргах, хүүхдээ илүү сайн халамжлах, санхүүгийн хувьд хэн нэгнээс хамааралгүй байх боломжтой болдог.

    Гэр бүлийн амьжиргаанд дэмжлэг болох
    Нэмэлт орлого нь өрхийн санхүүд эерэг нөлөө үзүүлж, хүүхдийн боловсрол, эрүүл мэнд, өдөр тутмын хэрэгцээг хангахад тус болно.

    Хувь хүний үнэ цэнэ, өсөлт хөгжил
    Ажил хөдөлмөр нь зөвхөн орлого мөнгөний эх үүсвэр биш өөрийгөө хөгжүүлэх, чадвараа ашиглах, бусдад хэрэгтэй гэдгээ мэдрэх боломж болдог.

    Хүүхдэдээ үлгэр дууриал үзүүлэх
    Хөдөлмөрч, хичээнгүй, өөртөө итгэлтэй ээж бол хүүхдийн хувьд хүчирхэг үлгэр дууриал болдог. Ингэснээр хүүхэд ч ирээдүйдээ амьдралын төлөө хичээх урам зориг авах юм.

    Нийгмийн харилцаанд идэвхтэй оролцох
    Зарим ээжүүд зөвхөн гэрийн хүрээнд биш, олон нийтийн амьдралд оролцох, хамт олон, найз нөхөдтэй болох, харилцаагаа өргөжүүлэхийг хүсдэг.

    Сэтгэл зүйн эрүүл мэндийн тэнцвэрийг хадгалах
    Ажил хийх нь сэтгэл гутрал, түгшүүр зэргээс сэргийлэх, өөрийгөө илэрхийлэх нэг хэлбэр болж өгдөг.

    Товчоор хэлбэл, ээжүүд амьдралын чанараа сайжруулах, өөрийн үнэ цэнийг мэдрэх, гэр бүлдээ илүү их хувь нэмэр оруулахын тулд тогтсон ажилтай, тодорхой амжилтад хүрэхийг зорьдог байна.

    Ажил хийхийн үнэ цэнэ

    Ажил хийнэ гэдэг зөвхөн орлого олох бус, өөрийгөө хөгжүүлэх, нийгэмтэй холбогдсон байх, ирээдүйд хүүхдийнхээ төлөө илүү боломж бүрдүүлэх чухал алхам юм. Зарим ээжүүд ажлаа орхиод хэдэн жил болсон ч эргэж ажилд орохдоо амаргүй нөхцөлтэй тулгардаг билээ. Энэ нь зөвхөн мэргэжлийн асуудал биш, бас өөртөө итгэх итгэлтэй ч мөн холбоотой байдаг.

    Хүүхдээ гэртээ өсгөхийн үнэ цэнэ

    Нөгөө талаар хүүхдээ өөрөө өсгөнө гэдэг амьдралын хамгийн үнэ цэнтэй, хэзээ ч дахин давтагдахгүй мөчүүдийг бүрэн мэдрэх боломж юм. Хүүхдийнхээ анхны инээмсэглэл, “ээжээ” гэж хэлэх мөчид хажууд нь байна гэдэг юугаар ч үнэлэхийн аргагүй баяр жаргал билээ. Гэхдээ гэртээ олон жил байх тусам олон эхчүүд сэтгэл зүйн хямралд орж, ганцаардал мэдэрч, нийгмээс тусгаарлагдсан мэт мэдрэмжтэй болдог нь үнэн.

    Хөдөлмөрийн зах зээл дэх боломжууд

    Өмнө нь ажил олоход “ажлын туршлага”, “ажлын цаг” зэрэг хязгаарлалт тулгардаг байсан бол өнөөдөр цахим шилжилт, ажлын байрны нөхцөл, орчин, зайнаас ажиллах хэлбэр зэрэг хүчин зүйлсийн ачаар тохирсон ажил олох боломж тасралтгүй нэмэгдсээр байна. Тухайлбал,

    • Гэрээсээ ажиллах боломжтой ажлын байр: орчуулагч, чат оператор, онлайн багш, редактор

    • Цагийн ажил: хагас цагаар оффист ажиллах, богино хугацааны төслүүд

    • Онлайн орлого олох сувгууд: сошиал хуудас хөтлөх, TikTok, Instagram контент бүтээгч, YouTube суваг нээх гэх мэт

    Бага насны хүүхэдтэй ээжүүдэд тулгардаг нийтлэг бэрхшээлүүд:

    • Хүүхэд харах хүнгүй байх

    • Ажлын цаг уян хатан биш байх

    • Нийгмийн хандлага – “гэртээ хүүхдээ харах ёстой” гэх хүлээлт

    • Өөртөө итгэх итгэл сул байх – ур чадвараа дутуу үнэлэх

    Эдгээр асуудлыг шийдэхэд нийгмийн бодлого, гэр бүлийн ойлголцол, хувь хүний зорилго, хүсэл, мэргэжлийн чадвар туршлага мөн уян хатан ажлын байр зэрэг нь чухал нөлөөтэй юм.

    Хүүхдээ өсгөхийн зэрэгцээ орлого олох тухай

    Өнөөгийн нийгэмд өөрийн үнэ цэнийг илэрхийлэх, өөрийгөө хөгжүүлэх, чадваржуулах улмаар өндөр цалин орлоготой болох хүсэлтэй хүчтэй эмэгтэйчүүд маш олон байна. Хэрвээ та ажил хайж байгаа бол өөрийн чадвар, сонирхол, нөхцөл байдалдаа тохирсон ажил олж чадна гэдэгтээ эргэлзэх хэрэггүй.

    Эцэст нь энэхүү нийтлэлд хөндсөн хоёр сонголтын аль аль нь буруу биш юм. Харин боломжит ажил, амьдралын тэнцвэрийг олох нь хамгийн чухал алхам билээ. Хүүхдээ сургуульд орох хүртэлх хугацаанд цагийн ажил, гэрээсээ ажиллах боломж, онлайн орлого олох замаар эхчүүд хүүхдээ ч өсгөж, ажил ч хийж чадна.

    Ерөнхийдөө “ажил хийх үү, хүүхдээ өсгөх үү?” гэдэг асуултанд зөвхөн танд тохирсон хариулт л хамгийн зөв. Нийгэм, сошиал медиа, хамаатнууд юу гэж хэлэхээс илүүтэй, өөрийнхөө амьдралын хэв маяг, хүүхдийнхээ хэрэгцээ, ирээдүйн зорилго дээрээ тулгуурлан шийдвэр гаргах нь ухаалаг сонголт болох юм.

    Санал болгох нийтлэл: Хэрхэн ажлын байрны зараас өөрт тохирсон эсэхийг таньж мэдэх вэ?

  • Цалингаа хэрхэн зөв тохиролцох вэ- Remote болон дотоодын ажлын ярилцлагад зориулсан зөвлөмж

    Цалингаа хэрхэн зөв тохиролцох вэ- Remote болон дотоодын ажлын ярилцлагад зориулсан зөвлөмж

    Ажил горилогч бүрийн хүсдэг нэн чухал зүйлсийн нэг нь сэтгэлд нь хүрсэн хэмжээний цалингаа тохиролцох байдаг. Гэхдээ цалингийн тухай ажлын ярилцлагын үеэр ярих нь ихэнх хүмүүст хүндхэн санагддаг. Ялангуяа гадаадын эсвэл томоохон дотоодын компаниудтай ярилцаж байгаа үед.

    Хэрэв та гадаад, дотоодын компанид зайнаас (remote) эсвэл бүтэн цагаар оффист  ажиллахаар өргөдөл өгч байгаа бол цалингаа хэрхэн зөв, өөрт ашигтайгаар тохиролцох вэ гэдэг нь таны цаашдын орлого,  сэтгэл ханамжид ихээхэн нөлөөлнө.

    Тиймээс энэ удаад Lambda Global та бүхэндээ Монголд амьдрангаа олон улсын болон дотоодын зах зээлд ажиллаж буй мэргэжилтнүүдэд зориулсан товч бөгөөд үр дүнтэй “цалингаа хэрхэн тохиролцох”  тухай зөвлөмжүүдийг хүргэж байна.

    1. Олон улсын & дотоодын зах зээлийн ханшийг судалж мэдэх

    Цалин тохиролцохын өмнө тухайн ажлын байрны зах зээлийн ханшийг судлах нь хамгийн чухал алхам. Хэрэв та зайнаас гадаадын компанид ажиллах гэж байгаа бол дараах платформуудаас хэрэгтэй мэдээллээ авч болно:

    • Lambda Global – Монголын бусад нэр хүндтэй ажил зуучлалын сайтууд
    • Glassdoor , LinkedIn— олон улсын цалингийн жишиг
    • Remote OK , We Work Remotely, FlexJobs гэх мэт- remote ажлын зах платформууд

    Зөвлөмж: Хэрэв анх удаа зайнаас олон улсын компанид ажиллаж байгаа бол “remote + your job title + salary” гээд компани болон бүс нутгийн дундаж цалинг хайж судалж үзэх хэрэгтэй. Өөрийн чадвар боловсрол, туршлагыг харгалзан үзэн, ижил ажлын байр Монгол, Солонгос, АНУ, Европт ямар цалинтай байгааг харьцуулж хараарай. Ингэснээр өөрийгөө хэт доогуур үнэлэхээс сэргийлнэ.

    2. Өөрийн үнэ цэнийг тодорхой илэрхийл

    Тухайн компанид ямар үнэ цэнэ авчирч байгаагаа ойлгуулж чадвал, цалин нэмэгдэх боломж өсдөг. Тухайлбал  2-3 хэлтэй,  салбартаа удаан ажилласан туршлагатай бол:

    • Гурван хэлтэй (монгол, англи, солонгос) гэх мэт
    • Remote ажлын туршлага, өөр цагийн бүсэд ажиллах чадвар
    • Бие дааж болон багаар ажиллах чадвар
    • Олон соёлтой хүмүүстэй ойлголцож ажиллах соёлын ялгааг ойлгодог байдал

    Ингэж хэлж болно:

    “Миний туршлага болон олон улсын болон дотоодын зах зээлийн мэдлэг судалгаан дээр үндэслэн энэ ажлын байрны хувьд  X₮–Y₮-ийн хооронд цалин авах боломжтой гэж бодож байна.”

    3. Цалингаа тохиролцох зөв мөчийг хүлээ

    Анхан шатны ажлын ярилцлагын үеэр шууд цалинг хөндөх нь тохиромжгүй. Эхлээд ажил олгогчдод өөрийн ур чадвар, туршлагаа харуулж ойлгуулах хэрэгтэй. Хэрвээ ажил олгогч цалингийн хүлээлтийн талаар түрүүлж асуувал:

    “Эхлээд ажлын үүрэг, хариуцлагын талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдэж авмаар байна. Гэхдээ зах зээлийн нөхцөл байдалд үндэслэн надад төсөөлж буй цалингийн хүрээ бий.”

    Та цалин тохиролцох үед, тодорхой хариулт хэлэх гэж яарах хэрэггүй. Хэрэв, танд тухайн ажлын байрны талаар илүү мэдээлэл хэрэг болох үед тодорхой хугацаанд бодож, судалж үзэх цаг авах бүрэн эрхтэйгээ санаарай.

    4. Цалингийн хүлээлтээ шударгаар илэрхийлэх

    Монголчууд  цалин тохиролцох үед санаа зовж эвгүйцэх, эсвэл хэт даруухан байх нь элбэг. Гэвч гадаад, дотоодын олон компаниудын хувьд илэн далангүй цалин тохиролцох явдал бол зайлшгүй байх зүйл юм.

    Хэрвээ ажил олгогчийн санал таны хүлээлтээс бага байвал:

    “Санал тавьсанд баярлалаа. Миний туршлага болон ийм төрлийн “remote” ажлын зах зээлийн ханшийг харгалзан үзвэл, X₮ – Y₮ орчим цалин хүлээж байсан. Энэ талаар уян хатан байж тохиролцох боломжтой юу?” гэх мэт

    5. Цалингаас гадна бусад нөхцөлийг мөн харгалз

    Заримдаа зөвхөн өндөр цалин чухал биш. Та дараах ашигтай нөхцөлүүдийг мөн харгалзаж цалин тохиролцохдоо илүү уяан хатан хандаж болно:

    • Ээлжийн амралт болон баярын өдрүүдэд амрах боломж– Жишээ нь барууны орны компаниуд өөрийн улсын хуанлийг дагадаг тул Монголын баяраар амрах эсэх нь тодорхойгүй ч ажил амьдралын тэнцвэртэй байдал өгөхүйц хэмжээнд амрах боломжийг олгох магадлалтай.
    • Эрүүл мэндийн даатгал, бонус урамшуулал, ажлын тоног төхөөрөмжийн төсөв зэрэг нэмэлт хангамжууд маш чухал.
    • Албан тушаалын өсөлт, суралцах болон ментортой ажиллах боломж, багийн соёл ч бас анхаарах зүйлсийн нэг.

    Заримдаа бага зэрэг бага цалинтай байсан ч бүтээлч эрх чөлөө, тогтвортой байдал, уян хатан цагийн хуваарь, хөгжих боломж сайтай ажил бол илүү үнэ цэнтэй байдаг.

    6.Урьдчилж бэлдэх

    Цалингийн талаар ярих нь өөрөө нэгэн төрлийн чадвар юм — харин энэ чадвар дадлага хийх тусам улам амар болох нь ойлгомжтой. Ажлын ярилцлагад орохоосоо өмнө найзтайгаа эсвэл толины өмнө өөртэйгөө ярьж бэлтгэл хийж болно. Мөн тантай нэг салбарт ажилдаг найзууд эсвэл ментор байгаа бол, тэд цалингаа яаж тохиролцож байсан талаар асууж зөвлөгөө аваарай.

    Эцэст нь 

    Цалингаа тохиролцоно гэдэг нь зөвхөн мөнгө яриад шунахай байгаагийн илрэл биш — харин өөрийн чадвар, туршлага, үнэ цэнийг шударгаар үнэлж, ажил олгогчдод бодитой хүлээлт тавьж буйн нэг хэлбэр юм.

    Монголчуудын хувьд гадаад, дотоодын олон улсын байгууллагад ажиллах боломжууд нэмэгдэж буй энэ үед хуучин сэтгэлгээгээр ажил олгогчийн хэлсэн цалинг шууд хүлээн зөвшөөрдөг дадлыг өөрчлөх шаардлага гарч байна. Бид өөрсдийн үнэ цэнийг мэдэрч, тодорхой илэрхийлж, тохиролцож сурах нь илүү чухал болжээ.

    Тиймээс та өөрийн туршлага, чадварт итгэж, ажлын ярилцлагад сайтар бэлтгэж, эелдэг боловсон байдлаар цалингаа нээлттэй ярилцах нь зүйтэй. Энэ бол зөвхөн нэг ажилд орох тухай биш — харин Монгол мэргэжилтнүүдийн төлөөлөл болж, ирээдүйн стандарт, хандлагыг хамтдаа шинэчлэх эхлэл юм.

    Танд Lambda Global– аар AI ашиглан өөрийн чадвар, туршлагад үндэслэсэн цалин тооцоолол хийж үзэхийг зөвлөж байна.

  • Ажлаасаа хэрхэн зөв гарах вэ?

    Ажлаасаа хэрхэн зөв гарах вэ?

    Өөр ажилд орж, шинэ сорилтод хүч үзэх гэж байна уу? Эсвэл илүү өндөр цалин, ирээдүйтэй санал ирээд ажиллах орчноо солих бодол төрсөн үү? Аль н ч байсан энэ шийдвэрээ удирдлагадаа хэрхэн яаж хэлэхээ мэдэхгүй, эргэлзэж байна уу?

    Хэрэв тийм бол анхаарлаа хандуулаарай. Ажлаас гарах гэдэг нь хүний мэргэжлийн амьдрал дах чухал үе шатны нэг хэсэг. Энэ нь таныг шинэ боломж руу хөтлөх анхны алхам ч байх тохиолдол бий. Одоо ажиллаж буй байгууллага, хамт олноо хүндэтгэн хүнлэг ёс зүйтэй, зөв арга барилаар ажлаасаа гарах нь таны мэргэжлийн нэр хүнд, ирээдүйн харилцаанд чухал нөлөөтэй байдаг юм шүү. Ингээд энэ үйл явцыг хэрхэн ёс зүйтэй, зөв зохион байгуулах талаар дараах зөвлөмжүүдийг хүргэж байна.

    1. Юуны өмнө шийдвэрээ нухацтай эргэцүүлээрэй

    Ажлаас гарах шийдвэрийг түр зуурын бухимдал, мэдрэмж дээр тулгуурлан гаргах нь тохиромжгүй байдаг. Харин бодит нөхцөл байдал, зорилго, ирээдүйн төлөвлөгөөнд суурилан ухаалаг байдлаар шийдвэрээ гаргах хэрэгтэй. Иймээс шийдвэрээ гаргахаасаа өмнө өөрөөсөө дараах асуултуудыг асууж үзээрэй.

    • Би яг ямар шалтгаанаар ажлаасаа гарах гэж байна вэ?
    • Шинэ санал, шинэ ажил миний урт хугацааны зорилготой нийцэж байна уу?
    • Би энэ шийдвэрт хожим харамсахгүй байж чадах уу?

    2. Шууд удирдлагатайгаа нээлттэй, хүндэтгэлтэй ярилц

    Ажлаасаа гарахаар шийдсэн бол эхлээд шууд удирдлагатайгаа хувийн уулзалт хийж, шалтгаанаа ойлгомжтой, эелдэгээр тайлбарлах нь зүйтэй. “Илүү сайжрах боломж хайж байна”, “Өөр чиглэлд хөгжих сонирхолтой байна”, “Миний хийж туршиж үзэхийг хүсдэг ажил болохоор боломж олдсон дээр нь өөрийгөө дайчилмаар байна” гэх зэрэг эерэг хандлагаар яагаад өөр ажилд орох гэж байгаагаа хуваалцаарай.

    ☝️ Зөвлөмж: Та тухайн байгууллагаас олон зүйлийг сурсан, өөртөө итгэх итгэл, туршлагыг олсон бол энэ талаараа талархал заавал илэрхийлээрэй. Харин шүүмжлэл, гомдлыг энэ ярианд багтаахгүй байх нь зүгээр байдаг шүү. 

    3. Албан ёсны өргөдлөө бэлдээрэй

    Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хуульд заасны дагуу ажилтан нь ажлаас гарах бол дор хаяж 14 хоногийн өмнө бичгээр өргөдөл бичиж мэдэгдэх ёстой. Тиймээс таны гаргах өргөдөл нь хугацааны хувьд ч, найруулгын хувьд ч бүрэн, тодорхой байх шаардлагатайг анхаараарай. 

    4. Ажлаа хариуцлагатай хүлээлгэн өг

    Та ямар ч шалтгаанаар ажлаасаа гарч байсан,  ажил үүргийн тайлангаа гаргаж, зохих журмын дагуу хүлээлгэн өгөх нь чухал. Мөн таны ажлыг үргэлжлүүлэх шинэ ажилтанд шаардлагатай мэдээлэл, үүрэг хариуцлагыг ойлгомжтой, дэлгэрэнгүй байдлаар дамжуулах хэрэгтэй. Хэдий энэ нь энгийн мэт боловч, таны ажилдаа хандах хандлага, хэр хариуцлагатай, мэргэжлийн ханддагийг илтгэх чухал шалгуур болдог.

    Нэмж хэлэхэд, ирээдүйн ажил олгогч тань таны талаар өмнөх байгууллагаас лавлагаа авах магадлалтай тул мэргэжлийн харилцаагаа эерэгээр үлдээх нь чухал юмшүү.

    5. Хамт олонтойгоо үдэлтийн баяраа хийгээрэй

    Хамт олондоо сэтгэл гаргаж, эелдэгээр салах ёс хийж, ирээдүйд ч энэ нандин харилцаагаа хадгалахыг эрмэлзээрэй. Нэг үгээр хэлбэл, “bye party- гаа гоё хийгээрэй.”

    • Талархлын зурвас бичих
    • Багахан уулзалт хийж сэтгэгдлээ хуваалцах
    • LinkedIn болон имэйл хаягаараа холбогдож байхаа мэдэгдэх

    “Bye party”-г зүгээр нэг баяр биш, харин дурсамж дүүрэн мэргэжлийн салах ёс гэж хүлээж авч сэтгэлээсээ хандаарай. 

    6. Эцэст нь ирээдүйгээ төлөвлө

    Ажлаас гарах нь төгсгөл биш, харин шинэ эхлэл юм. Тиймээс санхүү, цаг хугацаа, хөгжлийн төлөвлөгөөгөө тодорхой гаргаж, дараагийн алхмаа эртнээс бэлтгээрэй. Шинэ ажил хайх, хувийн бизнес эхлүүлэх эсвэл сурч боловсроход зориулах цаг хугацааг зөв тооцоолох хэрэгтэй гэдгийг мартаж болохгүй. 

    Дүгнэж хэлэхэд:

    Ажлаас гарах нь бүхний төгсгөл биш юмшүү, харин таны амьдралын шинэ эхлэл юм. Гэхдээ нэг хаалга хаахдаа хаалганы цаадах хүмүүсийг хүндэтгэж, харилцаагаа тэнцвэртэй авч гарах нь таны мэргэжлийн нэр хүндэд үнэтэй хөрөнгө оруулалт болно. Хэрвээ та дараагийн хөгжлийн шат руу дэвшихээр төлөвлөж байгаа бол https://lambda.global/ платформоор зочлоорой. Монголын хамгийн шилдэг, ажиллахад таатай байгууллагууд таны ур чадвар, туршлагыг үнэлж, шинэ боломжийн хаалгыг нээхэд бэлэн байна.

  • Хүүхэд төрүүлсний дараа ажилдаа хэзээ эргэн орох вэ?

    Хүүхэд төрүүлсний дараа ажилдаа хэзээ эргэн орох вэ?

    Хүүхэд төрүүлэх нь эмэгтэй хүн бүрийн амьдралд тохиох хамгийн гайхамшигтай, үнэ цэнтэй мөчүүдийн нэг билээ. Гэвч энэ шинэ амьдралын хэмнэлийн хажуугаар ажил мэргэжлээ хадгалах, орлого олох, өөрийн гэсэн орон зайгаа эргүүлэн олох хүсэл бүгдэд нь байдаг. 

    Тэгвэл хүүхдээ төрүүлсний дараа яг хэзээ ажилдаа эргэн орох нь хамгийн оновчтой шийдвэр байх вэ? Хэт эрт ажил хөдөлмөр эрхэлбэл хүүхдээ асрах асуудалд хүндрэх үүсэх эрсдэлтэй, харин хэт оройтвол санхүү болон карьерын хувьд боломжоо алдах эрсдэл үүснэ. Тэр утгаараа энэ нь зүгээр ч нэг ажилдаа эргэн орно гэдэг бодлоор хязгаарлагдахгүй бөгөөд өөрийн эрүүл мэнд, сэтгэл зүйн бэлэн байдал, гэр бүл, хүүхэд, санхүүгийн боломж, цаашдын карьер гээд олон хүчин зүйлийг зэрэг тооцоолсон чухал шийдвэр болох учиртай.

    “Хэзээ ажилдаа буцаж орвол зүгээр бол?”, “Хүүхдээ хэнээр харуулах уу?”, “Өмнөх ажлаасаа татгалзаж, өөр шинэ боломж эрэлхийлэх үү?” зэрэг асуултууд олон ээжүүдийн толгойд өдөр бүр эргэлдэж, шөнө орондоо хөрвөөн боддог бодит асуудлууд гэдэгтэй та санал нийлэх биз ээ.

    Хүүхдээ өсгөж хүмүүжүүлэх, эрүүл мэндэд нь анхаарал тавих нь ээж, аавуудын хувьд хамгийн том хариуцлага. Гэхдээ орлогоо нөхөх, мэргэжлийн ур чадвараа мартахгүй байх, ирээдүйн карьераа тасалдуулахгүй байх нь ч мөн адил чухал. Тиймээс та ажилдаа эргэн орох шийдвэрийг гаргахдаа өөрийн амьдралын нөхцөл байдал, дотоод мэдрэмж, ирээдүйн зорилгоо ухаалгаар нягтлан үзэж, өөрт хамгийн зөв хувилбарыг сонгох нь хамгаас чухал гэдгийг онцолмоор байна.

    Ээж бүр өөр, шийдвэр ч ялгаатай

    Та яг одоо юу мэдэрч байна? Хүүхдээ хараад баяр жаргалаар дүүрэн ч заримдаа өөрийгөө бага зэрэг орхигдуулж эхэлж байна уу? Эдгээр нь яг л тантай адил бусад ээжүүдийн ч мэдэрдэг мэдрэмж юм. Та ганцаараа биш шүү.

    1. Та сэтгэл зүй болон биеийн эрүүл мэндийн хувьд ажлын ачааллыг даахад бэлэн үү?

    2. Таны хүүхдийг хэн харж, асрах боломжтой вэ?

    3. Гэр бүлийн санхүүгийн бодит байдал, нэмэлт орлого хэрэгтэй байна уу?

    4. Өмнөх ажлын байр таныг буцаан хүлээж авах уу?

    Эдгээр асуултад хариулахад та өөртөө хамгийн зөв хугацааг тодорхойлох боломжтой болох юм.

    Тэгэхээр Хэзээ ажилдаа эргэж орох вэ? гэдэг бол цаг хугацааны асуудал гэхээс илүү таны бэлэн байдал, амьдралын нөхцөл, зорилгын тухай асуулт байх нь.

     Хамгийн түгээмэл хугацаа: 6 сар – 1.5 жил

    Монголд олон ээжүүд дунджаар хүүхдээ 6–аас 12 сар хүрэхэд ажилдаа эргэн ордог.

    6 сар: Зарим ээжүүд энэ үеэс ажилдаа эргэн ордог. Хүүхэд нэмэлт хоол идэж эхэлдэг.

    12 сар: Энэ үеэс ихэвчлэн хүүхдээ цэцэрлэгт өгч эхэлдэг учраас гэрээсээ буюу зайнаас ажил хийх боломж хайж, зарим нь бүтэн цагаар ч ажиллах боломжтой болдог.

    1.5 жил: Ээжүүдийн ихэнх нь энэ үед карьертаа эргэн анхаарах хэрэгтэй болдог. Санхүүгийн хувьд тогтмол орлого хэрэгтэй болж ирнэ.

    Ажлын байранд бэлтгэх 5 алхамыг танд хүргэе

    1. CV танилцуулгаа шинэчлэх

    – Хүүхдээ асарч байх хугацаанд эзэмшсэн зарим чухал чадвар (төлөвлөлт, тэвчээр, цагийн менежмент) эдгээр нь ажлын чухал soft skill болох давуу талтай.

    2. Ажил хайх стратегиа тодорхойлох

    – Уян хатан цагийн хуваарьтай ажил
    – Хагас цагаар ажиллах боломж
    – Гэрээс ажиллах (remote job)
    – Цахимаар хийгддэг freelancing ажлууд

    3. Хэрвээ ажил хийвэл хүүхдээ хэнтэй үлдээх вэ?

    – Хамгийн том асуулт. Эмээ, өвөө, асрагч, ойр цэцэрлэг гээд бүгдийг эртнээс судалж, сэтгэл амар байхаар зохицуулаарай.

    4. Өөрийгөө бэлтгэх чухал мөч

    – Цагийн менежментээ шинэ нөхцөлд тааруулан сайжруулах
    – Сэтгэл зүйн хувьд ажилдаа эргэн ороход бэлдэх, дасах
    – Сургалт, семинар, хэлний хичээлүүдэд хамрагдаж мэдлэгээ сэргээх

    Ажилд орсон ч, хэрэгтэй чадварууд эзэмшиж орвол илүү амжилттай байх болно.

    5. Цаг үеэ зөв үнэлэх

    – Тухайн үеийн хөдөлмөрийн зах зээлд таны мэргэжлийн эрэлт байгаа эсэхийг судлах
    – Ажил хайх вэбсайтад тогтмол хандаж, шинэ ажлын байруудаас хайлт хийх

    Хаанаас тохиромжтой ажил олох вэ?

    Та өөрийн боловсрол, ажлын туршлага, сонирхсон чиглэлийн тухай мэдээллээ lambda -д оруулахад л хангалттай. LAMBDA хиймэл оюун ухаан буюу AI технологиор таны мэдээллийг нарийн уншиж, CV-г ухаалгаар шинэчлэн, хамгийн тохирох ажлын заруудыг танд санал болгох болно.

    Ажилдаа эргэн орох шийдвэр нь бүх эмэгтэйчүүдэд ижил байдаггүй. Хамгийн гол нь өөрийн бие махбод, сэтгэл санаа, гэр бүлийн нөхцөл байдал, мөн ажлын орчиндоо тулгуурлан хамгийн зөв цагийг олж шийдвэр гаргах хэрэгтэй юм. Таны болон гэр бүлийн нөхцөл байдал, сэтгэлзүй, зорилгоос хамаарах билээ. Гэсэн хэдий ч та:

    • Өөртөө итгэж, алхам алхмаар урагшлан

    • Хүүхэдтэйгээ өнгөрөөх цагийг зөв зохицуулаарай

    Хүүхдээ хайрлаж халамжлахын зэрэгцээ өөрийн орон зайг хадгалах, орлогоо нэмэгдүүлэх нь хоёрын аль нэгийг золиослох ёстой гэсэн үг биш. Та аль алиныг нь тэнцвэртэйгээр авч явах боломжтой төдийгүй өөрийн болон хүүхдийнхээ сайн сайхны төлөө ухаалаг шийдвэр гаргаарай.

    Өнөөдөр ажил хайж буй ээж байж болох ч маргааш амжилттай карьертэй мэргэжилтэн болж чадна. LAMBDA таныг хэзээд дэмжинэ. Өөрт тохирсон ажлаа эндээс сонгоорой.

    Төстэй нийтлэл унших: Хүүхдээ харж буй ээжүүдэд: Орлого олох боломж 

  • Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

    Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

    Шинэ ажил хайж буй хэн бүхэнд зориулав. 

    Сүүлийн жилүүдэд хөдөлмөрийн зах зээлийн хөдөлгөөн эрчимжиж, ажиллах хүчний шилжилт, мэргэжлийн ур чадварт тавигдах шаардлага тасралтгүй өөрчлөгдөж байна. Үүний зэрэгцээ хүмүүс ажлын байр болон салбараа солих хандлагатай болж, шинэ боломж, илүү утга учиртай карьерын замналыг эрэлхийлэх нь нэмэгдсээр.

    Үүнд нөлөөлж буй гол хүчин зүйлүүд нь: хэт ачаалалтай ажиллах орчин, хангалтгүй цалин, карьерын зогсонги байдал, мөн байгууллагын соёл, үнэт зүйлсийн зөрчилдөөн гэх мэт болно.

    Хүн бүр эдгээр саадтай ялгаатай байдлаар тулгарч байгаа ч, нийтлэг нэг хандлага ажиглагдаж байгаа нь тухайн нөхцөл байдалд өөрийгөө шүүмжлэх, буруутгах, оновчтой шийдвэр гаргах итгэлгүй байх явдал юм.

    📌Ажил хайх, ажлаа солих үедээ өөрийгөө хайрлаж сурах нь

    Ажил хайх эсвэл тохиромжгүй ажлаа солих нь өөрийнхөө үнэ цэнийг илрүүлж, амьдралын дараагийн шатанд бэлдэх чухал үе юм. Энэ тохиолдолд заримдаа бид өөртөө хэт хатуу хандаж, сэтгэлээр унах, өөрийгөө голох мэдрэмж төрөх нь түгээмэл. Гэвч энэ үе шат бол өсөлт, өөрчлөлтийн нэг хэсэг бөгөөд та өөртөө итгэж, өөрийгөө хайрлахад суралцан, итгэлтэйгээр үргэлжлүүлэх нь амжилтын түлхүүр болдог.

    Ажлаа солих, эсвэл шинээр ажил хайх тухай шийдвэр гаргах үед “Ажил олдохгүй бол яах вэ?”, “Шинэ хамт олон намайг хүлээж авах болов уу?”, “Шинэ ажилд амжилттай ажиллаж чадах уу?” гэх мэт эргэлзээ төрж, сэтгэлийн түгшүүр бий болох нь хэвийн зүйл. Эдгээр мэдрэмж нь магадгүй одоогийн ажилдаа сэтгэл ханамжгүй байгаагийн шинж байж болох бөгөөд илүү сайхан амьдрал, карьерын өсөлтийг хүсэж байгаагийн илрэл юм. Та 5 жилийн өмнөхөөсөө эерэгээр өөрчлөгдөж, илүүг хүсэж, үнэ цэнээ ойлгож эхэлж байж ч болно.

    Ажил хайх нь өөрчлөлтийн эхлэл 

    Залуусын дунд “Ажлаасаа гарсан эсвэл сольж байгаа хүн бол бүтэлгүйтсэн хүн” гэсэн түгээмэл ойлголт олонтаа ажиглагддаг.  
    Үнэн хэрэгтээ энэ үе бол өөрийгөө эрэлхийлж, үнэ цэнээ мэдэрсэн хэн бүхний карьерийнхаа хувьд ухаалаг алхам хийж буй эерэг үйл явц юм.

    Та бүтэлгүйтээгүй, харин боломжоо хайж байна

    Сонгон шалгаруулалт амжилтгүй болсон үед “Би хангалтгүй юм байна” гэж өөрийгөө буруутгах хэрэггүй. Үүний оронд та зөв бөгөөд өөрт тохирсон боломжоо хайж байгаа гэдгээ ойлгоорой. Амжилт хүн бүрт өөр өөр цагт ирдэг бөгөөд таны амжилт ойрхон байгаа.

    Ажил солих нь айдас биш, өсөлтийн эхлэл юм

    Шинэ орчин, шинэ хамт олон, шинэ даалгавар нь эхэндээ айдас төрүүлэх мэт боловч таны дараагийн шатны өсөлтөд түлхэц өгдөг. Хэрэв одоогийн ажил таны үнэт зүйлс, эрүүл мэнд, сэтгэл зүйг золиосолж байвал өөрчлөлт хийх нь зоригтой, зөв шийдвэр юм. Харин та өөрийгөө сорьж, суралцаж, хөгжихэд бэлэн байх хэрэгтэй.

    Амжилт гэдэг зөвхөн албан тушаал биш 

    Ажлын санал хүлээж авахгүй, хүссэн ажилдаа хараахан ороогүй байх нь таны үнэ цэнийг бууруулахгүй. Та гэр бүлдээ илүү чанартай цаг гаргаж, өөрийгөө хөгжүүлж, тэвчээртэйгээр ажил хайж, олон шалгуурыг даван туулж байгаа нь ч амжилт билээ . Эдгээр өдрүүдэд өдөр бүр ажил хайж, хүсэлт илгээж буй бол таны хичээл зүтгэл, өсөлтийн илэрхийлэл гэдэгт итгээрэй.

    Өөртөө дараах үгсийг хэлж, сэтгэлзүйн дархлаагаа дэмжээрэй

    • Би хичээж байна.
    • Би үнэ цэнтэй.
    • Би боломжоо олох болно.

    Өөрийгөө хайрлаж, дэмжиж урам өгч, өдөр бүр та нэг алхам урагшилж байгаа гэдэгтээ итгээрэй.

    📝 Өөрийгөө бодитоор үнэлж CV-гээ шинэчилж илүү мэргэжлийн болго

    Мэргэшсэн туршлага, чадвараа бичихээс гадна өөрийн үнэт зүйлс, зорилгоо тусгах нь чухал.

    💻 Ажлын санал хүлээж байх хугацаандаа өөрийгөө хөгжүүл 

    Хэл сурах, онлайн курс зэрэг нь таны ирээдүйдээ хөрөнгө оруулж буй хэлбэр юм.

    Өөртөө хатуу хандахаас хэрхэн сэргийлэх вэ?

    • Бусдын амжилттай өөрийгөө бүү харьцуулаарай. Таны аялал өөрийн гэсэн хурдаар өрнөж байгаа үнэ цэнтэй түүх юм.

    • CV дээрээ “би чадна” гэдгээ нотлоорой. Өмнөх ажлын амжилт, төслүүд тань дараагийн боломжийг бий болгоно.

    • Завсарлага авсан ч сэтгэлээр бүү унаарай. Энэ хугацааг өөрийгөө хөгжүүлэх боломж болгон ашигла.

    💬 Одоогийн ажлаа солих шийдвэр гаргахдаа анхаарах зүйлс

    1. Таны үнэт зүйлс байгууллагын соёлтой таарч байгаа юу?

    2. Ур чадвараа хөгжүүлэх боломж бий юу?

    3. Санхүүгийн одоогийн нөхцөл таны амьдралд эерэг нөлөө үзүүлж байна уу?

    4. Өглөө ажилдаа урамтай очиж байна уу?

    Хэрвээ та эдгээр асуултад “Үгүй” гэж хариулж байгаа бол, магадгүй шинэ ажлын талаар бодож эхлэхэд яг тохирсон цаг.

    Таны сэтгэл зүйн тогтвортой байдал бол тохиромжтой ажил олох хамгийн хүчтэй зэвсэг юм.

    • Өөрийгөө дэмждэг орчинг бүрдүүл — найз нөхөд, ментор, мэргэжлийн хүрээлэлтэй болох
    • Юу хүсэж байгаагаа тодорхойл — санхүү, амьдралын хэв маяг, карьерын зорилго гэх мэт
    • Өнөөдрөөс эхэл — нэг анкет илгээх, нэг ярилцлагад оролцох нь ч таны урагшлах алхам юм
    • Өөрийгөө гололгүй, давуу талуудаа тодорхойлоорой

    Та CV-гээ lambda -гын AI-р шинэчилж, талентаар бүртгүүлээрэй. Дараагийн ажлаа амжилттай олоход тань бид тусална.

    💡 Энд дарж хуучин анкетаа орчин үеийн форматтай мэргэжлийн CV/Resume болгоорой. 

    Өөртөө итгэж, урагшилцгаая! 

  • Freelance буюу гэрээсээ ажиллах боломж Монголд

    Freelance буюу гэрээсээ ажиллах боломж Монголд

    Сүүлийн жилүүдэд дэлхий даяар бүхий л салбарт хөдөлмөрийн зах зээл эрчимтэй өөрчлөгдөж, уламжлалт 9-18 цагийн ажлын байрыг халсан, уян хатан цагийн хуваарьтай, цахим орчинд дэлхийн хаанаас ч, хэзээ ч ажиллах боломжийг олгодог “freelance” буюу чөлөөт гэрээт ажлын байр эрчимтэй хөгжиж, Монголын хөдөлмөрийн зах зээлд ч хүчтэй нэвтэрч эхэллээ. Хэрвээ гэрээсээ ажиллах ажлын талаар бодож, судалж байгаа бол энэхүү нийтлэл танд зориулагдсан юм.

    Фриланс гэж юу вэ? 🤔

    Ямар нэг компани, ажил олгогчоос үл хамааран бие даан, чөлөөт байдлаар ажиллахыг фриланс, ингэж ажилладаг хүмүүсийг фрилансер гэж нэрлэдэг. Ихэвчлэн цахимаар ажилладаг ба гүйцэтгэлд суурилсан үнэлгээтэй, уян хатан цагийн хуваарьтай байдгаараа онцлог. Нас, хүйс үл харгалзан хэн ч фрилансер болж болно.

    Гол шаардлага бол:Мэдлэг, ур чадвар, хариуцлага.

    Хүмүүс яагаад фриланс ажилд татагдаж байна вэ? 💡

    • Уян хатан цагийн хуваарь – Өдөр, орой, шөнийн аль ч цагт ажиллах боломж. ⏰
    • Байршлын хязгаарлалтгүй – Гэрээсээ, кофе шопоос, эсвэл хөдөө орон нутаг, дэлхийн хаанаас ч ажиллаж болно. 🌍
    • Орлогын олон эх үүсвэр – Нэг байгууллагад хамаарахгүй, олон байгууллагатай зэрэг ажиллах боломж. 💸
    • Өөрийгөө цаг үргэлж хөгжүүлэх – Төсөл бүр өөр шинэ сорилт, шинэ ур чадвар эзэмших боломж. 📚 Өөр өөрийнхөө багш нь болж, өөрийгөө цаг тутамд хөгжүүлэх шаардлагатай.

    Монгол дахь фриланс ажлын бодит байдал ямар байгаа вэ?

    “Монголын Залуучуудын Холбоо”-ны 2023 оны судалгаагаар 📊 18–35 насны залуусын 32% нь фриланс ажил хийж байсан гэж хариулжээ. Энэхүү судалгаа нь  Монголд фриланс ажлын байр эрчимтэй хөгжиж байгааг илтгэж байгаа юм. Ингээд 2025 оны байдлаар Монголд хөгжиж буй хамгийн түгээмэл фриланс ажилтай танилцацгаая.

    • Дижитал маркетинг, сошиал медиа менежмент 📱
    • График дизайн, UX/UI 🎨
    • Вэб сайт, апп хөгжүүлэлт
    • Орчуулга, контент бичих
    • Онлайн сургалт, зөвлөх үйлчилгээ

    Тулгарч буй саад бэрхшээл:

    • Нийгмийн хамгаалалт дутмаг – Freelance ажилчид хөдөлмөрийн гэрээний хамгаалалт, тэтгэвэр, эмнэлгийн үйлчилгээ авах боломж компани, ямар нэгэн газрын гэрээт ажилтныг бодоход бага байдаг. Нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгал зэргийг хуваариа сар бүр өөрөө төлөх ёстой гэсэн үг.
    • Орлогын тогтворгүй байдал – Ажлын тасралтгүй байдал, орлогын тогтвортой байдал нь одоо ч энэ салбарын сорилт хэвээр байна.
    • Платформын хомсдол – Гадаад сайтууд (Upwork, Fiverr гэх мэт) англи хэл шаарддаг бол Монголд энэ төрлийн платформ хараахан хангалттай хөгжөөгүй.
    • Нийгмийн буруу ойлголт – “Гэрээсээ ажилладаг” = “Ажилгүй” гэх хандлага одоо ч байдаг.

    Ирээдүй ямар байх вэ?

    • Монголд зориулсан freelance платформууд бий болсноор энэ ажлын байрны эрэлт улам нэмэгдэнэ.
    • НДШ, хөдөлмөрийн эрх зүйн зохицуулалт шинэчлэгдэх шаардлага бий.
    • Орон нутгийн залуусыг чиглэсэн сургалт, менторшип хөтөлбөрүүд улам нэмэгдэнэ.
    • Компаниуд freelance мэргэжилтнүүдтэй илүү нээлттэй хамтарч ажиллахад бэлэн болно.

    Freelance ажил бол зөвхөн гэрээсээ тухтай ажиллах тухай биш, харин хувь хүний бие даасан байдал, санхүүгийн эрх чөлөө, олон улсын түвшинд өрсөлдөх боломж юм. Монголд энэ чиглэл өнөөдрийн байдлаар хангалттай хөгжөөгүй байгаа ч ирээдүйд ажлын байрны нэгэн төрөл болон байр сууриа бататгах нь гарцаагүй болжээ.

    Эцэст нь хэлэхэд — фриланс бол ирээдүй биш, аль хэдийнээ эхэлчихсэн одоо цаг. Харин энэ боломжийг ашиглах эсэх нь таны гарт байна.