Lambda Blog

Category: Ажил Хайх Арга

  • Эерэг ажлын орчинг хэрхэн бүтээх вэ?

    Эерэг ажлын орчинг хэрхэн бүтээх вэ?

    Ажлын өдөр бүр бидний амьдралын ихэнх цагийг эзэлдэг учир, ажиллах орчин маань бидний сэтгэл ханамж, бүтээмжид шууд нөлөөлдөг зүйл юм. Тиймээс эерэг, дэмжлэгтэй, сэтгэл ханамжтай ажлын орчин бий болгох нь зөвхөн байгууллага төдийгүй ажилтан бүрийн хувьд чухал байдаг.

    Эерэг ажлын орчин гэж юу вэ?

    Эерэг ажлын орчин гэдэг нь тухайн газар ажиллахад хүн бүр өөрийгөө тав тухтай, дэмжигдэж байгаа мэдрэх, хамт олноосоо урам зориг авах, ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх нөхцөл боломж бүхий орчинг хэлдэг. Ийм орчинд стресс багатай, харилцаа сайтай, багийн уур амьсгал эерэг байна. Харин тухайн ажилтан ажлынхаа эргэн тойронд тав тухтай, сэтгэл хангалуун байх нь түүний бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг.

    Ажлын орчинг таны амжилтын тулгуур гэж хэлж болно. Учир нь:

    Сэтгэл ханамжтай ажиллах: Хүн аз жаргалтай байж л өөрийн ажлын онцлогт бүрэн төвлөрч, илүү сайн үр дүнд хүрдэг.

    Стресс багасгана: Стресс ихтэй газар ажиллах нь сэтгэл санаа, эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлдөг. Эерэг орчин стрессийг бууруулж, эрүүл мэндийг хамгаална.

    Бүтээмж нэмэгдэнэ: Хүний сэтгэл санаа сайжрах тусам ажлын бүтээмж сайжирдаг.

    Багийн уур амьсгал сайжирна: Хамт олноороо нягт холбоотой ажиллахад байгууллагын амжилт нэмэгддэг.

    Ажилтан хадгалах: Ажилтнууд сэтгэл хангалуун байвал байгууллагад удаан хугацаанд тогтвор суурьшилтай ажиллана.

    Шинэ ажил хайж буй хүн тухайн байгууллагын ажлын уур амьсгал, орчны талаар урьдчилан бүрэн ойлголттой болох нь үргэлж амаргүй байдаг. Гэсэн хэдий ч дараах зүйлсэд анхаарснаар илүү бодит төсөөлөлтэй болж чадна.

    Юуны өмнө тухайн компанийн соёл, үнэт зүйлсийг сайтар судлахдаа байгууллагын вебсайт, нийгмийн сүлжээ, ажилчдын сэтгэгдэл, танил талаас авах мэдээлэл нь чухал. Мөн ажил горилох үеийн ярилцлага нь орчны талаар мэдээлэл олж авах сайхан боломж юм. Хамт олон, менежерүүдийн харилцах байдал, оффисын уур амьсгалыг та анзаараарай.

    Үүнээс гадна ажлын байрны физик орчин ч мөн анхаарах хүчин зүйл. Байрлал, тав тух, цэвэр байдал, гэрэлтүүлэг, агааржуулалт зэргийг ажиглах нь зүйтэй. Түүнчлэн ажлын цагийн уян хатан байдал нь ажил амьдралын тэнцвэрт байдлыг хадгалах, стресс бууруулахад чухал үүрэгтэй тул энэ талаар тодруулах нь зүйтэй юм. Ийнхүү нарийн ажигч, судалгаатай хандлага нь зөв байгууллагаа сонгоход тусална.

    Эерэг ажлын орчинг бий болгох нь

    Эрүүл, тав тухтай, дэмжлэгтэй ажлын орчин нь зөвхөн тохижилт, тоног төхөөрөмжөөр хязгаарлагдахгүй бөгөөд байгууллагын соёл, удирдлагын хандлага, ажилтны сэтгэл зүйг бүх талаар дэмжих шаардлагатай. Нээлттэй харилцаа, итгэлцлийг бий болгосноор ажилтнууд өөрсдийн санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх боломжтой болж, эерэг уур амьсгал бүрдэнэ. Мөн ажлын байрны эрүүл ахуйн нөхцөл, тохижилт нь ажилтны сэтгэлзүй, бүтээмжид шууд нөлөөлнө. Үүнтэй адил, ажилтнуудын ур чадвар, хувь хүний хөгжлийг дэмжих нь байгууллагын өсөлт хөгжилд томоохон хувь нэмэр оруулдаг. Түүнчлэн ажил ба амьдралын тэнцвэрийг хадгалах нь ажилтны сэтгэл ханамж, сэтгэлзүйн тогтвортой байдлыг хангах үндэс болдог юм.

    Эерэг ажлын орчин гэдэг нь зөвхөн тухайн байгууллагын хөгжил төдийгүй, ажилтан хүн бүрийн сэтгэл ханамж, эрүүл мэнд, бүтээмжийн суурь болдог. Хөдөлмөрийн зах зээлд ажил хайж буй хүн бүр өөрийн тав тухтай, дэмжлэгтэй орчинг эрэлхийлж, ажлын байрны сонголт хийхдээ эдгээр чухал хүчин зүйлсийг анхаарах нь зүйтэй юм.

    Харин байгууллагууд ажилчдынхаа дуу хоолойг сонсож, зөв харилцаа үүсгэж, эрүүл ахуй, аюулгүй байдлыг хангаж, хувь хүний хөгжилд хөрөнгө оруулалт хийснээр илүү бүтээмжтэй, тогтвортой хөгжлийн замд гарах боломжтой билээ. Тиймээс эерэг ажлын орчныг бий болгох нь бүгдэд ашигтай бөгөөд хамтын амжилтын түлхүүр юм.

    Төстэй нийтлэл унших: Ажлын байрны уур амьсгалд яагаад анхаарах ёстой вэ?

    Ажилд орох зөвлөгөө, ярилцлагад бэлтгэх арга, карьер хөгжүүлэлтийн мэдээллийг LAMBDA блогоос уншаарай.  

  • Туршилтын хугацаанд ажилтны эрх ямар байдаг вэ?

    Туршилтын хугацаанд ажилтны эрх ямар байдаг вэ?

    Ажилд шинээр орсон хүн бүр тодорхой хугацаанд “туршилтын хугацаанд” ажиллах нөхцөлтэй тулгардаг. Гэвч энэ хугацаа нь ажил олгогчийн хувьд ажилтныг “аль болох амархан халж болох” үе биш бөгөөд, хууль ёсны хүрээнд тодорхой эрх, хамгаалалттай үе гэдгийг олон хүн мэддэггүй. Зарим байгууллага энэ ойлголтыг буруугаар ашиглаж, ажилтанд шударга бус хандлага, хөдөлмөрийн нөхцөлийн зөрчил гаргах нь ч бий.

    Тиймээс “туршилтын хугацаа” гэж чухам юу болох, энэ үед ажилтны ямар эрх зүйн хамгаалалт үйлчилдэг талаар мэдэж байх нь тун чухал юм.

    Туршилтын хугацаа гэж юу вэ?

    Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хуулийн дагуу:

    Туршилтын хугацаа нь 3 сар хүртэл үргэлжилж болох бөгөөд тухайн хугацаанд ажил олгогч ажилтны мэргэжлийн ур чадвар, хандлагыг үнэлж, тохиромжтой эсэхийг дүгнэдэг үе юм.

    Гэхдээ энэ нь ажилтныг “цаанаасаа сул эрхтэй, ямар ч хамгаалалтгүй” гэсэн үг биш. Туршилтын хугацаа ч гэсэн норм дүрмийн дагуу хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан тохиолдол тул, ажилтанд дараах үндсэн эрх үйлчилдэг:

    Туршилтын хугацаанд ажилтны эдлэх эрхүүд

    • Цалин, шимтгэл, ажлын цагийн хувьд бусад ажилтантай адил эрхтэй
      – Ялгаварлан гадуурхах, цалинг багасгах, илүү ачаалал өгөх ёсгүй
    • Нийгмийн даатгалд бүртгэгдэнэ
      – Нэг өдрөөс эхлэн ажилласан бол НДШ, ЭМД хуулиар зохицуулагддаг
    • Гэнэтийн халалт хууль бус
      – Ажил олгогч ямар нэгэн шалтгаангүйгээр ажилтныг ажлаас халж болохгүй.
      – Хэрэв та ажиллах нөхцөл, ажлын байрны тодорхойлолтгүй байсан бол буруутай тал нь ажил олгогч байж болдог
    •  Гэрээ цуцлах бол 3 хоногийн өмнө мэдэгдэх ёстой
      – Хуулиар аль аль тал 3 өдрийн өмнө мэдэгдэж, гэрээг цуцалж болно

    Анхаарах зүйлс

    Зарим ажил олгогч “туршилтын хугацаа шүү дээ” хэмээн:

    • Цалин өгөхгүй удах
    • Дур мэдэн ажлын ачаалал нэмэх
    • Амралт, өвчтэй үед цалин хасах
      гэх мэт хууль зөрчсөн үйлдэл гаргах нь байдаг. Энэ тохиолдолд хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод журам, цалингийн тогтоол зэргийг шаардаж үзэх нь таны эрх юм.

    Туршилтын хугацааг өөрийн давуу тал болгох нь

    Ихэнх байгууллагын хувьд туршилтын хугацаа 1–3 сарын хооронд үргэлжилдэг бөгөөд энэ хугацаа нь ажилтны ур чадвар, хандлагыг илүү өргөн хүрээнд харуулах чухал үе болдог.
    Тиймээс энэ хугацааг зөв төлөвлөж ашиглавал, ажилд тогтмол үлдэх боломжоо бататгахаас гадна өөрийгөө хөгжүүлэх чухал шат болгож болно.

    Зөвлөгөө:
    Туршилтын хугацааг үр дүнтэй даван туулахын тулд хамгийн түрүүнд хийх ёстой зүйл бол ажлын байрны тодорхойлолтоо сайтар унших юм. Ямар ажлыг яг ямар аргаар, хэнтэй хамтран гүйцэтгэх ёстой вэ гэдгээ ойлгосноор байгууллагын хүлээлтийг илүү бодитой удирдаж чадна. Мөн тодорхойгүй зүйл гарсан үед асуулт асуухаас бүү санаа зов. Суралцах хандлага, мэдэхийг хүссэн идэвхтэй байдал нь ихэнх тохиолдолд туршилтын хугацаанд эерэг оноо нэмдэг.

    Цаашлаад энэхүү богино хугацааг төлөвлөлттэй өнгөрөөх нь чухал. Жишээлбэл, долоо хоног бүр өөрийгөө үнэлж, юунд ахиц гаргасан, ямар тал дээр ажиллах хэрэгтэй вэ гэдгээ богино тэмдэглэлээр хөтлөн тэмдэглээрэй. Энэ нь таны өөрийгөө удирдах чадварыг илтгэхээс гадна хөгжлийн замналыг тодорхой харагдуулна.

    Мөн зөвхөн ажлын гүйцэтгэл дээр биш, багийн гишүүд болон удирдлагатайгаа эерэг харилцаа тогтоох тал дээр анхаараарай. Эерэг хандлага, хамт олонтой уялдах чадвар нь зөвхөн таны мэргэжлийн биш, хүний чанарыг ч үнэлэх хэмжүүр болдог. Эцэст нь, бага ч гэсэн санаачилга гаргахыг зорь. Шинэ санаа, илүү үр дүнтэй арга барил санал болгох нь анхлан орсон хүний хувьд болгоомжтой алхам мэт санагдаж болох ч нөгөө талаараа энэ нь удирдлагуудад таны оролцоо, үнэ цэнийг мэдрүүлэх эерэг нөлөөтэй алхам болдог.Хэрвээ та тухайн хугацаанд зөв хандлага, үр дүнтэй ажиллаж чадвал цаашид цалинг нэмэгдүүлэх, шинэ боломж санал болгох, илүү хариуцлагатай албан тушаалд дэвших зэрэг эерэг өөрчлөлтүүдийг хурдасгах суурийг тавьж чадна.

    Ажилд орсон эхний саруудад бид ихэвчлэн “даруухан байх ёстой” гэж өөрийгөө хэт даруусгаж, эрхээ нэхэж чаддаггүй. Гэвч ажилтан гэдэг бол гэрээний үндсэн дээр ажиллаж буй хууль ёсны хөдөлмөр эрхлэгч юм. Тиймээс туршилтын хугацаанд ч өөрийгөө хамгаалж, шударга нөхцөлд ажиллах эрхтэй гэдгээ мартаж болохгүй. Хэрвээ танд дээрх зөвлөмж тус болсон бол lambda.global-аар зочилж бидэнтэй нэгдсэнээр өөрт тохирох ажлын орчныг хэрхэн сонгох талаар карьер зөвлөгөө авч өөрт тохирох ажлаа олоорой.

  • Алсаас ажиллахад хэрхэн өөрийгөө бэлтгэх вэ? Шинэ эрин дэх карьер төлөвлөлт

    Алсаас ажиллахад хэрхэн өөрийгөө бэлтгэх вэ? Шинэ эрин дэх карьер төлөвлөлт

    Сүүлийн хэдэн жилийн дотор бидний ажиллах, суралцах хэв маяг үндсээрээ өөрчлөгдсөн. COVID-19 цар тахлын үеэр олон улсын их, дээд сургууль, байгууллагууд алсаас буюу онлайн горимоор ажиллах, суралцах шинэ хэлбэрт шилжиж, бид бүгд цахим орчинд “ажиллах”-ыг суралцсан. Тэр үед Zoom, Google Meet, Classroom зэрэг платформууд бидний өдөр тутмын хэрэглээ болж, өөрийгөө удирдах, цагийн менежмент, онлайн орчинд харилцах чадваруудыг бага багаар эзэмшиж эхэлсэн билээ. Энэ бол remote ажлын эхний туршлага байсан гэж хэлж болно.

    Одоо, бид өмнөхөөсөө илүү чөлөөтэй, газар хамаарахгүйгээр ажиллах боломжтой болсон. Гэхдээ алсаас ажиллана гэдэг нь зүгээр л “гэрээсээ ажиллана” гэсэн үг биш. Энэ бол шинэ ур чадвар, хандлага, төлөвшлийг шаарддаг ажиллах хэв маяг юм. Тэгвэл яг ямар бэлтгэл хэрэгтэй вэ?

    1. Ажил хайх платформ, чиглэлээ тодорхой болго

    Remote ажил хайж эхлэхийн тулд эхлээд ямар чиглэлээр ажиллахыг хүсэж байна вэ? гэдгээ тодорхойл.
    Техник, хэлний мэдлэг, сонирхолдоо үндэслээд өөртөө тохирох ажлын чиглэлийг сонгох нь чухал.

    Дараа нь Upwork, Lambda.Global, Freelancer, RemoteOK, We Work Remotely, LinkedIn зэрэг платформууд дээр идэвхтэй хайлт хийгээрэй.

    2. CV болон профайлаа remote хэлбэрт тохируул

    Алсаас ажиллах бол бие даан шийдвэр гаргах, харилцах, цаг барих, англи хэлний чадвар шаарддаг.
    Иймээс CV-дээ дараах зүйлсийг тусгахыг зөвлөе:

    •  Өмнө хийж байсан онлайн/цагаас хамааралгүй ажил
    •  Бие дааж хариуцсан төслүүд
    • Англи эсвэл олон улсын орчинд харилцсан туршлага
    • Харилцааны програмууд ашиглах чадвар (Zoom, Slack, Trello гэх мэт)

    LinkedIn профайлаа шинэчилж, “Open to remote work” гэдгээ тодорхой илэрхийлэхээ битгий мартаарай.

    3. Цагийн менежмент, ажлын зохион байгуулалт

    Remote ажил хамгийн чөлөөтэй мэт харагддаг ч, өөрийгөө удирдах чадваргүй бол амархан замхардаг.
    Цагийн менежментдээ:

    • Pomodoro техникийг ашиглах (25/5 цикл)
    • Todo list хөтлөх, goal tracking хийх
    • “off” цагтай байх (амралттай хугацаа)

    Цаашлаад гэртээ ажлын орчин (нууцлалтай, тайван, интернет сайтай, эргэх сандал г.м) бүрдүүлэх хэрэгтэй.

    4. Харилцааны чадвар, англи хэлний ил тод байдал

    Remote орчинд хэн ч чамайг “шалгаж” харахгүй учир, ямар үед, ямар байдлаар харилцах вэ гэдэг маш чухал болдог.
    Зөв мессеж бичих, товч бөгөөд ойлгомжтой хариу өгөх, хэл амаа ойлголцох чадвар. Эдгээр нь багийн гишүүн болох суурь болдог. Remote ажил бол зөвхөн гэрээсээ ажиллах биш, өөрийгөө удирдаж, дэлхийд өрсөлдөх шинэ хэв маяг юм. Гэхдээ анхаарах зүйл нэг байна, ихэнх remote ажлууд англи эсвэл бусад гадаад хэлийг шаарддаг.
    Тиймээс харилцааны чадвараа нэмэгдүүлэх, бичгийн илэрхийллээ сайжруулах нь remote ажилд орох гол түлхүүрүүдийн нэг билээ.

    FlexJobs-ийн 2023 оны судалгаагаар, дэлхий даяар ажил эрхэлж буй хүмүүсийн 62% нь алсаас ажиллах боломжтой ажлыг илүүд үздэг гэж хариулжээ. Мөн АНУ-ын хөдөлмөрийн статистикийн газрын мэдээлснээр 2020 оноос хойш remote ажлын байр 3 дахин нэмэгдсэн нь цар тахлын дараах ажлын хэв маягийн өөрчлөлтийг баталж байна. Түүнчлэн LinkedIn дээр нийт ажлын зарын 15–25% орчим нь remote эсвэл hybrid (холимог) байдлаар ажиллах болзолтой байгаа нь энэ чиглэлд эрэлт буураагүйг харуулж буй.

    Хэрэв та энэ замыг сонгохоор бодож байгаа бол эхний алхамаа lambda.global -тай хамт төлөвлөж, CV болон чадвараа шинэчилж, алсаас хийх боломжтой ажлууд, чиглэлүүд, ажил олгогчдын хэрэгцээ зэрэг бодит мэдээллүүдийг хянаж үзэхийг санал болгож байна. Өөрийгөө зөв таньж, ухаалаг дэмжлэгтэйгээр замналаа төлөвлөвөл remote орчинд ч, дэлхийтэй зэрэгцэх боломж танд нээлттэй байна.

  • Ажлын ярилцлагад тэнцдэггүй нийтлэг шалтгаанууд

    Ажлын ярилцлагад тэнцдэггүй нийтлэг шалтгаанууд

    Ажлын ярилцлагад өөрийгөө сайн илэрхийлсэн гэж бодсон ч тантай эргэж холбогдоогүй тохиолдол гарч байна уу? Яг ийм нөхцөлд хүн өөрийн эрхгүй “Юуг буруу хийчхэв?” гэж эргэцүүлж эхэлдэг.

    Гэхдээ санаа зоволтгүй энэ мэдрэмж бол ажил хайх үйл явцад олон хүнд тохиолддог хэвийн зүйл юм. Үнэндээ HR мэргэжилтнүүд олон хүчин зүйлсийн нийлбэр, байгууллагын тухайн үеийн хэрэгцээ, дотоод нөхцөл байдал зэргээс шалтгаалж тухайн шийдвэрийг гаргадаг. Харин сонгон шалгаруулалтад орсон хүмүүстээ цаад шалтгаануудыг ихэвчлэн нээлттэй бас үнэнээр нь хэлдэггүй.

    Тиймээс бид энэ нийтлэлээр хүний нөөцийн ажилтны танд хэлдэггүй ч бодитоор нөлөөлдөг 6 шалтгааныг хуваалцаж байгаа юм. Үүнийг мэдсэнээр та дараагийн боломжийг атгаж, амжилтад хүрэхэд илүү бэлтгэлтэй байх болно.

    1. Та ур чадвартай ч өөр нэг нь танаас илүү байсан

    Танд шаардлагатай туршлага, боловсрол, ур чадварууд бүгд байсан ч, тухайн ажлын байранд өөр нэг нэр дэвшигч арай илүү тохирсон гэж үзсэн байж болно. Эцсийн шийдвэрт жижигхэн ялгаа ч их зүйлийг хэлж мэднэ. Хөдөлмөрийн зах зээл бол тэр чигтээ өрсөлдөөн юм. Тиймээс бусдаас ялгарч харагдах нь чухал.

    Боломж бүрийг өөрийгөө харуулах зэвсэг болгон ухаалгаар ашиглаарай. CV resume, танилцуулга, дагалдах захидалдаа тухайн албан тушаалд яг тохирох ур чадвар, туршлагаа тодорхой, оновчтой илэрхийлж бичээрэй.

    2. Компанийн соёлд тохироогүй

    Аливаа байгууллага өөрийн гэсэн дотоод соёл, үнэт зүйлс, харилцааны хэв маягтай байдаг. Хэдийгээр таны ур чадвар сайн байсан ч энэ орчинд удаан, тогтвортой ажиллах хүн шиг санагдаагүй бол таныг тэд сонгохгүй байх магадлалтай юм. Тиймээс ярилцлагын үеэр байгууллагын үнэ цэнэ, соёлын талаар дэлгэрэнгүй асуугаарай.

    3. Таны туршлага илүү эсвэл дутуу байсан

    Зарим байгууллагууд хэт их туршлагатай хүнийг авахгүй байж болно. Яагаад гэвэл өндөр цалин шаардах, удаан үлдэхгүй байх, эсвэл байгууллагын соёлд тохирохгүй байхаас болгоомжилдог. Нөгөө талаас, та магадгүй хангалттай туршлагатай биш байж ч болно. Ийм учраас тухайн ажлын шаардлагад өөрийн туршлагаа нийцүүлж сонголтоо хийхээс гадна, ярилцлагын үеэр суралцахад бэлэн байгаагаа илэрхийлэх нь мөн чухал юм.

    4. Ярилцлагын үеэр харилцааны ур чадвар хангалтгүй байсан

    Өөрийгөө ойлгомжтой, эерэг, уян хатан байдлаар илэрхийлж чадахгүй байх нь том сул талууд болдог. Сонгон шалгаруулалтын үеэр зөвхөн таны туршлагаас гадна харилцааны ур чадварыг маш их чухалчилдаг. Ярилцлагын өмнө тодорхой хэмжээнд асуултуудад хариулах бэлтгэл хийж, найзтайгаа эсвэл ai-тай ярилцаж дадлага хийхийг зөвлөж байна.

    5. Тогтвор суурьшилгүй ажилласан түүхтэй байсан

    Хэт олон ажлаас богино хугацаанд гарч байсан бол хүний нөөц таныг удаан тогтохгүй хүн гэж бодож магадгүй юм. Үүнийг тэд эрсдэл гэж үздэг.

    Тиймээс та өмнөх ажлуудаасаа гарсан шалтгаан бүрийг эерэг байдлаар тайлбарлаж, дараагийн боломжийг илүү урт хугацаанд харж байгаа гэдгээ харуулахыг хичээгээрэй.

    6. Ярилцлагын дараа талархал илэрхийлээгүй

    Энгийн боловч маш чухал алхам бол ярилцлагын дараа илгээх талархлын и-мэйл эсвэл зурвас юм. Энэ нь таны мэргэжлийн байдал, ажилд хандах хандлагыг илэрхийлдэг үзүүлэлт билээ. Тиймээс “Ярилцлагад оролцох боломж олгосонд баярлалаа. Танай байгууллагад хувь нэмэр оруулахад бэлэн байна.” гэсэн агуулгатай и-мэйлийг 24 цагийн дотор илгээгээрэй.

    Өнөөдөр ажлын ярилцлагад тэнцээгүй нь таны ур чадвар дутагдсан гэсэн үг биш юм. Заримдаа тухайн ажлын байр танд тохиромжгүй байсан байж болно. Иймээс аливаа сөрөг хариуг хэт хүндээр хүлээж авалгүйгээр алдаанаасаа суралцаж, илүү бэлтгэлтэйгээр дараагийн боломжуудаа ашиглаарай. Үүний тулд ярилцлагын үеэр гарсан асуултууд, түүний хариултыг тэмдэглэж, мөн байгууллагаа судлан, ярилцлагадаа урьдчилж бэлдэхийг зөвлөж байна.

    Дараагийн өөрт тохирох ажлаа амжилттай олоход тань LAMBDA тусална. Мөн талент та илүү олон карьер төлөвлөлтийн зөвлөгөө, туршлагыг LAMBDA BLOG -оос уншаарай.

    Төстэй нийтлэл унших: Ажлын ярилцлагад өөрийгөө зөв илэрхийлэх нь

  • Ажлын ярилцлагад өөрийгөө зөв илэрхийлэх нь

    Ажлын ярилцлагад өөрийгөө зөв илэрхийлэх нь

    Ажлын ярилцлага гэдэг бол өөрийгөө хамгийн сайн талаас нь танилцуулах үнэ цэнтэй боломж юм. Гэхдээ заримдаа бид зөв хариулж байна гэж бодсон ч, ярилцлага авч буй хүн таны чадвар, туршлагыг бүрэн дүүрэн ойлгохгүй үлдэх үе бий. Энэ нь ихэнхдээ өөрийгөө тодорхой, нээлттэй илэрхийлж чадаагүйгээс болдог.

    Өөрийн туршлага, ур чадварыг ойлгомжтой бөгөөд итгэлтэйгээр илэрхийлэх нь таныг бусдаас ялгаруулж чадна. Тиймээс энэхүү нийтлэлээр дамжуулан ажлын ярилцлагад итгэлтэй оролцож, өөрийгөө зөв харуулахад туслах үр дүнтэй аргуудыг Lambda тантай хуваалцаж байна.

    Бэлтгэлтэй байх нь амжилтын үндэс

    Ярилцлага бол та тухайн байгууллагын үнэт зүйлтэй хэр нийцэж байгаагаа харуулах хамгийн чухал мөч байдаг. Тиймээс байгууллагын үйл ажиллагаа, соёл, нээлттэй ажлын байрны шаардлага зэргийг урьдчилан судлаарай. Мөн өөрийн туршлага, ур чадвараас жишээнүүд бэлдэж, ямар нөхцөлд, яаж асуудлыг шийдсэн талаараа бодитоор ярих нь сонгон шалгаруулах шатанд итгэл төрүүлэх давуу талтай.

    Товч, тодорхой хариулах

    Хэт урт, тойруу хариулт нь анхаарал сарниулах, гол санааг ойлгуулахгүй байх эрсдэлтэй юм. Тиймээс гол санаагаа нэгээс хоёр өгүүлбэрт багтааж, дараа нь жишээгээр дэлгэрүүлэн тайлбарлах арга барилыг хэрэглэж яриарай. Ингэснээр таны яриа ойлгомжтой, уялдаатай буюу илүү цэгцтэй сонсогддог.

    Эерэг өнгө аястай хандах

    Ямар ч асуултад хариулахдаа эерэг хандлага, шийдэлд чиглэсэн сэтгэлгээг харуулах нь чухал юм. Хүнд нөхцөл байдалд орж байсан ч тэр үед юуг сурсан, хэрхэн давсан тухайгаа онцлох нь таны мэргэжлийн хандлагыг илтгэнэ. Сөрөг туршлагыг хүртэл эерэг сургамж болгон ярьж чаддаг хүн бусдаас ялгарч чаддаг.

    Давуу талаа урам зоригтой илэрхийлэх

    Ажлын туршлага, ур чадвараа ярихдаа өөртөө бүрэн итгэлтэйгээр, урам зориг дүүрэн хэлэх нь чухал. Танд байгаа аливаа чадваруудаа зүгээр нэг сайн гэж илэрхийлэхээс гадна ямар үр дүнд хүрч байсан талаар тоо баримттай ярих нь илүү эерэг сэтгэгдэл үлдээдэг.

    Энд дарж хуучин анкетаа орчин үеийн форматтай мэргэжлийн CV/Resume болгоорой. 

    Биеийн хэлэмж, харилцааны ур чадварыг ашиглах

    Ярилцлага зөвхөн үгээр бус, таны биеийн хэлэмж, нүүрний хувирал, харц, инээмсэглэл зэрэг олон хүчин зүйлээс бүрддэг билээ. Хэт түгдэрч, санаа зовсон, сандарсан харагдах нь сөрөг сэтгэгдэл төрүүлж болзошгүй. Тиймээс эгц харж ярих, инээмсэглэх, тайван өнгөөр ярихыг хичээгээрэй.

    “Та яагаад энэ ажилд тохирох вэ?” гэсэн асуултад бэлэн байх 

    Ярилцлага бүрийн гол асуулт бол “Бид яагаад таныг сонгох ёстой вэ?” гэсэн асуулт байдаг. Энэ асуултад хариулахдаа өөрийн ур чадвар, байгууллагын хэрэгцээтэй хэрхэн нийцэж буйг, ямар үнэ цэн авчирч чадах вэ гэдгийг тодорхой хэлэх хэрэгтэй. Энэ бол өөрийн ур чадвар, туршлагаа борлуулах хамгийн чухал мөч юм.

    Асуух асуултуудаа бэлдэх

    Ярилцлагын төгсгөлд “Танд асуух зүйл байна уу?” гэж асуух нь түгээмэл. Харин үүнд “байхгүй ээ” гэж хариулах нь таныг идэвхгүй мэт харагдуулдаг. Тиймээс бизнесийн өсөлтийн төлөв, ажлын байрны өдөр тутмын хариуцлага, багийн соёлын талаар сонирхож асуух нь өөрийн идэвх оролцоо, сонирхлыг харуулах хамгийн сайн арга юм.

    Ажлын ярилцлага бол өөрийгөө хэн болохыг ирээдүйн хамтран ажиллах хүмүүстээ харуулах тайз л гэсэн үг. Өөртөө итгэж, бэлтгэлтэй байж, ойлгомжтой, эерэг хандлагатай ярьж чадвал таны яриа бусдад хүрч, чадвар үнэлэгдэх болно. Хамгийн гол нь өөрийгөө бодитоор, итгэлтэйгээр илэрхийлэх нь таныг амжилтад хүргэх болно.

    Талент та илүү олон карьер төлөвлөлтийн зөвлөгөө, туршлагыг LAMBDA BLOG -оос уншаарай.

    Төстэй нийтлэл унших: Та ажил хайж байна уу? Тэгвэл өөртөө итгэхээс эхлээрэй 

  • Карьерийн өсөлтөд networking (сүлжээ) ямар чухал нөлөөтэй вэ?

    Карьерийн өсөлтөд networking (сүлжээ) ямар чухал нөлөөтэй вэ?

    Карьерын замнал гэдэг дан ганц диплом, туршлагаар хэмжигдэхээ больсон цаг. Орчин үеийн хөдөлмөрийн зах зээлд хүмүүстэй хэрхэн харилцаж, сүлжээ үүсгэж, өөрийгөө хэрхэн зөвөөр илэрхийлж байна вэ гэдэг нь карьерын хөгжилд онцгой нөлөө үзүүлдэг болсон.

    Үүнтэй уялдан мэргэжлийн хүрээнд түгээмэл хэрэглэгддэг нэг арга бол “coffee chat” буюу албан бус уулзалт юм.
    Энэ нь танилтайгаа кофе уухтай адил биш, харин мэргэжлийн түвшинд шинэ харилцаа үүсгэж, ойлголт, боломжоо тэлэх зорилготой уулзалт юм. Зөв зохион байгуулж чадвал coffee chat нь таны карьерын замд шинэ хаалга нээж, ирээдүйд эргэлт гаргах ч хүчин зүйл болж чадна.

    Coffee chat гэж юу вэ?

    Coffee chat гэдэг нь ихэвчлэн 1:1 уулзалт хэлбэртэй, албан ёсны ярилцлага гэхээсээ илүү чөлөөтэй, найрсаг уур амьсгалд явагддаг мэргэжлийн уулзалт юм. Энэ нь тухайн хүний ажилладаг салбар, байгууллагын соёл, карьерын туршлагын талаар бодит мэдээлэл авч, танилын хүрээгээ тэлэх зорилготой байдаг.

    Жишээлбэл, та тодорхой нэг компанийн сонирхсон албан тушаалд өргөдөл өгөхөөр зэхэж байгаа бол, тус байгууллагад ажилладаг хүнийг coffee chat-д урих замаар дотоод соёл, ажлын орчин, багийн уур амьсгал, карьер өсөлтийн чиг хандлага зэрэг мэдээллийг илүү шууд, амьд байдлаар олж мэдэх боломжтой.

    Яагаад карьерт тань чухал нөлөөтэй вэ?

    Өнөө үед ажил олгогчид зөвхөн CV дээрх бичигдсэн туршлагаас гадна тухайн хүний харилцааны чадвар, салбарын ойлголт, сүлжээний чанар-ыг ч хардаг болсон.

    Иймд coffee chat хийх нь:
    1. Шинэ сүлжээ бий болгоно- Тухайн салбарын туршлагатай хүмүүсээс шууд мэдлэг, зөвлөгөө авах боломж
    2. Карьерын боломж тэлнэ-  Зарим ажлын байр албан ёсоор бидний мэдэх ажлын байр зарладаг сайтууд дээр зарлагддаггүй (hidden job market) — харин сүлжээгээр дамжуулан мэдэх боломжтой
    3. Бодит мэдээлэл авна- Компанийн бодит орчин, зах зээлийн чиг хандлага, ямар ур чадвар өндөр үнэлэгдэж байгаа талаар ойлголттой болно
    4. Өөрийгөө танилцуулах боломж- Таныг албан бус нөхцөлд харах, ирээдүйн хамтын ажиллагаанд тань сонирхол үүсгэх суурь тавигдана

    Тэгвэл яаж үр дүнтэй coffee chat хийх вэ?

    • Зорилгоо тодорхой болгох– Зүгээр л “уулзъя” гэхээс илүү ямар мэдээлэл авахыг хүсэж байна вэ гэдгээ урьдчилан тодорхойлох. Буруу арга ашигласнаас болоод нөгөө хүндээ таагүй сэтгэгдэл  төрүүлэх вий.
    • Бэлтгэлтэй очих– Уулзах хүнийхээ суурь боловсрол, ажлын туршлагыг (background) -ийг судалж, асуух асуултаа цэгцтэй бэлдэж очих
    • Харилцааны соёлыг баримтлах– Уулзалтын цагтаа хоцрохгүй байж цагт нь дуусгах, талархал илэрхийлэх, дараа нь follow-up мэйл илгээх
    • Үргэлжлүүлэн эргэх холбоотой байх– Зөвхөн нэг удаагийн уулзалтаар зогсолгүй, холбоогоо хадгалж, сонирхсон салбартаа идэвхтэй networking хийх

    Төгсгөлд нь coffee chat бол өдгөө хөдөлмөрийн зах зээлд карьерын өсөлт, хөгжлийн салшгүй хэсэг болсон тул зөв хандаж үр шимийг нь хүртэж чадвал та зөвхөн шинэ танилуудтай болохоос гадна бодит карьерын боломжууд-ыг нээх, өөрийгөө илүү сайн танилцуулах маш том давуу тал болж өгдөг.

    Хэрэв та одооноос карьериййн холбооныхоо (career network)  дараагийн алхмыг төлөвлөж эхэлмээр байвал lambda.global-ийн Career Path хуудас-аар орж, өөрт тохирсон чиглэлээ тодорхойлоод, networking-ээ төлөвлөж эхэлээрэй.

  • Гэрээний эрх зүйн зөвлөмж: Ажилд орохдоо юуг шалгах вэ?

    Гэрээний эрх зүйн зөвлөмж: Ажилд орохдоо юуг шалгах вэ?

    Сургуулиа төгсөөд ажилд орох анхны алхам нь ихэнх залууст “том хүн” болох эхлэл шиг л санагддаг. Цалинтай болно, нэр дээр чинь албан тушаал бичигдэнэ, эцэг эхийнхээ ачааг жаахан ч атугай нимгэлнэ гэж итгэж ажилд ордог. Гэвч энэ бүгдийг баталгаажуулж байдаг чимээгүй, гэхдээ маш чухал зүйл бол “ажлын гэрээ” юм.

    Өдөр тутмын ажилдаа сэтгэл гарган, хичээнгүй байснаар бүх зүйл сайн явагдана гэж найдах нь ганц талын итгэлцэл юм. Харин гэрээ бол хоёр талын баталгаат ойлголцол. Яг л ханын цаана буй салхи шуурганаас хамгаалах шилэн цонх шиг таныг хүнд нөхцөлөөс хамгаална. Гэтэл бодит байдал дээр залуус гэрээний утга агуулгыг сайн уншилгүйгээр, бүр зарим нь огт бичгээр гэрээ хийлгүйгээр ажилд ордог нь хамгийн том алдаа. Тэгвэл юун дээр анхаарах ёстой вэ?

    1. Гэрээг бичгээр хийх нь таны эрх

    Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хуульд зааснаар, ажил олгогч болон ажилтан хоорондын гэрээ заавал бичгээр хийгдэх ёстой. Аман тохиролцоо хэзээ ч баталгаа болохгүй. Тухайн байгууллага амнаасаа “Цалин чинь 2 сая₮” гэж хэлсэн ч, бичгээр 1.2 сая₮ гэж тусгасан бол зөвхөн бичиг баримтыг хууль хүлээн зөвшөөрнө.
    Зөвлөгөө: Хэрвээ гэрээ бичгээр хийгдээгүй бол гарын үсэг зурж, хуулбараа өөр дээрээ хадгалаарай. Танд эрх бий гэдгийг бүү мартаарай.

    2. Гэрээний гол зүйлсийг шалгах жагсаалт

    Хааяа хүн “урьдчилж олдсон ажил чинь аз” гэж бодоод, гэрээг нүдээрээ гүйлгээд л гарын үсэг зурдаг. Гэхдээ доорх зүйлсийг заавал шалгаарай:

    Шалгах зүйл Яагаад хэрэгтэй вэ?
    Цалин болон урамшуулал Тогтмол, цаг хугацаанд олгох үүргийг хүлээсэн эсэх
    Ажлын цаг Илүү цагийн бодлого байгаа эсэх
    Туршилтын хугацаа Хугацаа нь хэт урт байна уу? Шалгуур нь тодорхой юу?
    Нийгмийн даатгалын шимтгэл Төлөх үүрэг хэн дээр байгаа вэ? Бодитоор төлдөг үү?
    Амралт, чөлөө авах журам Амралтын хоног, өвдөх үед хэрхэн зохицуулдаг вэ?
    Гэрээ цуцлах нөхцөл Таныг ажлаас халах үндэслэл, анхааруулгын шатлал бий эсэх

    Зөвлөгөө: Зарим байгууллага “сургалтын гэрээ” гэж нэрлэсэн гэрээгээр таныг 2-3 жил ажиллахыг тулган шаарддаг. Энэ нь хуулийн дагуу ч, зүй бус нөхцөл агуулагдсан байж болох тул хуульчтай зөвлөхөд гэмгүй.

    3. Нийгмийн даатгал төлөгдөж байгаа эсэх

    Цалин буух болгондоо “байгаа дээр нь л аваад байя” гэж бодох нь тухайн үеийн хэрэгцээг хангаж болох ч, урт хугацаанд таныг эрсдэлтэй байдалд оруулж болзошгүй. Нийгмийн даатгал төлөгдөөгүй тохиолдолд:

    • Эмнэлгийн зардал таны карманаас
    • Тэтгэвэр авах эрхгүй
    • Ажилгүйдлийн тэтгэмж авах боломжгүй болно

    Зөвлөгөө: Та өөрийнхөө нийгмийн даатгалын төлөлтийн байдлыг www.ndaatgal.mn сайтаас шалгаж болно.

    4. Хэт өргөн хүрээтэй “нууцлалын гэрээ”-нд болгоомжтой ханд

    Зарим байгууллагууд ажилтнуудаасаа “та энд ажилласныхаа дараа 2 жилийн турш ижил төрлийн байгууллагад ажиллахгүй” гэх заалт бүхий гэрээ байгуулдаг. Энэ нь таны мэргэжлийн эрх чөлөөг хязгаарлаж болох тул хуульчтай зөвлөх нь зөв.

    5. Гарын үсэг зурхаасаа өмнө заавал асуух

    Та “багасгах, чимээгүй байх тусам ажил олгогчид таалагдана” гэж бодож байж магадгүй. Гэвч яг эсрэгээр — мэргэжлийн хандлагатай, гэрээ уншдаг, ойлголтоо тодорхой болгож чаддаг ажил горилогч илүү итгэл төрүүлдэг.

    Асуух жишээ асуултууд:

    • Энэ гэрээний дагуу хэзээ цалин олгогдох вэ?
    • Туршилтын хугацаанд цалин бүтнээр олгогдох уу?
    • Илүү цагийн урамшуулал хэрхэн тооцогдох вэ?
    • Гэрээний хугацаа дуусахаас өмнө ажлаа соливол ямар үр дагавартай вэ?

    Итгэлцэл бол аман бус, бичгээр баталгаажих ёстой зүйл

    Залуус бид хурдтай, уян хатан, ухаалаг шийдвэр гаргаж чаддаг. Гэхдээ аливаа ажлын эхлэл болгонд “эрх зүйн боловсрол” давхар явах хэрэгтэй. Учир нь, нэг буруу гарын үсэг хэдэн жилийн нойргүй шөнийн эхлэл байж мэднэ. Харин та одоо яг хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй, аль байгууллагад ажиллах нь өөрт тань үнэ цэнтэй байх бол гэдэг дээр эргэлзэж байгаа бол lambda.global руу орж, өөрийн үнэ цэнийг ойлгож, зөв хамт олныг олоорой.

  • Lambda-гийн AI туслахыг танилцуулж байна

    Lambda-гийн AI туслахыг танилцуулж байна

    LAMBDA.global нь хиймэл оюун ухаанд суурилсан дэвшилтэт технологиор дамжуулан дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг талентуудыг элсүүлж, ажил олгогчид болон төсөл хөтөлбөрүүдтэй холбох зорилготой платформ юм. Өндөр ур чадвартай, туршлагатай талентуудыг зөвхөн LAMBDA платформоос олох боломжтой бөгөөд ажил хайж буй хүмүүст зориулан дараах үр дүнтэй, ухаалаг шийдлүүдийг бид санал болгож байна. Үүнд:

    • Өөрийн ур чадвар, туршлагад нийцсэн ажлын саналуудыг и-мэйл болон push notification хэлбэрээр цаг алдалгүй хүлээн авах.

    • Хиймэл оюун ухаанд суурилсан AI туслах-аар дамжуулан ажил хайх процессыг хялбарчлах, зөвлөгөө авах.

    • Карьерын өсөлт, өөрийгөө хөгжүүлэхэд чиглэсэн нийтлэл, зөвлөгөө бүхий контентуудыг унших.

    Ажил хайх үйл явц танд хэтэрхий цаг хугацаа, эрч хүч шаардсан, стресстэй санагдаж байна уу? Тэгвэл бидний бүтээсэн AI туслах таны ухаалаг зөвлөгч, үнэнч хамтрагч байх болно.

    Lambda-гийн AI туслах

    Та манай платформд талентаар бүртгүүлээд, цаг хэмнэсэн ухаалаг технологийн үйлчилгээг нэг дороос аваарай.

    AI ЦАЛИН ТООЦООЛОГЧ

    Таны одоогийн авч буй цалин хэр шударга вэ?

    Бид таны ур чадвар, боловсрол, ажлын туршлага болон амжилт ололтын үндсэн дээр тооцоолол хийж, ямар мэргэжлээр ямар дүнтэй цалин авах боломжтойг тодорхойлж өгнө.

    AI КАРЬЕР ТӨЛӨВЛӨГЧ

    Өөрийн карьерын замнал, ирээдүйн төлөвлөгөөг тодорхойлоорой. Таны бодож, төлөвлөж байгаатай хэр нийцэх бол?
    Хиймэл оюун ухаан таны анкетыг нарийвчлан судалж, мэргэжлийн өсөлт, хөгжлийн хувьд тохиромжтой чиглэлүүдийг санал болгоно. Мөн тэдгээрт хүрэхийн тулд шаардлагатай ажлын туршлага, мэргэжлийн болон хувь хүний ур чадвар, боловсролыг хэрхэн хөгжүүлэх талаар зөвлөмж өгнө.

    AI CV ХӨРВҮҮЛЭГЧ

    Хуучин CV-гээ оруулаад 10 секундын дотор орчин үеийн, мэргэжлийн форматын CV-гээ хүлээн аваарай.
    Бид таны CV-г шүүмжилж, хөгжилтэй, эерэг хошигнолтой зөвлөгөө өгч, таныг илүү сайн танилцуулахад тусална.

    CV-гээ мэргэжлийн түвшинд үнэлүүлж, сайжруулахад бэлэн үү?
    Бид таны CV-г шүүмжилж, хөгжилтэй бөгөөд хошигнол хосолсон зөвлөгөө өгнө. Үүний дараа та карьерын төлөвлөгөөндаа анализ хийгээрэй.

    AI АЖЛААС ХАЛШРАХ ТЕСТ

    Ажлаас халшрах шинж тэмдгийн түвшинг тодорхойлох сорил.
    Энэхүү тест нь таны сэтгэл хөдлөл, ажлын стрессийн түвшинг ойлгоход тусална. Гэхдээ албан ёсны сэтгэлзүйн оношилгоо биш болохыг анхаарна уу.

    AI АЖЛААС ГАРАХ ӨРГӨДӨЛ

    Та ажлаасаа гарахаар шийдсэн бол 30 хоногийн өмнөөс захирал эсвэл холбогдох менежертээ албан ёсоор бичгээр мэдэгдэх үүрэгтэй байдаг. Энэхүү AI туслахыг ашиглаад захиагаа бичүүлэх боломжтой. Бид танд мэргэжлийн хэллэгээр, найрсаг, талархал агуулсан ажлаас гарах өргөдлийг одоогийн ажил олгогчид зориулан CV дээр чинь суурилан гаргаж өгөх болно.

    Монголын шилмэл талентуудын цуглардаг #1 платформ LAMBDA

    LAMBDA нь ажил олгогч болон ажил хайгчдын үнэт цаг хугацаа болон зардлыг 2–оос 3 дахин хэмнэж, үр ашигтай шийдлүүдийг санал болгож байна. Өнөөдрийн байдлаарбидэнтэй 30,000+ шилдэг монгол талент нэгдэж, улмаар бид ажлын байруудыг 95% оновчтой тохирох ажил горилогчдод автоматаар хүргэх боломжийг бүрдүүлжээ. Мөн ирүүлсэн CV бүрийг 20 гаруй шалгуур үзүүлэлтээр нарийвчлан шүүж, баталгаажуулдаг болсноор чанартай сонгон шалгаруулалтын нөхцлийг бүрдүүлж байгаа юм. Өдөр бүр 5,000+ идэвхтэй талент платформд оролцож буй нь Монголын хүний нөөцийн салбарт шинэ шатны үр дүнг авчирч байна.

    Хөдөлмөрийн зах зээлд хиймэл оюун ухааныг бүх түвшинд амжилттай нэвтрүүлж, таны карьерын дараагийн алхмыг илүү ухаалгаар төлөвлөхөд LAMBDA үргэлж таны дэргэд байх байж, тохирсон ажлын байраа олоход тусална. Өөртөө итгээд, эхний алхмаа яг одоо хийгээрэй.

  • Олон компанид нэгэн зэрэг өргөдөл өгөхдөө юуг анхаарах вэ?

    Олон компанид нэгэн зэрэг өргөдөл өгөхдөө юуг анхаарах вэ?

    Ажил хайх гэдэг бол ихэвчлэн тэвчээр, төлөвлөгөө, мэдрэмж шаардсан үйл явц байдаг. Өнөөдөр ажлын зах зээл маш өрсөлдөөнтэй болсон учраас ганц компанид хүсэлт илгээж хариу хүлээгээд суух нь хангалтгүй алхам болжээ. Харин эсрэгээрээ олон байгууллагад зэрэг өргөдөл илгээж, боломжийн хүрээгээ тэлэх нь илүү ухаалаг арга болсон.

    Ингэхдээ тодорхой зүйлсэд анхаарахгүй бол эсрэгээрээ сөрөг үр дагавар үүсэх магадлалтай байдаг. Тиймээс олон компанид зэрэг өргөдөл өгөхдөө юуг заавал анхаарч, хэрхэн мэргэжлийн түвшинд хандах талаар энэхүү нийтлэлээр зөвлөмж бэлдлээ.

    1. Хувьчилсан CV ба cover letter-ийн ач холбогдол

    Олон хүнд нэг загварын CV болон cover letter бэлдээд бүгдэд нь хуулж илгээх нь түгээмэл алдаа байдаг. Гэвч аливаа байгууллага бүрийн соёл, шаардлага, үнэлдэг чадвар өөр байдаг тул өөрийн материалыг тухайн байгууллагад зориулж бэлдэх хэрэгтэй.

    Санамж:

    • Ажлын зарын онцлогийг сайтар уншиж, шаардлагад нийцсэн чадвараа онцлох
    • Тухайн компанийн салбар, үнэт зүйлсийг судлах
    • Cover letter-ийг тухайн байгууллагад зориулагдсан байдлаар бичих (хэт ерөнхий байдлаас зайлсхийх)

    2. Ажлын байрны шаардлагыг сайн унших

    Өнөөдрийн ажил хайх орчинд боломжууд олон харагдах ч, тэр бүр бодлогогүйгээр өргөдөл илгээх нь зөв санаа биш юм. Зарим хүмүүс шаардлага хангахгүй ажлын зар руу автоматаар олон өргөдөл явуулах нь элбэг тохиолддог. Ингэх нь тухайн компанийн хүний нөөцөд “анхааралгүй, зорилгогүй хүн” мэтээр сөрөг сэтгэгдэл төрүүлэхээс гадна, таны ч гэсэн үнэт цаг хугацаа, эрч хүчийг дэмий үрэхэд хүргэнэ. Түүнчлэн ирээдүйд тухайн байгууллагад дахин өргөдөл өгөх үед ч өмнөх хийсэн “тоомжиргүй” оролдлого сөргөөр нөлөөлж болохыг мартаж болохгүй. Иймээс аливаа ажлын зар дээр та нухацтай хандаж, шаардлагыг анхааралтай унших хэрэгтэй.

    Юунд анхаарах вэ?

    • Шаардлагад нийцэх эсэхээ үнэн зөвөөр үнэлэх
    • Өөрийн туршлага, ур чадвар, боловсролын түвшин тухайн ажлын байрны шаардлагад хэрхэн нийцэж буйг бодитоор дүгнэх.
    • Хэрэв тухайн ажлын байранд дутуу зүйл байгаа бол хөгжүүлэх шаардлагатай ур чадварыг урьдчилан тодорхойлох
    • Шаардлагатай тохиолдолд сургалтад хамрагдах, нэмэлт судалгаа хийх, ур чадвараа ахиулах төлөвлөгөө гаргах.

    Хэрвээ та өөрийн одоогийн ур чадвар, ирээдүйн карьерын чиглэл дээрээ тодорхой бус байвал lambda.global-ийн Career Path хуудас-аар орж үзэхийг зөвлөж байна. Тэндээс та өөрийн сонирхол, ур чадварт тохирсон чиглэл, шаардлагатай чадварууд, хөгжих боломжууд-ын талаар тодорхой мэдээлэл авах боломжтой. Ингэснээр зөв ажлын байр сонгох, карьерын зорилгоо илүү ухаалагаар төлөвлөх алхам хийхэд тус болно.

    3. Application tracking буюу өргөдлийн явцыг хянах

    Олон газар зэрэг өргөдөл илгээж эхлэхэд аль компанид ямар шатанд явж байгаа, хэзээ өргөдөл илгээсэн, хариу ирсэн эсэх зэргийг мартчихдаг нь ажил хайгчдын дунд түгээмэл тохиолддог. Эхэндээ нэг, хоёр компанид өргөдөл өгч байхад амархан санагдавч, тоо нь нэмэгдэхийн хэрээр мэдээллээ хянахад хүндрэлтэй болж эхэлнэ. Иймээс системтэйгээр өргөдлийн явцыг бүртгэж, хянах зуршил суулгах нь ажил хайх үйл явцыг илүү мэргэжлийн түвшинд авч үзэж буйг харуулна. Мөн ингэснээр та аливаа компанийн хариуг хүлээлгүй өнгөрөөх, эсвэл давхар ярилцлагын тов давхцахаас сэргийлэх боломжтой болно.

    Шийдэл: Excel эсвэл Notion ашиглан дараах мэдээллийг хөтлөх:

    • Компанийн нэр, ажиллах албан тушаал
    • Өргөдөл өгсөн огноо
    • Хариу хүлээн авсан эсэх
    • Ярилцлагын шат, товлосон огноо
    • Дараагийн үйлдэл (follow-up хийх үү, хариу илгээх үү гэх мэт)

    4. Хариу авах үед мэргэжлийн түвшинд хандах

    Олон компанид зэрэг өргөдөл илгээсэн тохиолдолд ярилцлагын урилга нэгэн зэрэг ирэх, тов давхцах магадлал ихэсдэг. Яг ийм үед ажил хайгч хүнээс зохион байгуулалттай байдал, мэргэжлийн харилцаа илүү их шаардагддаг. Хэрэв та хуваарийг урьдчилан сайн төлөвлөөгүй бол ярилцлага хооронд давхцал үүсэх, товоо буруу ойлгож орхих, эсвэл нэг компанид хэт удаан хариу өгч сөрөг сэтгэгдэл төрүүлэх эрсдэлтэй.

    Иймд ярилцлагын урилга хүлээн авмагц:

    • Товыг тэмдэглэлийн дэвтэр, онлайн календарьт заавал бүртгэж, бусад товтойгоо давхцуулахгүйгээр оновчтой төлөвлөх
    • Хариуг шуурхай бөгөөд соёлтой байдлаар өгөх
    • Хэрэв нэг компанид саналаа хүлээн авсан тохиолдолд бусад компанид талархсан, мэргэжлийн хандлагатайгаар мэдэгдэж татгалзах

    Ийм байдлаар харилцаагаа мэргэжлийн түвшинд барьж чадвал, та зөвхөн ажлын байр олох бус, урт хугацааны харилцааны сайн сэтгэгдэл үлдээж чадна.

    Дүгнэж хэлэхэд олон компанид зэрэг өргөдөл өгөх нь өнөө цагийн ажил хайлтын хамгийн зөв стратегийн нэг болжээ. Гэхдээ энэ үйл явцыг ухаалаг, төлөвлөгөөтэй гүйцэтгэснээр та зөвхөн сайн ажил олоод зогсохгүй, өөрийгөө мэргэжлийн түвшинд харуулах боломжтой. Өөртөө итгэлтэйгээр алхаж, хүссэн ажлынхаа зүг итгэлтэйгээр хөдөл!

    Амжилт хүсье!

  • Мэргэжлийн шилжилт: Шинэ чиглэлд амжилттай шилжих тухай

    Мэргэжлийн шилжилт: Шинэ чиглэлд амжилттай шилжих тухай

    Career transition буюу шинэ карьер эхлүүлэхэд туслах зөвлөгөө

    Хүн бүрийн амьдралд “Би зөв замаар явж байна уу?” гэж өөрөөсөө асуух мөч гардаг. Заримдаа хийж буй ажил утга учиргүй мэт санагдаж, өглөө ажилдаа явахад сэтгэл хөдөлдөггүй болчих нь бий. Ийм үед мэргэжлийн шилжилт хийх тухай бодол төрж болох юм. Career transition буюу мэргэжлээ солих нь эхэндээ айдас төрүүлж мэдэх ч үнэндээ өөрийгөө нээх, шинэ боломж руу урагшлах гайхалтай алхам болдог.

    Яагаад хүмүүс мэргэжлээ сольдог вэ?

    Хүмүүс янз бүрийн шалтгаанаар карьерын шинэ замыг сонгодог. Зарим нь илүү утга учиртай, сэтгэл ханамжтай ажил хийхийг хүсдэг бол, зарим нь уян хатан цагийн хуваарь, гэртээ ойр ажил хайдаг. Бас карьерын өсөлт зогссон мэдрэмж, орлогын шинэ эх үүсвэр хайх, эсвэл ажилгүй болох зэрэг нөхцөл ч нөлөөлж болно.

    Мэргэжлийн шилжилт гэж юу вэ? 

    Энэ нь таны өмнө нь ажиллаж байсан салбараас өөр эсвэл хэсэгчлэн холбоотой салбарт ажиллах шийдвэр гаргаж, карьераа шинэ чиглэл рүү чиглүүлэхийг хэлнэ. Зарим тохиолдолд бүр анхнаасаа шинэ мэргэжил эзэмших шаардлагатай болдог ч, олон тохиолдолд одоогийн ур чадвараа уялдуулан ашиглах боломжтой байдаг.

    Мэргэжлээ хэрхэн амжилттай өөрчлөх вэ?

    Мэргэжлийн шилжилт хийхдээ дараах алхмуудыг дагах нь амжилтад хүргэх түлхүүр болдог.

    1. Өөрийгөө таньж ойлгох

    Юу хийх илүү дуртай вэ? Ямар үед цаг хурдан өнгөрдөг вэ? Хүмүүс таныг юугаараа онцлог гэж магтдаг вэ? Эдгээр асуултад үнэнчээр хариулснаар та өөрийн шинэ чиглэлээ олж чадна.

    2. Шинэ салбараа судлах

    Хэрвээ маркетинг сонирхож байгаа бол тэр салбарын ажлын байр, ур чадвар, дундаж цалин, зах зээлийн эрэлт хэрэгцээг мэргэжлийн платформуудаас судлаарай.

    3. Ур чадвараа хөгжүүлэх

    Онлайн сургалтууд (Coursera, Udemy, Google гэх мэт) өнөө үед маш хүртээмжтэй болсон. Шинэ мэргэжлээр амжилттай ажиллахын тулд та өөрийгөө тасралтгүй хөгжүүлэх л хэрэгтэй.

    4. CV-гээ шинэчил

    Өмнө хийж байсан ажлаа шинэ чиглэлтэй хэрхэн уялдуулж харуулах вэ гэдгээ бодоорой. Туршлагаа Асуудал–Шийдэл–Үр дүн гэсэн бүтэцтэйгээр илэрхийлэх нь таны хийсэн ажлыг тодорхой, үр дүнтэй, нөлөөтэйгээр харуулах үр ашигтай арга юм. Ингэснээр та зүгээр нэг ажил хийсэн хүн биш, асуудал шийдвэрлэж чаддаг, бодит үр дүн авчирч чадсан мэргэжлийн хүн болохоо нотолж, ажил олгогчийн итгэлийг хялбархан татаж чадна.

    5. Сүлжээгээ ашиглах

    Нетворкинг бол шинэ боломжуудын үүд хаалга юм. Мэргэжлийн хүмүүсээс зөвлөгөө авах, ментор олох, уулзалтад оролцох нь карьерын шилжилтийг хурдасгадаг.

    6. Ажлын ярилцлагад бэлдэх

    Ажлын ярилцлагад бэлдэхдээ мэргэжлээ өөрчлөх болсон шалтгаанаа итгэлтэй, тодорхой тайлбарлаж, шинэ чиглэлд хэрхэн үнэ цэн нэмэхээ харуулах нь чухал. Мөн өмнөх ажлаас сурсан ур чадвараа хэрхэн шинэ салбарт үр дүнтэй ашиглаж чадахыг уялдуулан ярьснаар шилжилт хийхэд бэлэн, чадвартай гэдгээ баталж чадна.

    Шилжилтийг боломж гэж харах нь чухал

    Шинэ салбарт таныг хүлээж байгаа хөгжих боломж, ур чадварын ахиц болон өөрийгөө дахин нээх зам бий. Мөн түүнчлэн амжилттай шилжилт хийсэн хүмүүсээс урам авахыг зөвлөж байна. 

    Тухайлбал, маркетингээс UX дизайнер болсон хүн, багшаас хүний нөөцийн чиглэлд шилжсэн мэргэжилтэн, эсвэл нягтлан бодогчоос програм хангамжийн мэргэжилтэн болсон жишээнүүд олон бий. Эдгээр өөрчлөлт бүр өөрийн гэсэн зорилго, сонирхолд тулгуурласан байдаг бөгөөд тэд зоригтой алхам хийж чадсан учраас шинэ амжилт руу урагшилж чадсан юм.

    Тиймээс мэргэжлээ өөрчлөх тухай бодож байгаа бол энэ нь эрсдэл биш харин маш том боломж юм. Энэ нь цаг хугацаа, төлөвлөлт шаардах хэдий ч хүсэл тэмүүлэлтэйгээр хандвал ирээдүйгээ өөрийн хүссэн чиглэлд залж чадах хамгийн чухал алхам болох болно. Танд байгаа мэдлэг, чадвар, туршлагаа шинэ салбарт уялдуулан, дараагийн амжилтаа бүтээх боломж яг одоо өмнө тань байна.

    Шинэ мэргэжил рүү итгэлтэй алхахад тань LAMBDA тусална.

    Энд дарж Lambda-гаар карьер замналаа тодорхойлуулаарай.

    Дараагийн унших нийтлэл: Карьер төлөвлөлтийн зөвлөгөө: Маркетингийн салбар